Một mạng lưới phức tạp các dây thần kinh ở cánh tay và ngón tay mang tín hiệu giữa não và da, dẫn truyền cảm giác. Các dây thần kinh cánh tay, bàn tay và các ngón tay xuất phát từ tủy sống ở cổ. Những thương tích hoặc thiệt hại ở dây thần kinh của cánh tay và bàn tay sẽ dẫn tới các cảm giác bất thường, trong đó có ngứa ran ở ngón tay và bàn tay. Một số nguyên nhân dẫn tới tình trạng này chỉ là tạm thời, tuy nhiên cũng có những trường hợp nghiêm trọng, có thể tiến triển thành tê hoặc mất hoàn toàn cảm giác.
Việc dây thần kinh bị đè nén quá lâu là một trong những nguyên nhân thường gặp nhất gây ngứa ran ở ngón tay, bàn tay.
1. Dây thần kinh bị đè nén
Các dây thần kinh hướng tâm cho phép cánh tay, bàn tay có thể chuyển động và mang lại cảm giác cho các bộ phận này. Việc dây thần kinh bị đè nén quá lâu là một trong những nguyên nhân thường gặp nhất gây ngứa ran ở ngón tay, bàn tay. Đặc biệt là những người có thói quen vắt tay lên trán khi ngủ, dây thần kinh bị đè nén lâu, vì thế khi tỉnh dậy thường hay cảm thấy ngứa ran ở tay, các ngón tay. Sử dụng nặng không đúng cách, nằm đè lên cánh tay… cũng gây đè nén lên các dây thần kinh hướng tâm, dẫn tới tình trạng ngứa ran ở ngón tay, bàn tay.
2. Chấn thương ở đám rối thần kinh cánh tay
Đám rối thần kinh cánh tay chi phối vận động và cảm giác chi trên, trong đó có vai, cánh tay và bàn tay. Chấn thương ở đám rối thần kinh cánh tay sẽ gây ra những cảm giác bất thường cho người bệnh, bao gồm cảm giác ngứa ran, nóng đốt. Tình trạng này kéo dài hay không còn tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương.
3. Biến chứng thần kinh đái tháo đường
Đái tháo đường có thể ảnh hưởng đến các dây thần kinh cảm giác ở tay, dẫn tới ngứa ran hoặc tê ở cánh tay, bàn tay và ngón tay.
Bệnh đái tháo đường có thể gây tổn thương thần kinh khắp cơ thể hay còn gọi là biến chứng thần kinh đái tháo đường. Bệnh có thể ảnh hưởng đến các dây thần kinh cảm giác ở tay, dẫn tới ngứa ran hoặc tê ở cánh tay, bàn tay và ngón tay. Nếu không được phát hiện và điều trị ở giai đoạn sớm, từ ngứa ran sẽ dần dần tiến tới mất cảm giác. Ở giai đoạn này, người bệnh không phát hiện được tổn thương bàn chân cho tới khi bị nhiễm trùng nặng, khó chữa trị và phải đối mặt với nguy cơ hoại tử, cắt cụt chi.
4. Ảnh hưởng của một số thuốc
Một số thuốc có thể gây tổn hại các dây thần kinh cảm giác của cơ thể, dẫn đến cảm giác tê, rát, đau hoặc ngứa ran. Cảm giác bất thường thường bắt đầu ở các ngón tay và bàn tay, với sự tiến triển dần lên cánh tay. Các loại thuốc có thể ảnh hưởng tới dây thần kinh ngoại vi bao gồm các loại thuốc ung thư Cisplatin (Platinol) và vincristine; các thuốc điều trị HIV / AIDS didanosine (Videx), ritonavir (Norvir), stavudine (Zerit) và zidovudine (Retrovir); các kháng sinh isoniazid, metronidazole (Flagyl) và nitrofurantoin; amiodarone (Pacerone) được sử dụng điều trị bệnh tim hoặc huyết áp cao. Ngừng sử dụng các loại thuốc nêu trên có thể giúp hồi phục một phần hoặc xóa bỏ hoàn toàn tình trạng ngứa ran.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
