Thông thường ở các cặp vợ chồng hiếm muộn, cần kiểm tra về khả năng sinh sản của cả phụ nữ và nam giới. Khi đó, tinh dịch đồ là một xét nghiệm cần thiết để bác sĩ nhận định về sức khỏe sinh sản của người chồng nhằm đưa ra các giải pháp, lời khuyên phù hợp.
Lấy mẫu tinh trùng
Mẫu tinh trùng dùng cho xét nghệm nên là mẫu tươi, vừa được xuất tinh. Người thực hiện xét nghiệm sẽ nhận một cốc đựng mẫu do phía bác sĩ hay phòng khám cung cấp. Việc xuất tinh nên thực hiện tại nhà vệ sinh phòng khám hay bệnh viện. Nếu lấy mẫu tại nhà, cần đưa lại cho bác sĩ hoặc bộ phận xét nghiệm trong vòng 1 giờ và nên để cốc trong túi áo để duy trì nhiệt độ ấm như trong cơ thể. Lưu ý không xuất tinh vào bao cao su rồi mới chuyển tinh trùng sang cốc vì sẽ làm sai kết quả.
Ngoài ra, người tiến hành xét nghiệm cũng cần lưu ý một số điều sau trước khi làm xét nghiệm:
- Không quan hệ hoặc thủ dâm trong vòng 2-5 ngày trước khi thực hiện tinh dịch đồ để đảm bảo lượng tinh trùng khi xét nghiệm nhiều nhất.
- Tuy nhiên, nếu kiêng quan hệ tình dục hay không xuất tinh trong thời gian quá 2 tuần trước xét nghiệm cũng có thể làm mẫu tinh trùng trong tinh dịch đồ kém hoạt động hơn.
- Không nên uống rượu bia trước khi xét nghiệm, hãy báo cho bác sĩ nếu bạn đang dùng bất kỳ loại thuốc nào.
- Lưu ý không dùng gel bôi trơn trong lúc xuất tinh lấy mẫu vì gel có thể ảnh hưởng khả năng di chuyển của tinh trùng.
- Việc xét nghiệm có thể phải lặp lại sau 2-3 tuần, chất lượng và số lượng tinh trùng ở mỗi lần xuất tinh thường khác nhau nên bác sĩ cần kiểm tra nhiều mẫu tinh trùng để đưa ra kết luận.
Kết quả của xét nghiệm tinh dịch đồ
Kết quả xét nghiệm sẽ bao gồm các thông tin sau:
Số lượng tinh trùng: Ở người bình thường số lượng tinh trùng trong một lần xuất tinh trên 39 triệu và mật độ tinh trùng thường là 15 triệu trong mỗi 1 ml tinh dịch. Nếu kết quả dưới các số trên được xem là số lượng tinh trùng thấp. Thực tế, số lượng tinh trùng trong mỗi lần xuất tinh có ảnh hưởng đáng kể đến khả năng thụ thai
Thể tích tinh dịch: Tinh dịch là chất dịch màu trắng đục chứa tinh trùng và có thể xem như môi trường để nuôi tinh trùng. Thông thường thể tích tinh dịch mỗi lần xuất tinh khoảng trên 1.5 ml. Nếu thấp hơn, có thể túi tinh không sản xuất đủ lượng dịch cho tinh trùng hoặc có thể do bệnh về tuyến tiền liệt.
Khả năng di động của tinh trùng: Khả năng này được tính theo số phần trăm tinh trùng có khả năng di chuyển trên tổng số tinh trùng. Bình thường, nên có trên 40% tinh trùng có khả năng di chuyển và trên 32% tinh trùng có khả năng di chuyển tiến tới.
Hình dạng tinh trùng: Kích thước và hình dạng của tinh trùng ảnh hưởng lớn đến khả năng thụ tinh. Cần có ít nhất 4% tinh trùng có hình thái bình thường. Các hình thái bất thường của tinh trùng có thể là đầu quá to hoặc quá nhỏ, 2 đầu, đầu thô, bất thường phần giữa; các hình dạng này có thể làm giảm khả năng kết hợp với trứng của tinh trùng.
Độ pH tinh dịch: Thông thường tinh dịch có pH vào khoảng 7.1 – 8.0. Nếu pH tinh dịch nằm ngoài khoảng này có thể làm ảnh hưởng khả năng sống và di chuyển của tinh trùng.
Ngoài ra còn có thể xem số lượng bạch cầu trong tinh dịch để đánh giá liệu nam giới có bị viêm nhiễm cơ quan sinh dục hay không.
Nếu tất cả giá trị tinh dịch đồ đều nằm trong khoảng bình thường, nghĩa là nam giới có sức khỏe sinh sản tốt. Nếu xuất hiện các kết quả bất thường ở một vài tiêu chí, bác sĩ có thể yêu cầu tái xét nghiệm sau khoảng 2-3 tuần để đưa ra kết luận chính xác hơn.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
