Giới thiệu
Bệnh sốt vi rút đề cập đến một loạt các vấn đề trong khi nhiễm virus có liên quan đến nhiệt độ cơ thể tăng cao. Thuật ngữ này bao gồm một loạt các loại nhiễm virus, một số trong đó có thể được xác định rõ ràng bởi các triệu chứng và dấu hiệu. Bệnh nhiễm trùng do virus có thể có triệu chứng toàn thân, nhưng có thể nhắm mục tiêu đến các cơ quan cụ thể.
Nhức đầu, đau nhức cơ thể và nổi mẩn trên da đặc trưng cho hầu hết các cơn sốt virus. Có thể ảnh hưởng đến bất cứ lứa tuổi, và được xem xét trên toàn thế giới. Chỉ yêu cầu điều trị triệu chứng. Một số rất dễ lây. Hầu hết trong số đó không nguy hiểm và tự hồi phục, nhưng một số có thể tiến triển nhanh dẫn đến tử vong.
Nguyên nhân và bệnh sinh
Hầu hết bệnh nhiễm trùng do virus lây truyền qua đường hô hấp, bởi lượng nước bị ô nhiễm hoặc thực phẩm, hoặc tiếp xúc trực tiếp. Nhiễm trùng sau đó lây lan khu trú và sau đó vào trong máu hoặc kênh bạch huyết. Một số nhiễm virus có thể lây truyền qua đường tình dục hoặc qua tiêm trực tiếp vào máu.
Thời gian nhiễm trùng tiên phát có thể thay đổi từ vài ngày đến vài tuần. Biểu hiện lâm sàng của bệnh thường là hậu quả của virus nhân lên tại một địa điểm cụ thể. Mặc dù sốt giảm xuống, một số bệnh nhiễm virus tiếp tục tăng lên và gây nhiễm trùng dai dẳng.
Triệu chứng và dấu hiệu
Khi virus xâm nhập vào cơ thể, sau một thời gian ủ bệnh thì virus sẽ nhân đến một mức độ đủ cao để gây nhiễm trùng. Tiếp theo là một giai đoạn tiền phát của sự mệt mỏi, khó chịu và cơ thể và bắp thịt đau nhức và có thể dẫn đến khởi phát sốt. Sốt có thể thấp hoặc cao và có cơn. Viêm họng, chảy nước mũi, nghẹt mũi, đau đầu, đỏ mắt, ho, đau cơ - khớp và nổi mẩn trên da có thể có mặt.
Đau cơ thể và mệt mỏi có thể là không tương xứng với mức độ sốt, tuyến bạch huyết bị sưng phồng lên. Bệnh thường tự thoái lui nhưng sự mệt mỏi và ho có thể kéo dài một vài tuần. Đôi khi viêm phổi, nôn mửa và tiêu chảy, vàng da hay viêm khớp (sưng khớp) có thể làm phức tạp sốt virus ban đầu. Một số cơn sốt virus lây lan bằng côn trùng, ví dụ, Arbovirus, có thể gây ra xu hướng chảy máu, kết quả là chảy máu từ da và một số cơ quan nội tạng khác và có thể gây tử vong.
Xét nghiệm và chẩn đoán
Chẩn đoán và quản lý sốt virus dựa vào các biểu hiện lâm sàng hơn so với xét nghiệm trong phòng thí nghiệm. Vì các bệnh nhiễm trùng thường tự cải thiện, xét nghiệm là không cần thiết. Chẩn đoán được thực hiện bởi lịch sử điển hình của sốt với đau cơ và đau khớp nghiêm trọng. Phát ban da và tuyến bạch huyết sưng phải được xem xét đặc biệt.
Xét nghiệm trong phòng thí nghiệm được thực hiện để loại trừ bệnh nhiễm khuẩn khác chứ không phải là để xác nhận sốt virus. Xét nghiệm máu sẽ không hiển thị bất kỳ sự gia tăng trong các tế bào máu trắng (bạch cầu), thường xảy ra với nhiễm khuẩn. Số lượng tế bào lympho có thể tăng lên. Tỷ lệ hồng cầu lắng (ESR) là không cao. Xác nhận chủng loại virus từ các mẫu vật có liên quan như quẹt niêm mạc mũi và phát ban da hoặc bằng cách tăng nồng độ kháng thể trong mẫu máu nối tiếp
Điều trị và tiên lượng
Điều trị sốt virus hoàn toàn cho triệu chứng với các thuốc hạ sốt và giảm đau. Nghỉ ngơi tại giường và uống nước đầy đủ. Thuốc thông mũi có thể có lợi. Điều trị kháng virus cụ thể thường không được khuyến khích. Steroid là không nên vì nó có thể dẫn đến nhiễm trùng vi khuẩn. Chỉ trong trường hợp nhiễm trùng phối hợp thì thuốc kháng sinh cần phải được chỉ định. Điều quan trọng là thuốc kháng sinh không được thường xuyên sử dụng để điều trị dự phòng.
Các biến chứng của nhiễm virus như viêm phổi (do virus hoặc bội nhiễm vi khuẩn) cần được giải quyết cụ thể giải phóng các chất tiết đường hô hấp và sử dụng hỗ trợ máy thở nếu thiếu oxy máu nặng. Các triệu chứng của viêm dạ dày ruột nên được quản lý với các chất chống nhu động. Hầu hết sốt virus hồi phục hoàn toàn trong một tuần mặc dùmệt mỏi có thể kéo dài một vài tuần.
Phòng chống
Sốt virus rất khó để ngăn chặn. Chúng xảy ra như dịch bệnh lây nhiễm phụ thuộc vào phương thức lây lan. Vắc-xin đã được thử nhắm mục tiêu các vi rút đường hô hấp và đường tiêu hóa với rất ít thành công do một số tiểu nhóm của virus với các hình thức khác nhau của kháng nguyên, tất cả đều không thể được phủ bằng một loại vắc xin duy nhất. May mắn thay vì hầu hết các bệnh nhiễm trùng là nhẹ và tự cải thiện, chúng ta có thể yên tâm hoàn toàn bình phục.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh