Nhiều vận động viên điền kinh đã quen thuộc với hình ảnh móng chân đen. Móng chân đen phổ biến nhất ở người chạy marathon và người tập luyện ở cường độ cao. Một số người còn cho đó là dấu hiệu đáng trân trọng của vận động viên: càng nhiều móng chân đen, càng “ngầu”.
Tuy nhiên, không phải lúc nào móng chân đen cũng do điền kinh. Trong một số trường hợp, móng chân đen là triệu chứng của điều gì đó nghiêm trọng hơn.
Thủ phạm phổ biến nhất của móng chân đen, chấn thương lặp lại trong quá trình chạy, hoặc giày dép đi không phù hợp. Nếu móng chân đen xuất hiện trong thời gian ngắn sau một ngày tập luyện hoặc một ngày đi đôi giày quá chật hay quá rộng, đó gần như là nguyên nhân chắc chắn.
Chấn thương lặp lại có thể từ nhẹ (chẳng hạn vùng thâm nhỏ không đau ở dưới móng chân) cho đến nặng (chẳng hạn vết phồng rộp tụ máu lớn ở móng chân). Ở trường hợp nhẹ, không cần phương pháp điều trị nào, móng chân đen sẽ từ từ tự khỏi.
Ở trường hợp nặng, vết tụ máu dưới móng có thể khiến móng bật khỏi ngón chân (một phần hay toàn phần). Quá trình này có thể gây đau đớn nếu bật móng chân không hoàn toàn.. Một khi móng hoàn toàn tách khỏi ngón chân, nó sẽ chết hoàn toàn và không bao giờ dính lại nữa. Tin tốt là: nó sẽ không gây đau nữa. Tin xấu: sẽ mất thời gian dài để móng mới mọc lại – khoảng một năm đối với móng lớn và 3-6 tháng với móng nhỏ. Trong những trường hợp cụ thể, móng mới sẽ bắt đầu mọc ngay dưới móng cũ bị chất. Nếu lực tác động lặp lại vẫn tiếp tục, móng mới có thể bị bầm tím và bật ra. Để phòng ngừa điều đó, bạn nên gặp bác sĩ để cắt đi hoặc tách hoàn toàn móng chân, cho phép móng mới phát triển phù hợp.
Một lý do khác bạn nên đi khám: nếu vùng da xung quanh móng chân đen bị đỏ, viêm và/hoặc rỉ mủ. Đó có thể là dấu hiệu của nhiễm khuẩn, và bạn nên thoa thuốc mỡ để chờ đến khi gặp được bác sĩ.
Làm rơi một vật nặng lên chân cho thể gây vỡ mạch máu dưới móng khiến máu chảy ra bên dưới. Loại móng đen này – lâm sàng gọi là máu tụ dưới móng – rất dễ để nhận ra, vì nó sẽ xuất hiện ngay lập tức sau tai nạn. Việc hình thành cục máu đông theo kiểu này sẽ gây ra cảm giác nhói đau điển hình. Cơn đau sẽ hết khi chọn đầu kim nhỏ từ móng để trích máu chảy ra ngoài. Quá trình này sẽ giảm nhẹ cả áp lực lẫn màu sẫm dưới móng – và phải được bác sĩ thực hiện. Nếu tự làm tại nhà sẽ mất vệ sinh, không hiệu quả và sẽ gây đau đớn hơn.
Dấu hiệu của nhiễm nấm, giống với bàn chân điền kinh, có thể lan đến vùng món chân và biến đổi màu sắc móng thành vàng, xanh tím, xanh lá cây, nâu, tím và đen. Màu sắc đó đặc trưng do nấm, đặc biệt khi có sự xuất hiện của chất trắng bột ở móng có mùi khó chịu.
Nếu bạn nghĩ rằng mình bị nhiễm nấm, hãy đị gặp bác sĩ da liễu. Bác sĩ sẽ lấy một mảnh từ phần tổn thương của móng và làm sinh thiết để chẩn đoán xác định. Các lựa chọn điều trị sẽ thay đổi phụ thuộc vào độ nặng của nhiễm khuẩn – trường hợp nhẹ thường giải quyết bằng thuốc bôi. Trường hợp nặng cần uống thuốc hay thậm chí điều trị laser.
Đây là lý do khác của việc sử dụng kem chống nắng: u hắc tố - loại ung thư da nghiêm trọng nhất – có thể tiến triển dưới móng và gây cường sắc tố da. Nó thường phát triển chậm và không đau, vì vậy đặc biệt khó để phát hiện.
Một dấu hiệu đáng nguy: rối loạn sắc tố lan ra khỏi móng và tiến vào biểu bì. Nếu một người không gặp chấn thương nào mà móng chân từ từ thay đổi màu sắc – đặc biệt khi sự biến đổi đó lan ra ngoài móng chân – đó là dấu hiệu nên đến gặp bác sĩ. Những người có thói quen sơn móng chân nên để ý mỗi khi tẩy móng để phát hiện xem có gì bất thường không. Mặc dù u hắc tố dễ gây tử vong, bệnh này cực hiếm và có thể chữa nếu được phát hiện sớm.
Đôi khi, việc thay đổi thành màu sẫm dưới móng do tông màu da. Vùng da dưới móng chân cũng giống vùng da ở bất kỳ nơi khác trên cơ thể, sắc tố có thể thay đổi theo thời gian.
Thường loại loạn sắc tố này đối xứng và có thể thấy ở nhiều ngón chân – chẳn hạn, ngón út cả hai bên đều biến đổi màu sắc theo kích cỡ và hình dáng tương đồng. Một trong những dấu hiệu khác: biến đổi màu sắc ở móng ngón tay. Những yếu tố này có thể giúp phân biệt móng chân đen lành tính và ác tính.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh