Giãn mạch là một tình trạng khi đó các tĩnh mạch nhỏ (các mạch máu nhỏ) mở rộng tạo nên các đường màu đỏ như sợi chỉ hoặc dạng sóng trên da. Những đốm giãn mạch này hình thành dần dần và thường xuyên thành các cụm. Đôi khi chúng được gọi là "tĩnh mạch chân nhện" bởi vì sự xuất hiện của chúng thanh mảnh và giống mạng nhện.
Giãn mao mạch thường gặp ở những vùng dễ nhìn thấy (như môi, mũi, mắt, ngón tay, và má). Chúng có thể gây khó chịu, và một số người thấy chúng nhìn không hấp dẫn. Nhiều người chọn cách loại bỏ chúng. Việc loại bỏ được thực hiện bằng cách gây tổn thương mạch và buộc nó co lại hoặc thành sẹo. Điều này làm giảm sự xuất hiện của các dấu hiệu màu đỏ hoặc dạng sóng trên da.
Trong khi giãn mao mạch thường lành tính, chúng cũng có thể là dấu hiệu của bệnh nặng. Ví dụ, giãn mao mạch xuất huyết di truyền là một tình trạng di truyền hiếm gặp gây ra giãn mao mạch có thể đe dọa tính mạng. Thay vì hình thành trên da, giãn mao mạch xuất huyết di truyền xuất hiện trong các cơ quan quan trọng, chẳng hạn như gan. Chúng có thể vỡ, gây chảy máu trầm trọng (xuất huyết).
TRIỆU CHỨNG
Nhận biết các triệu chứng của giãn mao mạch
Giãn mao mạch có thể gây khó chịu nhưng không đe doạ đến tính mạng, mặc dù một số người có thể không thích sự xuất hiện của chúng. Giãn mao mạch phát triển dần dần, nhưng có thể trở nên tồi tệ hơn bởi các sản phẩm chăm sóc sức khỏe và làm đẹp dẫn đến khó chịu trên da, như xà phòng hoặc xơ tắm hoặc bọt biển.
Các triệu chứng bao gồm:
- Đau (liên quan đến áp lực trên mạch nhỏ)
- Ngứa
- Các vết đỏ trên da
Các triệu chứng của giãn mao mạch xuất huyết di truyền bao gồm:
- Chảy máu mũi thường xuyên
- Có máu đen đậm hoặc máu trong phân
- Khó thở
- Động kinh
- Đột quỵ nhẹ
- Vết chàm tím
Nguyên nhân của giãn mao mạch
Nguyên nhân chính xác của giãn mao mạch hiện vẫn chưa rõ. Các nhà nghiên cứu tin rằng một số nguyên nhân có thể đóng góp vào sự phát triển của giãn mao mạch. Những nguyên nhân này có thể là di truyền, môi trường, hoặc kết hợp cả hai. Người ta tin rằng hầu hết các trường hợp giãn mao mạch là do tiếp xúc mãn tính với ánh nắng mặt trời hoặc nhiệt độ khắc nghiệt. Đó là bởi vì chúng thường xuất hiện trên cơ thể, nơi da thường tiếp xúc với ánh nắng và không khí.
Các nguyên nhân khác có thể bao gồm:
- Nghiện rượu: có thể ảnh hưởng đến dòng máu trong các mạch máu và có thể gây ra bệnh gan.
- Mang thai: thường tạp áp lực lên mạch máu nhỏ
- Lão hóa: mạch máu có thể bắt đầu suy yếu
- Chứng đỏ mặt: làm tăng các mạch nhỏ ở mặt, tạo nên một vẻ mặt đỏ bừng ở má và mũi
- Sử dụng corticosteroid: làm mỏng và yếu da
- Xơ cứng bì: cứng và co da
- Viêm da: gây viêm da và các mô cơ dưới
- Lupus ban đỏ hệ thống: có thể làm tăng độ nhạy cảm của da với ánh sáng mặt trời và nhiệt độ
Nguyên nhân của giãn mao mạch xuất huyết di truyền thường do gen. Những người bị giãn mao mạch xuất huyết di truyền thừa hưởng căn bệnh từ ít nhất một phụ huynh. Năm gen được nghi ngờ gây ra giãn mao mạch xuất huyết di truyền, và ba trong số đó đã được biết đến. Những người có giãn mao mạch xuất huyết di truyền nhận được một gen bình thường và một gen đột biến hoặc hai gen biến đổi (chỉ cần một gen đột biến đã có thể gây giãn mao mạch xuất huyết di truyền).
.png)
CHẨN ĐOÁN
Bác sĩ chẩn đoán giãn mao mạch như thế nào?
Các bác sĩ có thể dựa vào các dấu hiệu lâm sàng của bệnh. Giãn mao mạch có thể nhìn thấy dễ dàng từ các đường màu đỏ giống như sợi chỉ hoặc gợn sóng trên da. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể muốn đảm bảo rằng không có rối loạn tiềm ẩn. Các bệnh liên quan đến giãn mao mạch bao gồm:
- Giãn mao mạch xuất huyết di truyền (còn được gọi là hội chứng Osler-Weber-Rendu): rối loạn di truyền của các mạch máu ở da và các cơ quan nội tạng có thể gây chảy máu quá mức
- Bệnh Sturge-Weber: một chứng rối loạn hiếm gặp gây ra vết rạn da và vết sạm da gây ra bởi hệ thống thần kinh
- Mạch mạng nhện: sự bất thường các mạch máu gần bề mặt da
- Chứng khô da sắc tố: một tình trạng hiếm gặp trong đó da và mắt cực kỳ nhạy cảm với ánh sáng cực tím
Giãn mao mạch xuất huyết di truyền có thể gây ra các mạch máu bất thường gọi là thông động tĩnh mạch. Những triệu chứng này có thể xảy ra ở một số vùng trên cơ thể. Những thông động tĩnh mạch này cho phép kết nối trực tiếp giữa các động mạch và tĩnh mạch mà không có mao mạch. Điều này có thể dẫn đến xuất huyết trầm trọng. Việc chảy máu này có thể gây tử vong nếu nó xảy ra trong não, gan, hoặc phổi.
Để chẩn đoán giãn mao mạch xuất huyết di truyền, các bác sĩ có thể thực hiện MRI hoặc chụp CT để tìm chảy máu hoặc các bất thường bên trong cơ thể.
Điều trị giãn mao mạch
Điều trị tập trung vào việc cải thiện sự xuất hiện của da. Các phương pháp khác nhau bao gồm:
- Laser trị liệu: laser nhắm mục tiêu vào mạch máu giãn rộng và khu trú nó (điều này thường gây đau nhẹ và cần thời gian hồi phục)
- Phẫu thuật: mạch máu giãn rộng có thể được loại bỏ (điều này có thể rất đau đớn và có thể cần thời gian phục hồi lâu dài)
- Liệu pháp xơ hóa: tập trung vào gây tổn thương lớp lót trong của mạch máu bằng cách tiêm một dung dịch hóa học làm cho cục máu đông xẹp lại, dày lên hoặc tạo sẹo (thường không cần thời gian phục hồi, mặc dù có thể có một số bài tập tạm thời hạn chế)
Tiên lượng
Điều trị có thể cải thiện sự xuất hiện của giãn mao mạch da. Những người được điều trị có thể mong đợi để có một cuộc sống bình thường sau khi hồi phục. Tùy thuộc vào các bộ phận xuất hiện thông động tĩnh mạch, những người có giãn mao mạch xuất huyết di truyền cũng có thể có một tuổi thọ bình thường.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
