Thói quen trang điểm mắt sai cách và nguy cơ đối với sức khỏe nhãn khoa

Trang điểm vùng mắt là một phần phổ biến trong thói quen làm đẹp hằng ngày. Tuy nhiên, nếu không được thực hiện đúng cách và đảm bảo vệ sinh, việc sử dụng mỹ phẩm vùng mắt có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm kích ứng, viêm nhiễm, tổn thương cấu trúc mắt, và trong một số trường hợp hiếm gặp, mất thị lực vĩnh viễn. Các cá nhân đeo kính áp tròng, có mắt khô, nhạy cảm hoặc tiền sử viêm bờ mi có nguy cơ cao hơn đối với các biến chứng này.

Dưới đây là các sai lầm thường gặp trong trang điểm mắt và khuyến nghị từ chuyên gia:

1. Không tẩy trang trước khi ngủ

Việc không loại bỏ lớp trang điểm trước khi ngủ có thể gây tích tụ mảng bám từ mascara, eyeliner và phấn mắt. Các chất này có thể làm tắc nghẽn tuyến Meibomius, gây viêm bờ mi (blepharitis), lẹo mắt (hordeolum), viêm kết mạc (conjunctivitis), hoặc kích ứng bề mặt nhãn cầu.

Bằng chứng lâm sàng:

Một trường hợp được công bố trên Ophthalmology năm 2018 ghi nhận người bệnh bị viêm nặng do tích tụ mascara dưới mi mắt sau 25 năm không tẩy trang đúng cách.

Khuyến nghị:

• Tẩy trang hàng ngày, đặc biệt là vùng mi và bờ mi.

• Có thể sử dụng sản phẩm làm sạch nhẹ nhàng như dầu gội dành cho trẻ em (không chứa chất tạo mùi mạnh hoặc cồn), tránh sử dụng sữa rửa mặt chứa hoạt chất chống mụn hay chống lão hóa tại vùng quanh mắt.

2. Dùng chung mỹ phẩm mắt

Việc chia sẻ mascara, bút kẻ mắt hoặc cọ trang điểm với người khác làm tăng nguy cơ lây truyền vi khuẩn, virus hoặc nấm, bao gồm viêm kết mạc do vi khuẩn, herpes simplex và nhiễm trùng tụ cầu.

Khuyến nghị:

• Tuyệt đối không dùng chung mỹ phẩm vùng mắt, kể cả trong tình huống cấp bách.

3. Sử dụng mỹ phẩm quá hạn

Mỹ phẩm mắt có hạn sử dụng ngắn hơn so với các sản phẩm khác do nguy cơ nhiễm khuẩn cao. Thời hạn an toàn khuyến nghị là không quá 3–6 tháng kể từ ngày mở nắp.

Khuyến nghị:

• Loại bỏ mỹ phẩm mắt sau 6 tháng sử dụng hoặc sớm hơn nếu có thay đổi về mùi, màu hoặc độ kết dính.

• Sau khi bị nhiễm trùng mắt, nên loại bỏ toàn bộ mỹ phẩm đã sử dụng để tránh tái nhiễm.

4. Trang điểm khi đang di chuyển

Trang điểm trong khi di chuyển làm tăng nguy cơ chấn thương cơ học nhãn cầu, đặc biệt là xước giác mạc (corneal abrasion), nếu dụng cụ trang điểm va chạm vào mắt.

Khuyến nghị:

• Tuyệt đối không thực hiện thao tác trang điểm mắt khi đang di chuyển bằng phương tiện giao thông hoặc khi đứng, ngồi không vững chắc.

5. Nối mi thường xuyên

Nối mi sử dụng keo dán có thể gây phản ứng dị ứng (viêm da tiếp xúc), làm tăng nguy cơ viêm bờ mi và làm cản trở quá trình vệ sinh mi mắt đúng cách. Ngoài ra, việc nối mi làm tăng khả năng tích tụ bụi, phấn trang điểm và vi khuẩn ở gốc mi.

Khuyến nghị:

• Chỉ thực hiện nối mi trong các dịp đặc biệt với cơ sở được cấp phép.

• Tránh nối mi kéo dài hoặc lặp lại thường xuyên.

• Luôn vệ sinh mi mắt nhẹ nhàng sau nối mi.

6. Không rửa tay trước khi trang điểm

Tay là nguồn chứa vi sinh vật phổ biến. Thao tác trang điểm bằng tay chưa rửa sạch dễ đưa vi khuẩn hoặc virus vào vùng mắt.

Khuyến nghị:

• Rửa tay sạch bằng xà phòng sát khuẩn trước khi trang điểm, đặc biệt khi sử dụng đầu ngón tay để tán phấn, nhũ hoặc kẻ mắt.

Kết luận

Việc trang điểm vùng mắt cần được thực hiện cẩn trọng và hợp vệ sinh nhằm bảo vệ sức khỏe nhãn khoa. Các sai lầm nhỏ có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến thị lực và chất lượng sống. Người sử dụng mỹ phẩm nên tuân thủ hướng dẫn chăm sóc mắt và vệ sinh cá nhân, đồng thời đến gặp bác sĩ nhãn khoa nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường như đỏ mắt, chảy ghèn, ngứa, đau nhức hoặc giảm thị lực sau khi sử dụng sản phẩm trang điểm.