Y Học cổ truyền

Sài đất còn có tên húng trám vì khi vò cây có mùi trám và được một số nơi dùng nó ăn sống như ăn rau húng. Người ta còn gọi là ngổ núi vì cây giống cây rau ngổ lại mọc hoang trong núi. Tên cúc nháp hay cúc giáp vì hoa giống hoa cúc, lá và thân lại nham nháp. Sài đất là một loai cỏ sống dai, mọc lan bò, chỗ thân mọc lan tới đâu rễ mọc tới đấy, nơi đất tốt có thể cao hơn 0,50m. Thân màu xanh có lông trắng cứng nhỏ. Lá gần như không cuống, mọc đối, hình bầu dục thon dài, 2 đầu nhọn, dài 15-50mm, rộng 8-25mm, có lông nhỏ cứng ở cả hai mặt, mép có 1-3 răng cưa nông, hai bên gân chính có 2 gân phụ xuất phát gần như từ một điểm ở phía cuống lá, gân chính và phụ đều nổi ở mặt dưới lá. Cụm hoa hình đầu, cuống hoa thìa lìa màu vàng tươi (khác với hoa cây lỗ địa cúc thường dùng nhầm với cây Sài đất. Quả bế không có lông, đầu thu hẹp lại, tận cùng mang một vòng có răng.Xem thêm >>

Cây nhỏ leo, sống nhiều năm, dài khoảng 1m hay hơn. Thân hóa gỗ ở gốc, nhẵn, phân cành nhiều; cành non tỏa rộng, phủ lông hình sao và rất nhiều gai cong màu vàng.Xem thêm >>

Cây gỗ cao 30-35m, thân gỗ có đường kính 40-80cm, cành mảnh khảnh, có lông mềm màu hung, lông hình sao, có ở ngọn, sau nhẵn và hình trụ. Lá mũi mác, thuôn dài, hẹp dần, tù ở gốc, dài 7-14cm, rộng 20-50mm dai, lúc đầu có lông hình sao, sau không lông ở phía trên, có nhiều lông mềm hơn ở mặt dưới, gân phụ 10-13 đôi. Cụm hoa mọc ở đỉnh với 6-8 hoa, nụ hình nón ngược hay trái xoan, đài hình chuông, rất nhiều lông mềm, 6 thuỳ hình 3 cạnh, cánh hoa 6, hình mắt chim, nhị có nhiều gân bằng nhau, nhị bầu xù xì có 5-6 ô, quả nang hình trứng dài 12mm, tụt vào trong dài tới 1/3.Xem thêm >>

Cây thảo, sống một năm, cao 20 – 60cm. Có nhiều lông. Thân hình trụ. cứng, mọc đứng, đơn hoặc phân nhánh. Lá mọc so le, hình bầu dục, dài 2 – 6 cm, mép có răng cửa tròn, gân nổi rõ ở mặt dưới; cuống ngắn. Cụm hoa mọc thành bông, thường có hình cầu, bao bọc bởi tổng bao nhiều lá bắc dạng lá. Ở bên dưới, có lông như len màu trắng, đài có 5 răng nhọn, gần đều, tràng màu xanh lơ nhẵn, có ống dài hơn đài, môi trên nguyên, môi dưới dài bằng môi trên, chia 3 thùy gần bằng nhau, thùy giữa lõm ở đầu; nhị đính ở 1/3 phía trên của ống tràng, bầu nhẵn. Quả nang nhãn, hình trứng, dài 3 – 4 mm. Có mũi nhọn ngắn; hạt nhỏ, nhiều. Mùa hoa quả: tháng 4 – 7.Xem thêm >>

Ba kích có tên khoa học: Morinda officinalis How; tên khác ba kích, Ruột gà, Thao tày cáy (Mán), Ba kích thiên, Sáy cáy (Thái), Chầu phóng sì (Tày), Chổi hoàng kim, Chày kiằng đòi (Dao). Đây là cây thảo, sống lâu năm, leo bằng thân quấn, thân non mầu tím, có lông, phía sau nhẵn, cành non, có cạnh, lá mọc đối, hình mác hoặc bầu dục, thuôn nhọn, cứng.Xem thêm >>

Cây thảo, sống dai, cao 20 – 25 cm. Thân mọc bò, sau đứng thẳng, mảnh, nhẵn ở phần dưói và có tuyến ở phần trên, bén rễ ở các đốt. Lá mọc đối, dài khoảng 2,5 cm, rộng 2 cm, gốc hình tim, đầu nhọn, gân 3, gân giữa thường rất rõ; những lá ở dưới có cuống, lá ở trên không cuống. Cụm hoa mọc ở ngọn thân hoặc kẽ lá thành chùm thưa; hoa nhỏ màu trắng; đài 5 răng có lông ở mặt lưng; tràng 5 cánh, dài bằng lá đài, xẻ sâu thành 2 thùy hẹp; nhị 10, chỉ nhị phình ở gốc; bầu hình cầu, 1 ô. Quả nang, hình cầu, nút thành 10 mảnh; hạt hình thận. Mùa hoa quả: tháng 3-5.Xem thêm >>

Cây cao 1-1,5 m, thân thô to, màu đỏ tím, có phấn trắng như sáp ở phần cụm hoa, có lá xếp dày sít. Phiến lá hình trứng hoặc thuôn dạng trứng, lá to nhất dài tới 50 cm, rộng 20 cm, chóp nhọn, gốc hình tim hoặc hình nêm màu lục tối, mép, gân lá màu tím hoặc đồng cổ.Xem thêm >>

Cây nhỏ, thường xanh, sống lâu năm, cao 0,5 – 2m. Thân mọng nước, phân nhánh nhiều. Cành là những khúc dẹt, hình trứng, dài 15 – 20cm, rộng 4 – 10cm, gốc thuôn, đầu tròn to, hình mái chèo, màu lục nhạt, có nhiều gai nhỏ và nhọn, mọc đơn độc hoặc tụ tập 2 – 3 cái. Cây không có lá, bấm vào thân thấy nhựa mủ trắng chảy ra. Hoa màu vàng, mọc đơn độc; bao hoa gồm nhiều phiến và nhị, bầu hạ. Quả thịt, hình trái xoan hoặc hình trứng, khi chín màu đỏ, ăn được.Xem thêm >>

Cây cao 1,2-1,5m. Thân rễ to thành củ, chứa nhiều tinh bột, Lá thuôn dài 0,5m, rộng 20-25cm, màu lục tím, gân giữa to, gân phụ song song. Hoa xếp thành cụm ở ngọn cây, lưỡng tính, không đều. Đài 3, tràng 3 dài. Nhị nhiều lép biến thành bản hình cánh, 1/1 nhị sinh sản, 1 cánh môi do nhị lép biến thành.Xem thêm >>