Viêm cột sống dính khớp là một bệnh ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, đặc biệt là hệ thống xương và khớp. Bệnh này gây ra viêm ở cột sống và các khớp lớn, bao gồm cả các khớp ở ngón tay và ngón chân, đồng thời gây đau lưng vào ban đêm và cảm giác cứng ở lưng vào buổi sáng. Người bệnh có thể bị cong vẹo cột sống, tạo thành hình dáng gù, và xuất hiện các triệu chứng ảnh hưởng toàn thân như mệt mỏi và sốt nhẹ. Ngoài ra, bệnh còn có thể gây viêm ở động mạch chủ (mạch máu lớn nhất trong cơ thể), rối loạn nhịp tim, và viêm ở phần trước của mắt. Như vậy, viêm cột sống dính khớp không chỉ ảnh hưởng đến xương và khớp mà còn có thể tác động đến nhiều cơ quan khác trong cơ thể.
Thuốc là ưu tiên hàng đầu cho căn bệnh này. Thuốc điều trị là cần thiết để ngăn ngừa bệnh trở nên tồi tệ hơn. Tuy nhiên, nhiều liệu pháp không dùng thuốc an toàn mà bạn có thể thử giúp giảm bớt cơn đau và cứng khớp.
Bằng chứng lâm sàng không ủng hộ việc chỉ sử dụng các phương pháp điều trị tự nhiên cho bệnh viêm cột sống dính khớp. Những phương pháp này - bao gồm chế độ ăn hoặc thực phẩm bổ sung đặc biệt - không thể chữa khỏi hoặc ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh. Tuy nhiên, các phương pháp này có thể giảm bớt các triệu chứng và bổ sung cho kế hoạch điều trị của bạn.
Thay đổi hành vi lối sống là điều quan trọng đối với bất kỳ ai mắc bệnh mạn tính như bệnh viêm cột sống dính khớp. Thói quen xấu có thể khiến việc kiểm soát bệnh trở nên khó khăn. Một lối sống lành mạnh có thể đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng, hãy thử những cách sau:
Kế hoạch ăn uống đúng đắn có thể cung cấp cho bạn nhiều năng lượng hơn và giảm các vấn đề về dạ dày. Không có chế độ ăn cụ thể nào cho bệnh này. Nhưng nhiều người cảm thấy tốt hơn với chế độ ăn chống viêm hoặc chế độ ăn nhiều thực vật, tập trung vào các thực phẩm giàu dinh dưỡng giúp giảm bớt các triệu chứng.
Tập thể dục đặc biệt quan trọng khi bạn mắc bệnh. Khi bệnh ảnh hưởng đến cột sống của bạn, việc tăng cường các cơ hỗ trợ lưng là rất quan trọng. Vận động giúp bạn duy trì sự linh hoạt và phạm vi chuyển động rộng cũng rất cần thiết. Các bài tập tốt cho bệnh và nhẹ nhàng cho khớp bao gồm Pilates, kéo giãn cơ thể và bơi lội.
Việc sử dụng thuốc lá có thể làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Bỏ hút thuốc có thể làm chậm tiến triển của bệnh và mang lại chất lượng cuộc sống tốt hơn. Ngoài việc khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn, hút thuốc còn làm tăng các vấn đề về tâm trạng, gây tổn thương phổi, tăng nguy cơ bệnh tim. Khi bạn mắc bệnh, bạn có nhiều khả năng phát triển bệnh tim hơn.
Một nghiên cứu kéo dài hai năm cho thấy bệnh tiến triển nhanh hơn nhiều ở những người uống ít nhất một ly rượu mỗi tuần so với những người không uống. Khi bạn uống rượu nhiều, bạn thường ăn một chế độ ăn ít dinh dưỡng hơn. Thêm vào đó, việc sử dụng nhiều rượu cũng ảnh hưởng đến cách gan chuyển hóa thuốc.
Các liệu pháp không dùng thuốc có thể là một phần quan trọng trong phác đồ điều trị, đặc biệt nếu bạn không được giảm đau đủ từ việc chỉ dùng thuốc.
Một phương pháp điều trị tại nhà đơn giản là áp dụng túi chườm nóng hoặc lạnh lên cơ và khớp đau nhức. Chườm nóng làm giãn cơ và tăng lưu lượng máu, trong khi chườm lạnh giúp giảm sưng.
Nhiều người cân nhắc việc gặp bác sĩ nắn xương chữa đau lưng. Tuy nhiên, việc điều chỉnh lưng bởi bác sĩ nắn xương có thể không chữa khỏi hoặc cải thiện cơn đau do bệnh như nó có thể đối với các triệu chứng đau lưng cơ học. Thay vào đó, hãy thử liệu pháp massage để thư giãn cơ bắp và tăng phạm vi chuyển động. Hãy nói với nhà trị liệu massage của bạn rằng bạn mắc bệnh để họ có thể điều chỉnh kỹ thuật cho phù hợp.
Nếu cơn đau của bạn không được kiểm soát tốt bằng thuốc, châm cứu có thể giúp ích. Đây là một phương pháp điều trị được sử dụng trong y học cổ truyền. Một chuyên gia châm cứu được đào tạo sẽ châm các kim nhỏ như sợi tóc vào da của bạn tại các điểm cụ thể. Châm cứu có thể kích thích việc giải phóng các hóa chất hoạt động như thuốc giảm đau tự nhiên.
Vật lý trị liệu được khuyến nghị như một phần trong kế hoạch điều trị bệnh. Trong các buổi điều trị, bạn sẽ thực hiện các bài tập có mục tiêu dưới sự giám sát và hỗ trợ của một nhà vật lý trị liệu. Một phân tích toàn diện về hiệu quả của vật lý trị liệu cho thấy nó có nhiều lợi ích cho người bệnh, bao gồm cải thiện tư thế, tăng phạm vi chuyển động của bạn…
Liệu pháp kích thích thần kinh điện qua da (TENS) là một công cụ kiểm soát đau. Các nhà vật lý trị liệu sử dụng nó trong các buổi điều trị hoặc có thể khuyến nghị một thiết bị tại nhà để bạn sử dụng. Thiết bị này truyền các xung điện nhỏ đến cơ của bạn thông qua các điện cực (dây với miếng dán dính). Các bác sĩ tin rằng phương pháp điều trị này chặn các dây thần kinh báo hiệu đau và giúp giải phóng endorphin, hormone tự nhiên làm giảm đau.
Đừng đánh giá thấp việc thiếu ngủ hoặc căng thẳng quá mức có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của bạn. Điều quan trọng là phải có chu kỳ ngủ đều đặn và có đủ số giờ ngủ mỗi đêm.
Giảm căng thẳng cũng là một khía cạnh rất quan trọng. Điều này có thể đơn giản như dành thời gian để nói chuyện với người bạn tin tưởng, đi bộ ngoài trời hoặc gặp bác sĩ tâm lý nếu căng thẳng đang ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày của bạn.
Tóm lại, viêm cột sống dính khớp là một bệnh mạn tính phức tạp, đòi hỏi một cách tiếp cận toàn diện trong điều trị. Mặc dù thuốc vẫn đóng vai trò chính yếu, các phương pháp điều trị tự nhiên và thay đổi lối sống có thể hỗ trợ đáng kể trong việc kiểm soát triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh