Có hàng triệu người bị mắc bệnh tự miễn đã được chẩn đoán, nhưng còn rất nhiều người nữa đang tiềm ẩn bệnh mà chưa được phát hiện. Rất nhiều bệnh tự miễn được cho là tăng nguy cơ tử vong và làm giảm tuổi thọ. Những bệnh này bao gồm viêm khớp dạng thấp và lupus ban đỏ.
Mặc dù mức độ nghiêm trọng của các bệnh khác nhau, nhưng những cải tiến trong điều trị đã nâng cao đáng kể tuổi thọ và cải thiện chất lượng cuộc sống cho nhiều nười mắc bệnh tự miễn. Những tiến bộ điều trị bao gồm các thuốc sinh học ức chế các hoạt động của hệ miễn dịch hoặc quá mẫn, gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng cho các bệnh tự miễn như lupus và đa xơ cứng.
Thường thì đối với nhiều bệnh lý, có thể thay đổi lối sống như ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và ngủ đủ giấc cũng như kiểm soát bằng thuốc được khuyến cáo. Điều quan trọng là tìm được những bác sỹ có hiểu biết và kinh nghiệm về những vấn đề trên để có phương pháp điều trị phù hợp.
Một vài người mắc kèm rất nhiều bệnh tự miễn. Ví dụ bạn bị nhược cơ sẽ khiến bạn mắc thêm các bệnh lý khác như lupus ban đỏ hệ thống hoặc hội chứng Sjögren. Sự chồng chéo này càng gây ra sự khó khăn trong kiểm soát bệnh. Mặc dù các nghiên cứu vẫn đang tiếp tục được tiến hành, nhưng các chuyên gia cho rằng có khả năng gen là yếu tố nguy cơ cao, và môi trường sống của chúng ta chỉ góp phần làm cho biểu hiện thêm nhiều bệnh. Dưới đâu là 9 bệnh tự miễn có thể ảnh hưởng đến tuổi tho và cách chữa trị tân tiến nhất hiện nay.
Bệnh tự miễn có thể gây tử vong theo hai cách:
Viêm cơ tim thường được chẩn đoán ở những người 20-40 tuổi, các triệu chứng như bất thường nhịp tim, đau ngực, thở ngắn, mệt mỏi và sốt đột ngột mà không hề có những dấu hiệu cảnh báo trước. Bệnh khó tiên lượng và có thể đột tử. Vì thế nếu bạn đã từng trải qua các triệu chứng như đau tim, thì cần đến các biện pháp cấp cứu khẩn thấp cho dù đó có phải là bệnh viêm cơ tim hay không. Khi đã được chẩn đoán, thuốc ức chế hệ miễn dịch sẽ được sử dụng để điều trị bệnh viêm cơ tim tự miễn.
Đây là bệnh tự miễn ảnh hưởng đến cả não bộ và cột sống do hệ miễn dịch tấn công vào các hàng rào bảo vệ xung quanh hệ thần kinh hay còn gọi là lớp bao myelin, có thể gây ra nhiều vấn đề. Những vấn đề này có thể là việc khó khăn trong việc điều phối và cân bằng được suy nghĩ và các vấn đề trí nhớ.
Điều trị hiện nay vẫn tiếp lục là kéo dài tuổi thọ với những người bị đa xơ cứng chưa bị rối loạn thần kinh. Điều tri đích nhắm vào tế bào B-một loại bạch cầu hay tế bào miễn dịch của cơ thể đã cho những kết quả khả quan.
Điều trị bệnh tự miễn vốn dĩ chỉ nhắm vào những triệu chứng của bệnh hoặc liên quan đến bệnh. Ví dụ bệnh lupus bạn đỏ hệ thống là một bệnh thường gặp trong nhóm bệnh lupus, gây ra tình trang viêm lan rộng ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể như thận, để cải thiện tình trạng bệnh, thay thận là một trong số những biện pháp được áp dụng. Những liệu pháp ức chế miễn dịch cũng được sử dụng khi bạn có nguy cơ nhiễm trùng cao. Vì thế những biện pháp điều trị cải tiến hơn sẽ gồm có cả việc có kháng sinh tốt hơn cho các biến chứng nhiễm trùng giúp tăng tỷ lệ sống sót của người mắc bệnh. Cùng với các bệnh tự miễn khác, rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ của những người mắc lupus như chủng tộc chẳng hạn.
Bệnh thường được chẩn đoán ở những người trẻ tuổi hay trẻ con. Đây là một bệnh tự miễn mô tả tình trạng hệ miễn dịch tấn công vào tuyến tụy khiến cho tụy không thể tạo được insulin để thực hiện chức năng kiểm soát đường máu. Những người bị tiểu đường thường dễ dàng kiểm soát được tình trạng bệnh của mình và có chất lượng cuộc sống cũng như có tuổi thọ cao. Tuy nhiên nếu không kiểm soát tốt thì lại gây ra những biến chứng rất nguy hiểm và thường thì bệnh sẽ gây ra biến chứng ở thận, tim mạch, mắt (bệnh đáy mắt do tiểu đường) và hệ thần kinh.
Tiểu đường typ 1 sẽ được kiểm soát bằng insulin để giữ cho mức đường huyết ở trạng thái bình thường chứ không cần phải ức chế miễn dịch. Cải thiện lối sống như thay đổi chế độ ăn, tập thể dục thường xuyên cũng là một cách cải thiện được tình trạng bệnh.
Viêm mạch máu là một bệnh tự miễn ảnh hưởng đến tuổi thọ của con người. Điều trị bệnh này người ta sử dụng các thuốc cortisol kiểm soát viêm cũng như các bệnh tiềm ẩn. Các liệu pháp sinh học có thể sử dụng để đối phó với các vấn đề hệ miễn dịch gây ra bệnh này. Để ngăn ngừa nhiễm trùng có thể sử dụng khi điều trị ức chế miễn dịch được sử dụng cho bất cứ bệnh lý tự miễn nào. Những người này vẫn được khuyến khích tiêm các loại vaccine theo đúng hạn bao gồm cả vaccine cúm, viêm phổi và COVID-19.
Bệnh nhược cơ là một bệnh tự miễn về sự kết nối thần kinh cơ. Các cơ và thần kinh luôn có mối liên kết, và khi bị gián đoạn thì việc truyền tín hiệu ở thần kinh cho cơ hoạt động sẽ không còn hiệu quả. Khi không nhận được tín hiệu, cơ ít hoạt động dễ dàng bị suy yếu. Trong bệnh này, người mắc bệnh sẽ tạo ra các kháng thể có hại, cản trở các protein thụ thể kháng acetylcholine và kháng tyrosine kinase đặc hiệu của cơ. Tuy nhiên cũng có khoảng 20% số trường hợp không phát hiện ra kháng thể trên. Bệnh nhược cơ có xu hướng gây bệnh ở một số nhóm cơ nhất định:
Mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh, nhưng thường bệnh sẽ nặng hơn ở phụ nữ trẻ và ở nam giới có tuổi. Nhưng đa phần mọi người đều có tuổi thọ như người bình thường, chỉ khoáng 5% số người được chẩn đoán bệnh tử vong sớm. Và chỉ khoảng 15% số người gặp bệnh nặng, khi các cơ hô hấp suy yếu dẫn đến phải điều trị tích cực. Phương pháp điều trị chính hiện nay vẫn là ức chế miễn dịch.
Đây là một bệnh tự miễn ở khớp, ảnh hưởng tới 1% dân số, làm tăng nguy cơ bệnh tim và phổi. Theo các nghiên cứu viêm khớp dạng thấp làm giảm khoảng 10 năm tuổi thọ hoặc hơn. Viêm khớp dạng thấp là một trong rất nhiều bệnh lý thấp khớp hay bệnh cơ xương do viêm, Đa phần các bệnh lý thấp khớp đều có thể làm giảm tuổi thọ và tăng tử vong. Tuy nhiên, đối với nhiều bệnh lý tự miễn, tuổi thọ tùy thuộc nhiều vào từng bệnh cũng như cách kiểm soát bệnh. Điều tri bệnh thường sử dụng thuốc ức chế miễn dịch chống yếu tố thấp, tự chăm sóc các triệu chứng của viêm khớp như sử dụng đệm ấm, thuốc giảm đau để giảm bớt sự khó chịu ở khớp.
Nếu như bệnh viêm khớp dạng thấp có thể ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe nói chung thì bệnh vảy nến cũng vậy. Bệnh không chỉ diễn ra ở da mà còn gây ra nhiều vấn đề khác như tiểu đường, trầm cảm và bệnh tim. Tùy thuộc và mức độ nghiêm trọng của bệnh, có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ và tỷ lệ tử vong. Vì lý do đó mà khi điều trị các bác sỹ không chỉ chú trọng đến điều trị da mà còn có thể sử dụng liệu pháp ức chế miễn dịch.
Nhưng mảng da dày lên, khô cứng là một phần của những thương tổn gây ra bởi bệnh xơ cứng bì- một bệnh tự miễn ảnh hưởng đến các mô liên kết và cơ quan nội tạng. Xơ cứng bì tại chỗ chủ yếu ảnh hưởng đến da, xơ cứng bì hệ thống, sẹo và viêm có thể gây ra những tổn thương không phục hồi đến thận, phổi, hệ tiêu hóa và các bộ phận khác của cơ thể. Rất nhiều bệnh tự miễn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống chứ không phải là tuổi thọ. Xơ cứng bì có thể gây ra những sẹo xơ ở phổi, mạch máu và những vấn đến này có thể dẫn đến tử vong. Chính vì thế tuổi thọ của những người mắc bệnh cũng bị rút ngắn lại.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh