Vaccine phòng viêm phổi: Ai nên tiêm và những điều cần biết

Vaccine phòng viêm phổi không thể ngăn ngừa 100% các trường hợp mắc bệnh, nhưng có thể giảm đáng kể nguy cơ nhiễm trùng cũng như mức độ nặng nếu mắc bệnh. Người đã tiêm vaccine nếu không may bị viêm phổi thường có triệu chứng nhẹ hơn và hồi phục nhanh hơn.

Ai nên tiêm vaccine phòng ngừa viêm phổi?

1. Người cao tuổi (trên 65 tuổi)

Theo tuổi tác, hệ miễn dịch suy yếu, khiến người cao tuổi dễ bị viêm phổi. Do đó, nhóm này được khuyến cáo bắt buộc tiêm vaccine phòng phế cầu.

2. Người có bệnh lý nền hoặc hệ miễn dịch suy giảm

Gồm những người mắc:

• Tim mạch, đái tháo đường

• Hen suyễn, COPD, khí phế thũng

• Đang điều trị hóa trị, sau ghép tạng, nhiễm HIV/AIDS

3. Người hút thuốc lá, uống rượu nhiều

Khói thuốc và rượu làm tổn thương hệ thống bảo vệ đường hô hấp và giảm hoạt động của bạch cầu, tăng nguy cơ viêm phổi.

4. Người đang hồi phục sau bệnh nặng hoặc phẫu thuật

Đặc biệt là:

• Người điều trị tại ICU, dùng máy thở

• Người vừa trải qua phẫu thuật lớn hoặc chấn thương nặng

Lúc này, cơ thể cần thời gian hồi phục nên khả năng chống lại nhiễm trùng suy giảm.

Lưu ý: Người thuộc nhóm nguy cơ cao nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiêm và cần theo dõi lịch tiêm nhắc lại đúng khuyến cáo.

Đối tượng KHÔNG nên tiêm vaccine phòng viêm phổi

• Người trưởng thành khỏe mạnh từ 18–50 tuổi, không có yếu tố nguy cơ, thường không cần tiêm vaccine này.

• Người có tiền sử dị ứng với thành phần vaccine.

• Phụ nữ đang mang thai cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi tiêm.

Thời điểm tiêm vaccine

Có thể tiêm bất kỳ thời điểm nào trong năm, không phụ thuộc mùa.

Vaccine cúm và vaccine viêm phổi có thể tiêm cùng lúc, nhưng nên tiêm ở hai bên tay khác nhau.

Các loại vaccine phòng viêm phổi hiện nay

Hiện có 2 nhóm vaccine phế cầu phổ biến tại Mỹ:

1. Vaccine phế cầu liên hợp (PCV)

• PCV15 (Vaxneuvance): bảo vệ chống 15 chủng vi khuẩn

• PCV20 (Prevnar 20): bảo vệ chống 20 chủng

• PCV21 (Capvaxive): mới, bảo vệ chống 21 chủng

Số trong tên vaccine là số lượng chủng vi khuẩn Streptococcus pneumoniae mà vaccine có thể bảo vệ.

2. Vaccine phế cầu polysaccharide (PPSV23)

• Bảo vệ chống 23 chủng vi khuẩn

• Thường dùng kết hợp với PCV để tăng hiệu quả bảo vệ

Lời kết

Tiêm vaccine phòng viêm phổi là biện pháp phòng ngừa hiệu quả, đặc biệt quan trọng đối với những người có nguy cơ cao. Việc chủ động tiêm phòng kết hợp với lối sống lành mạnh, dinh dưỡng hợp lý và kiểm soát bệnh nền sẽ giúp bảo vệ sức khỏe toàn diện hơn, đặc biệt trong mùa lạnh và giai đoạn hậu COVID-19.