Cách thức hoạt động của kem chống nắng

Kem chống nắng hoạt động theo hai cách khác nhau. Kem chống nắng hóa học phổ biến hoạt động bằng cách hấp thụ tia cực tím (UV) và làm thay đổi chúng trước khi chúng có cơ hội gây ra bất kỳ tổn thương nào. Ví dụ về kem chống nắng có thành phần hóa học bao gồm oxybenzone và octisalate. Mặt khác, kem chống nắng vật lý phản xạ và phân tán tia UV ra khỏi da của bạn. Kẽm và oxit titan là hai ví dụ về các chất ngăn chặn được sử dụng trong kem chống nắng vật lý. Những thành phần này gần đây đã được đánh giá là an toàn (GRASE), hoặc thường được FDA công nhận là an toàn và hiệu quả.

Có lẽ điều quan trọng hơn việc lựa chọn giữa kem chống nắng hóa học và vật lý là tìm kiếm một loại có phổ rộng hoặc bảo vệ chống lại hai loại tia UV gây hại. Chúng được gọi là UVA và UVB.

Bạn cũng nên sử dụng kem chống nắng chống nước khi thực hiện các hoạt động nhất định. Điều này giúp đảm bảo rằng sản phẩm không trôi khỏi da và khiến da tiếp xúc với tác hại của tia UV. Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là kem chống nắng hoạt động như một lớp lót trên da. Nó không thể ngăn da của bạn tiếp xúc với ánh nắng mặt trời 100 phần trăm. Vì vậy, bạn vẫn có thể rám nắng ở một mức độ nào đó. Khi tiếp xúc với ánh nắng trong thời gian ngắn, da của bạn phản ứng với ánh nắng mặt trời bằng cách bị viêm. Do cháy nắng, da của bạn thích nghi bằng cách rám nắng. Tiếp xúc càng kéo dài, vết bỏng có thể càng nghiêm trọng. Da rám nắng cũng là kết quả của việc hắc tố melanin được giải phóng ở vùng bị ảnh hưởng.

Những tác động tiêu cực có thể không phải lúc nào cũng có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Bạn sẽ không thể thấy các tác động lâu dài hơn của việc tiếp xúc với tia cực tím, chẳng hạn như ung thư và lão hóa da. Thoa kem chống nắng phổ rộng với chỉ số SPF phù hợp có thể giúp giảm thiểu tác hại của loại da này. Trên thực tế, theo Tổ chức Ung thư Da, bôi kem chống nắng SPF 15 có thể giảm tới 50% nguy cơ mắc ung thư da hắc tố, cũng như 40% không phải u hắc tố.

Tầm quan trọng của kem chống nắng

Kem chống nắng phổ rộng có nghĩa là sản phẩm chống lại cả tia UVA và UVB. Tia UVA tồn tại lâu hơn và có thể gây tổn thương da bao gồm cả nếp nhăn. Tia UVB bao gồm các bước sóng ngắn hơn có thể gây bỏng và được cho là nguyên nhân gây ra hầu hết các bệnh ung thư da. Sử dụng kem chống nắng không chỉ bảo vệ khỏi sự tiếp xúc trực tiếp với tia cực tím phát sinh trong các hoạt động ngoài trời mà còn bảo vệ làn da của bạn khỏi sự tiếp xúc hàng ngày, ví dụ như khi lái xe, đi bộ đến nơi làm việc hoặc lớp học của bạn và đưa con bạn đến công viên.

Nếu không được bảo vệ, dù chỉ một lượng nhỏ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cũng có thể tăng lên theo thời gian. Tối thiểu, bạn nên thoa kem dưỡng ẩm có chứa kem chống nắng lên mặt, cổ và ngực mỗi ngày.

SPF lý tưởng

Mỗi loại kem chống nắng đều chứa một chỉ số SPF, hay còn gọi là chỉ số chống nắng. Chỉ số SPF lý tưởng trong kem chống nắng phụ thuộc vào mức độ tiếp xúc của bạn với ánh nắng mặt trời. Kem chống nắng hàng ngày có thể chứa chỉ số SPF thấp hơn, nhưng khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời thì cần có chỉ số SPF cao hơn. Điều quan trọng đầu tiên là phải hiểu ý nghĩa của số SPF. SPF đề cập đến thời gian da bạn bị bỏng nếu không thoa kem chống nắng, thay vì đưa ra một mức độ bảo vệ cụ thể. Vì vậy, ví dụ, chỉ số SPF 30 có nghĩa là da của bạn có thể mất nhiều thời gian hơn để đốt cháy da gấp 30 lần nếu không được bảo vệ. Điều này chỉ đúng nếu bạn áp dụng đúng cách và đúng liều lượng.

SPF cũng có nghĩa là một tỷ lệ nhất định của tia UVB gây lão hóa da vẫn được phép xâm nhập vào da. Theo Tổ chức Ung thư Da, 3% tia UVB có thể xâm nhập vào da của bạn với SPF 30 và 2% với SPF 50. Đây cũng là cách bạn vẫn có thể bị rám nắng khi thoa kem chống nắng. Học viện Da liễu Hoa Kỳ khuyến nghị sử dụng kem chống nắng ít nhất là SPF 30 hoặc cao hơn mỗi ngày. Nếu bạn tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài, chẳng hạn như khi bơi lội hoặc chơi thể thao, bạn có thể muốn sử dụng SPF cao hơn, chẳng hạn như SPF 50 hoặc SPF 100 và thoa lại thường xuyên. Tuy nhiên, có một số trường hợp cần sử dụng SPF cao hơn, chẳng hạn như nếu bạn có tiền sử ung thư da, bạch tạng hoặc rối loạn miễn dịch khiến bạn dễ bị bỏng.

Khi nào cần nói chuyện với bác sĩ da liễu?

Bạn cũng có thể trao đổi với bác sĩ da liễu về chỉ số SPF chính xác mà bạn nên sử dụng. Họ thậm chí có thể khuyên bạn nên điều chỉnh SPF cho những thời điểm nhất định trong năm, cũng như vị trí địa lý của bạn. Nếu bạn sống ở độ cao cao hơn có thể khiến bạn có nguy cơ tiếp xúc với tia cực tím nhiều hơn, cũng như các vị trí gần đường xích đạo hơn.

Điều quan trọng là phải đến gặp bác sĩ da liễu của bạn hàng năm để kiểm tra da. Bạn có thể cần đi khám thường xuyên hơn nếu bạn có tiền sử ung thư da gần đây hoặc đã thường xuyên bị rám nắng trong quá khứ. Hãy đến gặp bác sĩ da liễu ngay lập tức nếu bạn có một tổn thương da bất thường. Bất kỳ nốt ruồi hoặc vết sưng nào có dấu hiệu phát triển, thay đổi màu sắc, chảy máu hoặc ngứa đều có thể yêu cầu sinh thiết. Bác sĩ da liễu phát hiện ung thư da càng sớm thì kết quả điều trị càng tốt. Ung thư tế bào hắc tố là loại ung thư da nguy hiểm nhất. Rám nắng có hoặc không có kem chống nắng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Phát hiện sớm có thể làm giảm nguy cơ tử vong.

Điểm mấu chốt

Thoa kem chống nắng có thể ngăn ngừa một số chứng viêm da dẫn đến rám nắng, nhưng đây không phải là mối quan tâm chính của bạn khi nói đến tia UV. Mỗi ngày bạn nên sử dụng kem chống nắng là điều cần thiết để giúp bảo vệ làn da của bạn chống lại bỏng, lão hóa và ung thư. Hãy nhớ thoa lại sau mỗi 2 giờ, cũng như sau khi đổ mồ hôi và bơi lội. Bạn cũng có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa khác, bao gồm sử dụng quần áo bảo hộ, mũ và kính râm. Tránh ánh nắng mặt trời vào giờ cao điểm từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều cũng có thể giúp giảm thiểu phơi nhiễm.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP