Những vấn đề về mắt thường gặp trong thai kỳ

Trong thời kỳ mang thai, phụ nữ có thể gặp nhiều thay đổi về sinh lý và nội tiết tố, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, bao gồm cả mắt. Mặc dù hầu hết các thay đổi thị lực xảy ra trong thai kỳ đều nhẹ và mang tính chất tạm thời, một số trường hợp có thể liên quan đến các bệnh lý nghiêm trọng, cần được đánh giá và xử lý kịp thời.

Dưới đây là một số rối loạn về mắt phổ biến có thể gặp trong thai kỳ:

1. Khô mắt

Đặc điểm lâm sàng: Phụ nữ mang thai có thể xuất hiện triệu chứng khô mắt, cảm giác cộm, xốn, đặc biệt khi sử dụng kính áp tròng. Tình trạng này có liên quan đến thay đổi nội tiết và giảm tiết nước mắt trong thai kỳ.

Xử trí:

• Sử dụng nước mắt nhân tạo không chứa chất bảo quản (preservative-free artificial tears) để cải thiện độ ẩm giác mạc.

• Đối với người đeo kính áp tròng, nên lựa chọn sản phẩm tương thích với kính và an toàn trong thai kỳ.

• Tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa mắt trước khi sử dụng bất kỳ chế phẩm nhỏ mắt nào trong giai đoạn mang thai.

2. Mờ mắt thoáng qua

Cơ chế: Phù nề do giữ nước trong thai kỳ có thể làm thay đổi độ dày và độ cong của giác mạc, ảnh hưởng đến khả năng hội tụ ánh sáng, dẫn đến thị lực mờ hoặc biến dạng hình ảnh.

Xử trí:

• Trong hầu hết trường hợp, không cần can thiệp vì thị lực thường sẽ phục hồi sau sinh hoặc khi kết thúc giai đoạn cho con bú.

• Không nên thay đổi đơn kính hoặc tiến hành phẫu thuật khúc xạ (như LASIK) trong thời gian mang thai.

• Nếu thị lực thay đổi đáng kể và ảnh hưởng đến sinh hoạt, nên khám chuyên khoa mắt để được tư vấn điều chỉnh tạm thời.

3. Tiền sản giật và biến chứng thị giác

Tiền sản giật là tình trạng tăng huyết áp có kèm tổn thương các cơ quan đích, trong đó mắt là một trong những cơ quan bị ảnh hưởng sớm.

Triệu chứng cảnh báo gồm:

• Mờ mắt, nhòe hình

• Mất thị lực tạm thời

• Nhìn thấy chấm đen, ánh sáng lóe hoặc vòng hào quang quanh đèn

• Nhạy cảm với ánh sáng

Xử trí:

• Đây là tình trạng cấp cứu sản khoa. Cần đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.

• Siêu âm mắt và khám đáy mắt có thể được thực hiện để đánh giá tổn thương võng mạc.

• Theo dõi sát huyết áp và các dấu hiệu toàn thân khác theo phác đồ của bác sĩ sản khoa.

4. Biến chứng võng mạc liên quan đến đái tháo đường

Phụ nữ mắc đái tháo đường trước mang thai hoặc bị đái tháo đường thai kỳ đều có nguy cơ bị biến chứng mắt, đặc biệt là bệnh võng mạc đái tháo đường do tổn thương các vi mạch máu nuôi dưỡng võng mạc.

Triệu chứng thị giác:

• Mờ mắt

• Nhìn thấy đốm đen

• Suy giảm thị lực tiến triển

Xử trí:

• Kiểm soát chặt chẽ đường huyết trong suốt thai kỳ để làm giảm nguy cơ tổn thương võng mạc.

• Khám chuyên khoa mắt định kỳ nếu có tiền sử đái tháo đường hoặc phát hiện bệnh trong thai kỳ.

• Trong trường hợp bệnh võng mạc tiến triển, bác sĩ mắt có thể chỉ định can thiệp laser hoặc điều trị bằng thuốc chuyên biệt sau khi đánh giá lợi ích - nguy cơ với thai nhi.

Kết luận

Mặc dù phần lớn các thay đổi về mắt trong thai kỳ là lành tính và thoáng qua, một số trường hợp có thể phản ánh các rối loạn hệ thống nghiêm trọng như tiền sản giật hoặc đái tháo đường. Do đó, phụ nữ mang thai cần được theo dõi sát các biểu hiện thị giác bất thường và chủ động thăm khám chuyên khoa khi cần thiết để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi.