✴️ Kỹ thuật làm giày chỉnh hình
ĐẠI CƯƠNG
Giày chỉnh hình là vật tư y tế dùng điều trị, phục hồi chức năng các bệnh lý về bàn chân nhằm hỗ trợ lực ngoài cẳng chân và bàn chân. Có hai loại: thấp và cao cổ.
Vật liệu làm giày dép chỉnh hình thường được sử dụng da thật từ da bò, lợn, ngựa, cừu
Tiêu chuẩn chất lượng:
Thẩm mỹ:
Trọng lượng nhẹ.
Dễ dàng mang vào và tháo ra.
Đường may, trang trí trên giày thanh lịch.
Không quá to, cồng kềnh.
Đảm bảo thẩm mỹ.
Kỹ thuật:
Giày ôm sát chân.
Đường dóng dựng ở hai mặt phẳng phù hợp.
Chân đế giày vững chắc, ổn định khi đi.
Giảm đau.
Chiều cao giày phù hợp với biến dạng bàn chân.
Đế giày có ma sát tốt.
Có giảm sốc mặt đất ở gót giày.
Da giày mềm mại khi đi.
Dây giày dễ dàng tháo lắp.
Độ bền của nguyên vật liệu:
Da tối đa 3 năm.
Thoải mái:
Giày dễ đi vào.
Chân không bị trượt về phía trước khi đi trong giày.
Không có tì đè, đau.
CHỈ ĐỊNH
Giày chỉnh hình dùng điều trị và phục hồi chức năng cho các trường hợp sau:
Trường hợp dị tật bẩm sinh bàn chân.
Trường hợp các bệnh lý thần kinh, tổn thương trung ương và ngoại biên.
Chấn thương chi dưới.
Đi nẹp chỉnh hình quá cỡ.
Kết hợp với vanh nẹp truyền thống với giày chỉnh hình.
CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Trường hợp sưng viêm cấp.
Trường hợp liệt hoàn toàn chi dưới.
Các vấn đề về dây chằng hay cần nắn chỉnh ở gối.
CHUẨN BỊ
Người thực hiện
Bác sĩ phục hồi chức năng.
Kỹ thuật viên giày chỉnh hình.
Người bệnh
Được giải thích, hướng dẫn và hợp tác trong quá trình điều trị và thực hiện theo các quy định hiện hành.
Phương tiện thực hiện
Máy móc dụng cụ chuyên dụng như:
Máy mài, máy khâu, máy lạng da, máy hút chân không, máy ép hơi.
Lò nhiệt.
Dụng cụ cầm tay chuyên dụng: súng nhiệt, dụng cụ bấm lỗ, bộ dụng cụ chuyên biệt làm giày, keo …
Nguyên vật liệu và bán thành phẩm: Da thật, da mũ, da lót, da đế, EVA, chỉ may và các bán thành phẩm khác.
Hồ sơ bệnh án
Hồ sơ, bệnh án đầy đủ, có chuẩn đoán rõ ràng.
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Bước 1. Thăm khám, lượng giá và tư vấn cho người bệnh
Lượng giá các yếu tố như: bậc cơ, tầm vận động khớp chi dưới và trên, môi trường sống nghề nghiệp và làm việc.
Phân tích dáng đi bệnh lý.
Xác định mục đích, tiêu chí trợ giúp của giày chỉnh hình dựa trên kết quả phân tích và lượng giá bệnh nhân.
Thiết kế giày chỉnh hình phù hợp với chỉ định, mục đích và yêu cầu sử dụng cho từng trường hợp cụ thể.
Bước 2. Bó bột tạo khuôn
Lấy mẫu in bàn chân và lấy số đo trên bệnh nhân trước khi bó.
Bó bột trên bệnh nhân để lấy khuôn mẫu phần cả hai bên chân.
Lấy đường dóng ở mặt phẳng trước và bên.
Bước 3. Tạo cốt dương
Hàn kín cốt và gia cố bằng băng bột trước khi đổ bột. Cách ly cốt bột bằng nước xà phòng.
Pha bột và đổ bột..
Bước 4. Chỉnh sửa cốt dương
Gỡ bỏ băng bột khỏi cốt dương, đánh dấu lại đường dóng.
Chỉnh sửa cốt dương: dóng dựng và lấy đường dóng cho cốt bột dương, chỉnh sửa cốt theo bệnh nhân (phụ thuộc vào từng người bệnh trên từng trường hợp cụ thể).
Bước 5. Hút nhựa trong
Cắt nhựa và gia nhiệt bằng máy hút chân không.
Cắt giày trong và tăng cường băng bột.
Bước 6. Đổ xốp tạo khuôn Polyurethane (PU)
Cân 2 chất tạo xốp và chất tạo cứng theo định lượng cho 1 đôi giày.
Gỡ băng bột và nhựa trong khỏi khuôn.
Mài nhẵn khuôn.
Bước 7. Thử giày trong trên người bệnh
Gia công lót giày.
Cắt nhựa trong và gia nhiệt bằng máy hút chân không.
Tháo giày trong ra khỏi khuôn và cắt các đường viền sắc cạnh.
Thử tĩnh trên bệnh nhân, đánh dấu các điểm tì đè, các điểm rộng.
Kiểm tra đường dóng dựng trên 2 mặt phẳng trước, sau.
Bước 8. Sửa lại khuôn PU (Polyurethane)
Mài các điểm đã đánh dấu rộng và so sánh với giày thử trong.
Bồi bả ma tít và các điểm tì đè sau đó mài nhẵn lại toàn bộ khuôn.
Bước 9. Gia công giày lót thử
Tạo mẫu và cắt da lót.
May nối các điểm tiếp giáp.
Vào khuôn.
Gia cố gót, mũi giày và đế ngoài.
Bước 10. Thử giày lót trên người bệnh
Thử động trên bệnh nhân, quan sát dáng đi và làm chỉnh sửa cần thiết.
Cho bệnh nhân đi giày thử về nhà trong vòng 1 đến 2 tuần.
Bước 11. Gia công mũ giày
Tạo mẫu và cắt da mũ.
May nối các điểm lắp ráp của mũ giày.
Vào khuôn mũ giày vào đế giày.
Bước 12. Hoàn thiện
Mài nhẵn đế giày.
Đục lỗ cho dây giày.
Đánh xi.
Thử động, kiểm tra lần cuối và hướng dẫn người bệnh các chăm sóc bảo dưỡng giày da, đi giày bao nhiêu tiếng khi có giày mới.
Giao giày cho bệnh nhân.
THEO DÕI, TÁI KHÁM
Theo dõi người bệnh trong quá trình làm giày.
Tái khám
Định kỳ 3-6 tháng/lần.
Đánh giá kết quả sử dụng của giày chỉnh hình với tiêu chí và yêu cầu đặt ra ban đầu cho người bệnh.
Đánh giá mức độ hài lòng của người bệnh với giày chỉnh hình được cung cấp.
Độ vừa vặn của giày chỉnh hình.
Kiểm tra tình trạng giày nếu dây đai, khóa, đệm lót, khớp hỏng do quá trình sử dụng: thay dây đai, khóa, đệm lót, khớp, sửa chỉnh cho vừa vặn, phù hợp.
Chỉ định làm mới trong các trường hợp sau:
Hết thời gian sử dụng của nguyên vật liệu.
Thay đổi thiết kế để phù hợp với tiến trình điều trị, phục hồi chức năng của người bệnh.
Thay đổi thiết kế để phù hợp với thay đổi về thể chất của người bệnh
TAI BIẾN
Tổn thương da bệnh nhân trong quá trình bó bột và tháo khuôn bột: xử trí tùy theo mức độ tổn thương của người bệnh.
Đau hoặc trầy da, da đổi màu, chai do tỳ đè quá mức tại các điểm cần nắn chỉnh và điểm chịu lực do quá trình sử dụng giày: điều chỉnh, thay thế, thay đổi hoặc làm mới nhằm đảm bảo duy trì tốt chức năng hỗ trợ của giày.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
