Hiện nay có khoảng 90 chủng virus Adeno. Bất cứ ai cũng có thể nhiễm phải căn bệnh này. Tuy nhiên, những trường hợp có sức đề kháng kém, đặc biệt là trẻ em, người già và người có bệnh mạn tính,… sẽ có nguy cơ cao hơn.
Virus Adeno có hình đa giác đều
Adenovirus có chứa DNA chuỗi kép, không có vỏ bọc ngài, có hình đa giác đều và đường kích từ 70 đến 80 mm. Ở nhiệt độ phòng, loại virus này có thể tồn tại và gây bệnh trong vòng 30 ngày. Ở điều kiện thời tiết 40 độ C, virus có thể sống được nhiều tháng, thậm chí với nhiệt độ -200 độ C chúng có thể sống được nhiều năm. Tuy nhiên, loại virus này có thể bị tiêu diệt nhanh chóng bởi tia cực tím hay trong môi trường nước sôi 1000 độ C.
Một người bị nhiễm virus Adeno có thể gây bệnh cho người khác qua đường hô hấp khi tiếp xúc, nói chuyện trực tiếp, dùng chung một số đồ dùng cá nhân của người bệnh có chứa virus hoặc lây qua đường niêm mạc khi bơi lội hoặc dùng nguồn nước có chứa virus từ dịch tiết từ mắt, mũi, phân của người bệnh.
Adenovirus, đặc biệt là virus adeno nhóm B, có thể gây ra nhiều loại bệnh. Cụ thể như sau:
+ Viêm họng cấp: Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có nguy cơ bị bệnh cao hơn người lớn. Một số triệu chứng thường gặp của bệnh là sốt, đau đầu, ho, chảy nước mũi, sưng họng,… Nếu chỉ dựa vào các triệu chứng này sẽ rất khó để phân biệt với các trường hợp bệnh nhân nhiễm các loại virus khác.
+ Viêm họng kết mạc: Ngoài những biểu hiện giống viêm họng cấp, bệnh nhân còn xuất hiện một số triệu chứng khác như kết mạc mắt đỏ, chảy dịch trong. Bệnh rất dễ lây lan và thường bùng phát dịch vào mùa hè.
+ Viêm đường hô hấp cấp: Các nhóm virus adeno gây bệnh chủ yếu là nhóm 4 và 7. Khi bị viêm đường hô hấp cấp do virus adeno, bệnh nhân thường sốt cao, cổ sưng đau và ho nhiều.
+ Viêm phổi: Tình trạng viêm phổi thường do nhóm virus 3, 4, 7 và 14 gây ra. Nếu không được xử trí kịp thời, bệnh có thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng ở phổi, thậm chí gây tử vong.
Virus adeno có thể gây nhiều loại bệnh khác nhau
Bệnh thường xảy ra vào mùa hè với biểu hiện đỏ ở một hoặc hai bên mắt, chảy dịch trong, nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời, bệnh có thể gây bội nhiễm vi khuẩn.
Virus Adeno có thể gây bệnh viêm dạ dày, ruột cấp tính. Adeno chỉ đứng sau virus Rota trong số những nguyên nhân phổ biến dẫn đến bệnh tiêu chảy do virus ở trẻ nhỏ. Một số triệu chứng của bệnh là đi ngoài nhiều nước, sốt, nôn và buồn nôn,…
Ngoài ra, bệnh cũng có thể gây viêm bàng quang ở trẻ, gây bệnh lây truyền qua đường tình dục,…
Lưu ý: Một số trường hợp đã nhiễm virus nhưng lại không có triệu chứng được gọi là thể ẩn và vẫn có thể gây lây nhiễm trong cộng đồng. Bên cạnh đó, một số trường hợp khác, sau khi điều trị khỏi bệnh, người bệnh chỉ có miễn dịch với Adenovirus với cùng chủng virus gây bệnh và vẫn có thể nhiễm bệnh do các chủng virus adeno khác.
Những thống kê từ Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã khiến cho các bậc phụ huynh vô cùng lo lắng. Chỉ trong một thời gian ngắn, tại nhiều quốc gia Châu Âu, khu vực Đông Nam Á và Tây Thái Bình Dương,… đã ghi nhận hàng trăm trường hợp trẻ em bị viêm gan cấp mà chưa rõ nguyên nhân và trong đó có 4 ca tử vong.
Theo các nhà nghiên cứu, rất có thể, virus adeno chính là nguyên nhân gây ra viêm gan bí ẩn ở trẻ. Điều đáng nói là phần lớn trẻ mắc căn bệnh này đều nhiễm Adenovirus.
Virus adeno có thể là nguyên nhân gây ra viêm gan bí ẩn ở trẻ
Trước đây, y học thế giới cũng đã ghi nhận các các bệnh suy gan nặng, ghép gan và tử vong vì nhiễm virus adeno nhưng số lượng không nhiều và thường xảy ra ở những đối tượng trẻ bị suy giảm miễn dịch, thể trạng yếu. Tuy nhiên, thời gian gần đây, tỉ lệ mắc bệnh đang có xu hướng gia tăng nhanh chóng, đồng thời đối tượng mắc bệnh cũng có sự thay đổi rõ rệt, ngay cả những trẻ khỏe mạnh bình thường cũng mắc bệnh.
Các nhà nghiên cứu cho rằng, rất có thể adenovirus hiện tại có đột biến. Bên cạnh đó, một số nhà khoa học lại nghi ngờ rằng, các trường hợp trẻ bị nhiễm virus adeno và COVID-19 có thể xảy ra tình trạng trao đổi gen và làm tăng nguy cơ đột biến của adeno, từ đó gây bệnh. Giả thuyết này xuất phát từ các số liệu thực tế là các ca nhiễm viêm gan bí ẩn ở trẻ đều được ghi nhận ở những vùng đã từng bùng phát dịch COVID-19.
Tuy nhiên, các bậc phụ huynh cũng không nên lo lắng quá về tình trạng bệnh có thể bùng phát thành dịch. Các nhà khoa học sẽ tiếp tục nghiên cứu để đưa ra những kết luận chi tiết và chính xác hơn về nguyên nhân gây bệnh viêm gan bí ẩn ở trẻ.
Hiện nay, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu bệnh do virus adeno gây ra. Đối với những trường hợp nhiễm virus thể nhẹ, người bệnh có thể tự khỏi mà không cần điều trị.
Một số trường hợp nhiễm virus adeno có thể gặp biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời
Một số phương pháp điều trị bệnh đang được áp dụng phổ biến là nâng cao sức đề kháng của bệnh nhân, điều trị các triệu chứng bệnh và dùng thuốc kháng sinh đối với những trường hợp bị bội nhiễm. Chẳng hạn như:
+ Súc miệng bằng nước muối và thuốc kháng viêm để giảm đau họng.
+ Dùng thuốc hạ sốt và giảm đau.
+ Nhỏ nước muối sinh lý.
+ Dùng thuốc trung hòa axit dạ dày với những trường hợp bị viêm dạ dày cấp theo chỉ định của bác sĩ. .
+ Bổ sung dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng.
- Một số biện pháp phòng ngừa adenovirus có thể được áp dụng như:
+ Rửa tay thường xuyên.
+ Hạn chế đưa tay lên mắt, mũi, miệng.
+ Các bậc phụ huynh cần đảm bảo cho con ăn sạch, uống sạch.
+ Thường xuyên vệ sinh các vật dụng trong gia đình.
Các bậc phụ huynh cần đưa con đi khám kịp thời để phòng ngừa biến chứng
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh