Khi không được bảo vệ, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể gây nguy hiểm cho da. Và ung thư da cũng là dạng ung thư phổ biến nhất. Theo báo cáo của Học viện Da liễu Hoa Kỳ, có tới 9.500 ca chẩn đoán mắc ung thư da mỗi ngày.
Dù việc sử dụng kem chống nắng cùng các biện pháp chống nắng khác đã trở nên phổ biến, nhưng phần lớn mọi người vẫn quên bảo vệ những vùng nhạy cảm trên mặt như môi, tai và vùng da quanh mắt.
Nghiên cứu đã cho thấy những người sử dụng kem dưỡng ẩm có chỉ số chống nắng SPF cao có xu hướng bỏ qua những bộ phận dễ bị ung thư trên mặt. Trong nghiên cứu, 22 nam và 62 nữ đã được cho tiếp xúc với tia cực tím (UV) qua hai lần đến phòng thí nghiệm. Ở lần một, các đối tượng nghiên cứu được sử dụng kem chống nắng truyền thống, và trong lần còn lại, họ đã sử dụng kem dưỡng ẩm có chứa SPF.
Sau đó, hình ảnh của họ được chụp lại bởi các camera nhạy với tia cực tím để kiểm tra mức độ tổn thương da. Kết quả cho thấy rằng hơn 16% những người tham gia đã không bôi kem dưỡng ẩm có chứa chỉ số chống nắng SPF lên các vùng da nhạy cảm với ánh sáng trên mặt và đầu, so với chỉ hơn 11% những người không sử dụng kem chống nắng truyền thống đúng cách.
Nhóm nghiên cứu đã rất ngạc nhiên về những kết quả này. Họ đã dự kiến rằng kết quả thu được sẽ là vùng mí mắt sẽ không bị bỏ qua khi sử dụng kem dưỡng ẩm so với kem chống nắng, do kem dưỡng ẩm sẽ ít làm cay mắt hơn nếu vô tình dính vào mắt, hoặc sẽ không thấy có sự khác biệt trong việc sử dụng hai loại kem này.
Việc chống nắng không đầy đủ cho các phần trên mặt đang là một trong những nguyên nhân đẩy cao tỉ lệ mắc ung thư da không phải melanoma (ung thư da hắc tố).
Rất nhiều người thường bỏ qua việc bảo vệ những vùng dễ bị tổn tương như môi hoặc mí mắt khi ra ngoài.
Thông thường, mọi người không chú ý đến những vùng tai, môi, mí mắt và thường cũng không có hướng dẫn cụ thể nào về cách sử dụng kem chống nắng ở những vùng hay bị lãng quên này. Chuyên gia cũng cho biết, các chiến dịch truyền thông giáo dục về việc chống nắng đã cho thấy hiệu quả trong những năm gần đây. Tuy nhiên, việc tập trung vào những vùng da nhạy cảm như tai vẫn là điểm yếu của các chiến dịch tuyên truyền này. Điều này góp phần tăng nguy cơ ung thư nghiêm trọng.
Nhiều người không nhận ra rằng ngay cả khi họ có thường xuyên sử dụng kem chống nắng ở thời điểm hiện tại, thì khoảng 60% tỉ lệ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời đã xảy ra từ trước 18 tuổi.
Ngoài ra, có một quan niệm sai lầm rằng ánh nắng mặt trời chỉ ảnh hưởng đến làn da của bạn khi trời nắng. Sự thật là ngay cả trong những ngày trời lạnh, nhiều mây, không có một tia nắng nào thì cũng chỉ có khoảng 20% tia UV bị chặn lại và bạn vẫn có nguy cơ cao tiếp xúc với tia cực tím. Ngay cả khi lái xe ô tô, tia UV vẫn xuyên qua kính và gây tổn thương da.
Các chuyên gia khuyến cáo sử dụng hàng ngày các sản phẩm chống nắng có chỉ số SPF 30 trở lên lên những vùng da hở thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng.
Kem chống nắng dạng gel hoặc kem đôi khi có thể gây kính ứng vùng mí mắt hoặc vùng da phía dưới mắt, đặc biệt là khi đổ mồ hôi và kem chống nắng bị dính vào mắt.
Loại kem chống nắng phù hợp nhất cho vùng da quanh mắt là các loại kem chống nắng vật lý như oxit kẽm hoặc titan dioxide. Loại kem chống nắng này cũng có thể được sử dụng cho tai và môi.
Các sản phẩm sử dụng thành phần chống nắng hóa học như oxybenzone, avobenzone, octisalate, octocrylene, homosalate, và octioxate thường không được các chuyên gia khuyên dùng do chúng có thể gây kích ứng da, viêm da tiếp xúc, ngứa, hoặc mẩn đỏ.
Nam giới thường quên bôi kem chống nắng lên tai. Còn môi thì cả nam giới và nữ giới cũng đều thường bỏ qua. Trên thị trường hiện nay cũng có các loại son dưỡng hay son bóng có chứa SPF, và các chuyên gia khuyên rằng hãy luôn sử dụng son dưỡng môi có chỉ số chống nắng khi ở ngoài trời để bảo vệ môi của bạn.
Kem chống nắng có chỉ số SPF 30 hoặc cao hơn kết hợp với kính râm là những công cụ rất hữu ích để bảo vệ mắt khỏi tia UV cũng như son dưỡng môi với SPF là cần thiết. Các chuyên gia cũng đề xuất một vài thương hiệu có các sản phẩm chống nắng tốt như Avene, Eos và Aquaphor.
Vậy còn bảo vệ vùng đầu nói chung thì sao? Đội mũ chính là biện đơn giản mà cũng dễ thực hiện nhất. Các thương hiệu như Columbia, Coolibar, và Tilley thực ra có sản xuất các sản phẩm mũ được làm từ vải có công dụng bảo vệ khỏi tia tử ngoại. Bên cạnh đó, những người để đầu trọc hoặc tóc thưa thớt nên áp dụng sản phẩm chống nắng dạng xịt cho da đầu.
Cần sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF 30 hoặc cao hơn mỗi ngày cho vùng mặt, cổ và tai. Nên bôi lại kem chống nắng sau mỗi hai giờ, bất kể mức độ chống nắng trong loại kem chống nắng bạn dùng hoặc khi người bị ướt, ví dụ như khi bơi hoặc đổ mồ hôi.
Nhìn chung, chỉ số SPF cao sẽ tốt hơn do hầu hết mọi người thường không bôi đủ kem chống nắng. Các loại kem chống nắng dạng sữa dưỡng hoặc dạng kem thường được dùng cho vùng mặt, còn dạng xịt dễ sử dụng hơn cho toàn thân.
Nghiên cứu đã cho thấy những người sử dụng kem dưỡng ẩm có chỉ số chống nắng cao thường hay quên chống nắng cho những vùng da nhạy cảm với ánh nắng như môi, mí mắt và tai hơn so với những người sử dụng kem chống nắng truyền thống.
Các chuyên gia da liễu cho rằng việc bỏ qua các vùng da nhạy cảm này có thể làm tăng nguy cơ ung thư da. Nếu bạn có kế hoạch dành nhiều thời gian ở ngoài trời, hãy bôi kem chống nắng có chỉ số SPF 30 hoặc cao hơn lên mặt, tai và bôi lại sau mỗi hai giờ.
Có rất nhiều sản phẩm dưỡng môi, son bóng và son có chỉ số SPF cao. Hãy đội mũ để bảo vệ da đầu, nhất là khi bạn có mái tóc mỏng.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh