✴️ Loãng xương ở nam giới và cách phòng ngừa hiệu quả

1. Tổng quan

Loãng xương là bệnh lý rối loạn chuyển hóa xương đặc trưng bởi giảm mật độ và suy giảm cấu trúc vi mô của mô xương, làm tăng nguy cơ gãy xương. Bệnh thường gặp ở người cao tuổi và phụ nữ sau mãn kinh, tuy nhiên nam giới cũng không ngoại lệ, đặc biệt khi có các yếu tố nguy cơ liên quan đến hormone, bệnh lý nền và lối sống.

Đau nhức mơ hồ ở cột sống, có xu hướng khom lưng

2. Đặc điểm loãng xương ở nam giới

2.1. Triệu chứng lâm sàng

Loãng xương ở nam giới thường khó phát hiện trong giai đoạn sớm, do diễn tiến âm thầm. Một số dấu hiệu nhận biết gồm:

• Đau âm ỉ vùng cột sống, cảm giác mỏi cơ toàn thân.

• Dáng đi khom lưng, chiều cao giảm theo thời gian.

• Dễ gãy xương khi té ngã nhẹ hoặc chỉ với các chuyển động thông thường (cúi người, hắt hơi).

• Chuột rút về đêm, đau khi thay đổi tư thế hoặc ngồi lâu.

• Gãy xương không rõ nguyên nhân ở các vị trí như cột sống, cổ tay, xương hông.

2.2. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

• Tuổi tác cao: Sau 50 tuổi, tốc độ hủy xương tăng nhanh hơn quá trình tạo xương mới.

• Thiếu hụt testosterone: Là yếu tố sinh lý quan trọng trong loãng xương ở nam.

• Tiền sử gia đình có người bị loãng xương hoặc gãy xương do chấn thương nhẹ.

• Sử dụng kéo dài corticosteroid, thuốc chống co giật, heparin.

• Lối sống không lành mạnh: hút thuốc lá, rượu bia, ít vận động, thiếu dinh dưỡng.

• Chế độ ăn thiếu canxi, vitamin D, hoặc mắc bệnh mạn tính như suy thận, đái tháo đường type 1, bệnh tiêu hóa gây kém hấp thu.

3. Chẩn đoán loãng xương

• Đo mật độ xương (DEXA) là tiêu chuẩn vàng chẩn đoán loãng xương, đặc biệt tại vùng cổ xương đùi và cột sống thắt lưng.

• Xét nghiệm hỗ trợ: Canxi máu, phospho, 25-OH vitamin D, testosterone toàn phần, các chất chỉ điểm hủy xương như CTX, NTX.

4. Điều trị loãng xương ở nam giới

4.1. Không dùng thuốc

• Thay đổi lối sống:

  • Tăng cường vận động thể lực phù hợp (đi bộ nhanh, thể dục nhịp điệu nhẹ, yoga).

  • Ngừng hút thuốc, hạn chế rượu bia.

  • Phòng tránh té ngã: điều chỉnh môi trường sống, dụng cụ hỗ trợ nếu cần.

• Dinh dưỡng hợp lý:

  • Bổ sung canxi (1.000–1.200 mg/ngày) và vitamin D (800–1.000 IU/ngày).

  • Ưu tiên thực phẩm giàu canxi như sữa, phô mai, rau xanh, cá hồi, đậu phụ.

4.2. Dùng thuốc (theo chỉ định bác sĩ)

• Bisphosphonates: như alendronate, risedronate – giúp ức chế hủy xương.

• Calcitonin: giảm đau cột sống, làm chậm tiêu xương.

• Testosterone: chỉ định trong trường hợp suy giảm hormone sinh dục nam.

• Thuốc tăng tạo xương: như teriparatide, dùng trong trường hợp nặng hoặc không đáp ứng thuốc chống hủy xương.

Lưu ý: Việc sử dụng thuốc cần tuân thủ đúng hướng dẫn y khoa, không tự ý dùng hoặc dừng thuốc.

5. Phòng ngừa loãng xương ở nam giới

• Duy trì lối sống lành mạnh từ tuổi trung niên trở đi.

• Tập thể dục đều đặn: ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần.

• Kiểm soát bệnh mạn tính như đái tháo đường, bệnh thận mạn, cường giáp,...

• Khám sức khỏe định kỳ và đánh giá mật độ xương ít nhất 2 năm/lần ở nam ≥ 50 tuổi có yếu tố nguy cơ.

6. Kết luận

Loãng xương ở nam giới là một tình trạng có thể dự phòng và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm và quản lý đúng cách. Tăng cường giáo dục sức khỏe, thay đổi lối sống và tầm soát định kỳ là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe xương cho nam giới trong trung niên và tuổi già.

Loãng xương là hiện tượng rối loạn chuyển hóa của bộ xương làm giảm sức mạnh của xương và tăng nguy cơ gãy xương. Bệnh xuất hiện phần lớn ở phụ nữ và người cao tuổi, đặc biệt là phụ nữ sau mãn kinh. Tuy nhiên, không thể loại bỏ khả năng loãng xương cũng có thể xảy ra ở nam giới. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin về tình trạng loãng xương ở nam giới và cách phòng ngừa hiệu quả.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp