Hct là gì?
Hct (từ viết tắt của Hematocrit) là tỷ lệ tế bào hồng cầu trong máu. Các tế bào hồng cầu giữ nhiệm vụ mang oxy đi khắp cơ thể. Khi oxy được tế bào sử dụng để sản xuất năng lượng, các tế bào hồng cầu sẽ vận chuyển chất thải, carbon dioxide, từ các tế bào trở lại phổi. Vì vậy, chỉ số này rất quan trọng trong việc chẩn đoán và theo dõi các tình trạng bệnh lý như thiếu máu, bệnh đa hồng cầu,…
Vì hct đo tỷ lệ phần trăm hồng cầu trong máu nên sự tăng hoặc giảm tương đối của các thành phần máu khác cũng có thể dẫn đến kết quả xét nghiệm chỉ số hct trong máu bất thường ngay cả khi số lượng hồng cầu bình thường.
Xét nghiệm Hct trong máu là làm gì?
Xét nghiệm đo chỉ số hct trong máu là một phần trong xét nghiệm công thức máu hoàn chỉnh CBC. CBC là một xét nghiệm thông dụng để đo các thành phần khác nhau trong máu như hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu, hemoglobin,… nhằm giúp bác sĩ phát hiện, chẩn đoán hoặc theo dõi các tình trạng bệnh ảnh hưởng đến máu hoặc tủy xương.
Rủi ro khi làm xét nghiệm đo chỉ số Hct là gì?
Xét nghiệm chỉ số hct trong máu là một xét nghiệm rất an toàn và có rất ít rủi ro. Bạn có thể bị đau nhẹ hoặc bầm tím tại chỗ kim tiêm được đưa vào để lấy máu, nhưng hầu hết các triệu chứng sẽ biến mất nhanh chóng.
Một số rủi ro có thể gặp phải bao gồm:
- Chóng mặt, choáng váng
- Chảy máu quá nhiều
- Tụ máu tại vị trí lấy máu
- Bị nhiễm trùng.
Kết quả bình thường của chỉ số Hct là bao nhiêu?
Kết quả từ xét nghiệm chỉ số hct trong máu được báo cáo dưới dạng phần trăm. Chỉ số hct trong máu phụ thuộc vào một số yếu tố như: tuổi tác, giới tính, mang thai và chủng tộc.
Ngoài ra, kết quả cũng có thể sai lệch đôi chút, tùy vào phòng thí nghiệm hoặc các phương pháp được sử dụng để tiến hành thử nghiệm, sống ở độ cao nào, gần đây có mất máu hay truyền máu không, cơ thể liệu có đang bị mất nước.
Nhìn chung, chỉ số hct bình thường phổ biến là:
- Nam: 41% đến 50%
- Nữ: 36% đến 44%
- Trẻ sơ sinh: 45% đến 61%
- Trẻ em: 32% đến 42%
Chỉ số Hct trong máu bất thường dù thấp hay cao cũng có thể là dấu hiệu cho một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về kết quả xét nghiệm của bản thân và được chỉ định kế hoạch điều trị phù hợp.
Chỉ số Hct trong máu thấp hơn bình thường là bệnh gì?
Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy chỉ số hct trong máu của bạn quá thấp, thì tức là các tế bào trong cơ thể không nhận đủ oxy. Nguyên nhân có thể là do:
- Thiếu máu
- Mất máu
- Thiếu hụt vitamin hoặc khoáng chất có thể là thiếu sắt, thiếu folate, vitamin B12 và vitamin B6
- Bất thường tuyến giáp
- Bệnh thận
- Rối loạn tủy xương
- Đa u tủy hoặc các bệnh ung thư khác di căn đến tủy
- Thừa nước trong cơ thể
- Phá hủy miễn dịch của các tế bào hồng cầu.
- Số lượng bạch cầu tăng, có thể do ốm bệnh lâu ngày, nhiễm trùng, bệnh bạch cầu, ung thư hạch
Chỉ số Hct trong máu cao hơn bình thường là bệnh gì?
Chỉ số hct trong máu cao có thể cho thấy tình trạng sản xuất quá mức các tế bào hồng cầu. Một số nguyên nhân có thể là do:
- Mất nước
- Bệnh đa hồng cầu, là một chứng rối loạn máu hiếm gặp do di truyền, khiến cơ thể sản xuất quá nhiều tế bào hồng cầu
- Sẹo hoặc dày phổi
- Bệnh tim bẩm sinh
- Suy tim
- Một số loại khối u thận
- Bệnh tủy xương
- Khó thở khi ngủ
- Hút thuốc
- Ngộ độc carbon monoxide
- Sử dụng testosterone
- Sống ở nơi có độ cao.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
