Đứng và tập thể dục có thể giảm nguy cơ béo phì

Theo một nghiên cứu mới do Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ hợp tác với Viện Cooper, Đại học Texas và Đại học Georgia (Mỹ) tiến hành, đứng một phần tư thời gian trong ngày có thể giảm nguy cơ béo phì. Nghiên cứu này được đăng trên tạp chí Mayo Clinic Proceedings.

Mặc dù các hành vi ít vận động (xem tivi và ngồi trên xe cộ) có thể gây hại cho sức khỏe, hiện chưa rõ là đứng lâu có lợi cho sức khỏe không. Để tìm hiểu vấn đề này sâu hơn, một nhóm nghiên cứu do tiến sĩ Kerem Shuval, Giám đốc Hoạt động thể chất & Nghiên cứu dinh dưỡng thuộc Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ đứng đầu đã nghiên cứu mối tương quan giữa thói quen đứng và nguy cơ béo phì và trao đổi chất của hơn 7000 bệnh nhân trưởng thành ở Bệnh viện Cooper (Dallas, Texas) từ năm 2010 đến 2015. Cụ thể là, mối tương quan giữa thời gian đứng và béo phì được xác định bằng ba thước đo: chỉ số khối cơ thể, tỷ lệ mỡ cơ thể và chu vi vòng eo. Mối tương quan giữa đứng và nguy cơ trao đổi chất được đánh giá thông qua hội chứng trao đổi chất, một nhóm các yếu tố làm tăng nguy cơ bệnh tim, đột quỵ và tiểu đường.

Nghiên cứu phát hiện thấy ở đàn ông, đứng một phần tư thời gian trong ngày làm giảm 32% nguy cơ béo phì (tỷ lệ mỡ cơ thể). Đứng một nửa thời gian có thể làm giảm 59% nguy cơ béo phì. Nhưng đứng hơn ba phần tư thời gian lại không làm giảm nguy cơ béo phì.

Ở phụ nữ, đứng một phần tư, một nửa, và ba phần tư thời gian trong ngày có thể làm giảm tương ứng 35%, 47% và 57% nguy cơ béo phì vùng bụng (chu vi vòng eo). Không phát hiện thấy mối quan hệ giữa đứng và hội chứng trao đổi chất ở đàn ông và phụ nữ.

Các nhà nghiên cứu cũng nghiên cứu xem hoạt động thể chất đi kèm với đứng có làm giảm nguy cơ béo phì thêm nữa hay không. Họ phát hiện thấy ở những người tuân thủ hướng dẫn về hoạt động thể chất (150 phút hoạt động vừa và/hoặc 75 phút hoạt động mạnh mỗi ngày), tăng thời gian đứng làm giảm hơn nữa nguy cơ béo phì và hội chứng trao đổi chất ở cả đàn ông và phụ nữ. Cụ thể là, đàn ông tuân thủ hướng dẫn về hoạt động thể chất và đứng một phần tư tới một nửa thời gian giảm 57% nguy cơ béo phì vùng bụng trong khi những người tuân thủ hướng dẫn về hoạt động thể chất và đứng ba phần tư thời gian giảm 64% nguy cơ béo phì vùng bụng.

Mặc dù những phát hiện này cung cấp bằng chứng sơ bộ về ích lợi của việc đứng, nhóm nghiên cứu cảnh báo rằng phát hiện của họ nên được đặt trong mối tương quan với hạn chế của nghiên cứu. Những phát hiện này mang tính cắt ngang, nghĩa là chúng được tiến hành trong một khoảng thời gian ngắn vì thế không rõ là đứng ít hơn có dẫn đến nguy cơ béo phì cao hơn hay thực tế là những người béo phì đứng ít hơn. Cần tiến hành thêm các nghiên cứu tiền cứu để xác định lợi ích cho sức khỏe của việc đứng.

Mặc dù béo phì và hội chứng trao đổi chất được đo lường một cách khách quan, đứng và hoạt động thể chất thì không được như vậy. Thông tin về chúng được người bệnh tự báo cáo, do đó có thể dẫn đến tình trạng phóng đại về những hành vi này. Hơn nữa, do phương pháp khảo sát sử dụng trong nghiên cứu, không rõ là người tham gia nghiên cứu đứng yên hay đứng và chuyển động. Trong khi đứng và chuyển động có thể làm tiêu hao thêm năng lượng, đứng yên chỉ làm tiêu hao năng lượng tương đương với khi ngồi.

Cuối cùng, cần lưu ý rằng một số nghiên cứu đã phát hiện thấy tác hại của việc đứng yên kéo dài, như tăng nguy cơ giãn tĩnh mạch. Do đó, cần thêm các nghiên cứu về tác động lên sức khỏe của việc đứng trong thời gian dài.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP