Một số liệu pháp hỗ trợ điều trị viêm khớp có nguồn gốc tự nhiên

Viêm khớp là một bệnh lý mạn tính đã được ghi nhận từ rất sớm trong lịch sử loài người, với các bằng chứng khảo cổ học cho thấy dấu hiệu của bệnh có thể đã xuất hiện từ khoảng năm 4500 trước Công nguyên. Trong suốt chiều dài lịch sử, nhiều biện pháp điều trị viêm khớp có nguồn gốc tự nhiên đã được sử dụng và hiện nay, một số trong đó đã được nghiên cứu bằng phương pháp khoa học hiện đại, cho thấy tiềm năng hỗ trợ cải thiện triệu chứng đau và viêm.

Lưu ý: Trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm thảo dược hoặc biện pháp thay thế nào, người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị để tránh tương tác bất lợi với các thuốc điều trị viêm khớp hiện hành, đặc biệt là thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) hoặc thuốc điều hòa miễn dịch.

1. Nha đam (Aloe vera)

Nha đam từ lâu đã được sử dụng trong y học cổ truyền với mục tiêu chống viêm. Một nghiên cứu trên mô hình chuột, công bố năm 2014 trên International Journal of Inflammation, ghi nhận tác dụng giảm viêm của chiết xuất nha đam. Ngoài ra, việc sử dụng nha đam qua đường uống có thể giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày, giảm nguy cơ loét liên quan đến NSAIDs. Tuy nhiên, dữ liệu lâm sàng trên người vẫn còn hạn chế và cần thêm nghiên cứu sâu hơn.

2. Hạt mù tạt (Brassica spp.)

Hạt mù tạt chứa các thành phần có tác dụng sinh nhiệt, có thể hỗ trợ cải thiện tuần hoàn tại vị trí khớp viêm khi được sử dụng dạng cao dán. Ngoài ra, hạt mù tạt là nguồn cung cấp selen, magiê và acid béo omega-3 – những dưỡng chất có liên quan đến việc kiểm soát phản ứng viêm. Tuy nhiên, bằng chứng khoa học về hiệu quả điều trị trên người còn chưa đầy đủ.

3. Dầu ô liu (Olea europaea)

Dầu ô liu nguyên chất chứa hợp chất oleocanthal, có khả năng ức chế enzym COX-1 và COX-2 – tương tự cơ chế của NSAIDs. Điều này góp phần vào hiệu quả giảm viêm và giảm đau khớp. Ngoài ra, dầu ô liu còn có lợi cho sức khỏe tim mạch và phòng ngừa ung thư do chứa nhiều chất chống oxy hóa.

4. Nhũ hương (Boswellia serrata)

Chiết xuất từ nhựa cây Boswellia đã được chứng minh là có hiệu quả giảm đau và cải thiện chức năng vận động ở bệnh nhân viêm khớp gối. Một nghiên cứu công bố trên tạp chí Ayu (2014) cho thấy các chất chiết xuất từ cây Boswellia có khả năng làm giảm triệu chứng lâm sàng ở nhóm bệnh nhân sử dụng so với nhóm chứng.

5. Nhựa thơm (Commiphora mukul)

Nhựa thơm được sử dụng trong y học cổ truyền Trung Đông và Ấn Độ nhờ đặc tính chống viêm. Một nghiên cứu trên mô hình chuột (2015) ghi nhận hiệu quả giảm viêm của chiết xuất từ nhựa thơm. Tuy nhiên, cần có thêm nghiên cứu lâm sàng để khẳng định hiệu quả và độ an toàn trên người.

6. Tinh dầu gỗ tuyết tùng (Cedrus spp.)

Tinh dầu từ gỗ tuyết tùng được ứng dụng trong liệu pháp hương thơm và xoa bóp. Cơ chế tác dụng được cho là kích thích vùng limbic của não thông qua mùi hương, từ đó tạo hiệu ứng thư giãn, giảm đau và cải thiện triệu chứng cứng khớp. Tuy nhiên, hiệu quả lâm sàng vẫn chưa được chứng minh đầy đủ.

7. Cam thảo (Glycyrrhiza glabra)

Cam thảo có hoạt tính chống viêm, được chứng minh trong một số nghiên cứu là có hiệu quả tương đương hoặc thậm chí vượt trội so với ibuprofen. Tuy nhiên, do khả năng tương tác với thuốc hạ huyết áp và thuốc lợi tiểu, việc sử dụng cam thảo cần được cân nhắc kỹ lưỡng dưới sự hướng dẫn của nhân viên y tế.

8. Anh đào chua (Prunus cerasus)

Anh đào chua chứa anthocyanin – một chất chống oxy hóa có tác dụng chống viêm. Chiết xuất anh đào chua đã được chứng minh có hiệu quả trong việc giảm các dấu hiệu viêm và cải thiện triệu chứng ở bệnh nhân viêm khớp dạng thấp (RA) theo một nghiên cứu trên International Immunopharmacology (2014).

9. Bromelain

Bromelain là enzyme chiết xuất từ dứa, có tác dụng chống viêm và tiêu protein. Một nghiên cứu trên Phytotherapy Research (2013) xác nhận hiệu quả giảm viêm của bromelain ở bệnh nhân viêm khớp. Liều khuyến cáo từ 500–2000 mg/ngày. Chống chỉ định ở bệnh nhân dị ứng với dứa hoặc đang sử dụng thuốc chống đông, an thần, thuốc huyết áp, hoặc có bệnh gan, thận.

Kết luận

Một số biện pháp tự nhiên có thể hỗ trợ giảm triệu chứng của viêm khớp, đặc biệt là các triệu chứng đau và viêm tại khớp. Tuy nhiên, bằng chứng khoa học cho nhiều liệu pháp này vẫn còn hạn chế, chủ yếu dựa trên nghiên cứu tiền lâm sàng. Do đó, việc áp dụng các biện pháp này cần được cân nhắc kỹ lưỡng và nên được theo dõi bởi cán bộ y tế để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho người bệnh.