Viêm khớp nhiễm khuẩn

Định nghĩa

Viêm khớp nhiễm khuẩn là một nhiễm trùng gây đau rất dữ dội trong khớp. Vi khuẩn hoặc ít gặp hơn là nấm, có thể lây lan từ các khu vực khác trong cơ thể bị nhiễm bệnh đến khớp. Đôi khi vi khuẩn lây nhiễm chỉ ở khớp, các khu vực khác của cơ thể không vấn đề gì.

Trong viêm khớp nhiễm khuẩn, vi trùng xâm nhập vào khớp - thường là chỉ một - và gây tổn hại, gây đau nghiêm trọng, nóng và sưng. Vi khuẩn nhắm mục tiêu đầu gối là phổ biến nhất, mặc dù các khớp khác có thể bị ảnh hưởng bởi viêm khớp nhiễm khuẩn, bao gồm cả mắt cá chân, hông, cổ tay, khuỷu tay và vai.

Trẻ em và người lớn tuổi có nhiều khả năng phát triển bệnh viêm khớp nhiễm khuẩn. Nếu được điều trị trong vòng một tuần sau khi các triệu chứng đầu tiên xuất hiện, hầu hết mọi người phục hồi hoàn toàn.

Các triệu chứng

Viêm khớp nhiễm khuẩn thường gây khó chịu và khó khăn khi sử dụng các khớp bị ảnh hưởng. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm

Sốt.

Đau ở khớp bị ảnh hưởng, đặc biệt là khi di chuyển khớp.

Sưng khớp bị ảnh hưởng.

Ấm khu vực khớp bị ảnh hưởng.

Ở trẻ em, các triệu chứng bổ sung có thể bao gồm

Ăn không ngon miệng.

Tình trạng bất ổn.

Nhịp tim nhanh.

Khó chịu.

Nếu đang dùng thuốc điều trị cho các loại viêm khớp, có thể không cảm thấy đau nghiêm trọng với viêm khớp nhiễm trùng bởi vì những thuốc này có thể che giấu nỗi đau và sốt.

Ở người lớn, các khớp tay và chân - đặc biệt là đầu gối thường bị ảnh hưởng bởi viêm khớp nhiễm khuẩn.

Ở trẻ em, hầu hết khớp hông có khả năng bị ảnh hưởng. Trẻ em với bệnh viêm khớp nhiễm khuẩn hông thường giữ hông của họ ở một vị trí cố định và cố gắng để tránh xoay.

Trong trường hợp hiếm có thể gặp các khớp khác, chẳng hạn như cổ, lưng và đầu, có thể bị ảnh hưởng.

Khám bác sĩ nếu có các dấu hiệu và triệu chứng có thể chỉ ra viêm khớp nhiễm khuẩn, chẳng hạn như đột nhiên bị đau nặng ở khớp. Nếu đang có nguy cơ tăng nhiễm trùng và nhận thấy dấu hiệu và triệu chứng của nhiễm trùng, chẳng hạn như sốt và ớn lạnh, gặp bác sĩ ngay lập tức. Điều trị sớm có thể ngăn chặn sự lây lan nhiễm trùng và giảm thiểu thiệt hại cho khớp bị ảnh hưởng.

Nguyên nhân

Viêm khớp nhiễm khuẩn có thể phát triển khi có nhiễm trùng ở những nơi khác trong cơ thể, chẳng hạn như nhiễm trùng đường hô hấp trên hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu, lây lan qua máu tới khớp. Ít gặp hơn là một vết thương đâm thủng, thuốc tiêm hoặc phẫu thuật gần khớp có thể cho phép vi khuẩn vào khớp.

Màng hoạt dịch khớp xương (synovium) tự bảo vệ khỏi bị nhiễm trùng rất kém. Khi vi khuẩn đến các màng hoạt dịch, xâm nhập một cách dễ dàng và có thể bắt đầu phá hủy sụn. Cơ thể phản ứng với vi khuẩn bao gồm cả viêm, gia tăng áp lực quanh khớp, trong khớp và giảm lưu lượng máu đến các khớp góp phần vào những thiệt hại của khớp.

Các loại vi khuẩn

Một số chủng vi khuẩn có thể gây viêm khớp nhiễm khuẩn. Các loại phổ biến nhất liên quan đến nhiễm trùng viêm khớp là Staphylococcus aureus (tụ cầu khuẩn) - một loại vi khuẩn thường được tìm thấy trên da và trong mũi.

Trong quá khứ, viêm khớp nhiễm khuẩn thường xuyên hơn gây ra bởi vi khuẩn gây bệnh lậu - bệnh lây truyền qua đường tình dục. Nhưng việc sử dụng thực hành tình dục an toàn đã dẫn đến sự suy giảm bệnh lậu và các biến chứng của nó, bao gồm viêm khớp nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, ở người trẻ tuổi hoạt động tình dục, bệnh lậu là một nguyên nhân tiềm tàng của bệnh viêm khớp nhiễm khuẩn.

Các nguyên nhân khác lây nhiễm của bệnh viêm khớp

Vi khuẩn chỉ là một nguyên nhân gây ra nhiễm trùng khớp. Virus cũng có thể tấn công các khớp (viêm khớp do virus), mặc dù tình trạng này thường tự giải quyết và gây ra ít tổn thương khớp. Trong một số trường hợp hiếm gặp, nhiễm trùng khớp có thể được gây ra bởi một loại nấm (viêm khớp nấm). Một loại truyền nhiễm của bệnh viêm khớp là phản ứng viêm khớp, gây đau khớp phản ứng với một nhiễm trùng ở một phần khác của cơ thể, mặc dù các khớp đó không bị nhiễm.

Các yếu tố nguy cơ

Các yếu tố nguy cơ viêm khớp nhiễm khuẩn bao gồm:

Vấn đề về khớp hiện tại. Bệnh và điều kiện ảnh hưởng đến các khớp xương - bao gồm cả các loại lupus và viêm khớp, bệnh gút, giả gút - có thể làm tăng nguy cơ viêm khớp nhiễm khuẩn. Khớp nhân tạo (chân, tay giả), phẫu thuật khớp trước đây và chấn thương khớp cũng làm tăng nguy cơ.

Thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp. Những người bị viêm khớp dạng thấp đã tăng thêm nguy cơ vì các loại thuốc họ dùng. Thuốc viêm khớp dạng thấp có thể ức chế hệ thống miễn dịch, làm cho các nhiễm trùng có thể xảy ra. Ngoài ra, chẩn đoán viêm khớp nhiễm trùng ở những người bị viêm khớp dạng thấp là khó khăn bởi vì nhiều trong số các dấu hiệu và triệu chứng tương tự.

Da mỏng. Nếu da dễ dàng phá vỡ và chữa lành kém, vi khuẩn có thể có quyền truy cập liên tục vào cơ thể. Tình trạng da như bệnh vẩy nến và eczema tăng nguy cơ nhiễm trùng viêm khớp, nhiễm vết thương trên da. Những người thường xuyên tiêm chích ma túy cũng có nguy cơ cao bị nhiễm trùng tại chỗ tiêm.

Hệ thống miễn dịch yếu. Hệ thống miễn dịch yếu có thể tạo nguy cơ cao cho bệnh viêm khớp nhiễm khuẩn bởi vì cơ thể không thể tự bảo vệ mình chống lại nhiễm trùng. Những người có bệnh tiểu đường, thận và gan, và những loại thuốc ức chế hệ thống miễn dịch có nguy cơ tăng các bệnh nhiễm trùng.

Có sự kết hợp của các yếu tố nguy cơ thường đặt vào nguy cơ cao hơn chỉ có một yếu tố nguy cơ.

Các biến chứng

Điều trị bằng kháng sinh kết hợp với thoát dịch khớp thường để giải quyết nhiễm trùng. Tuy nhiên, nếu điều trị chậm trễ, sự lây nhiễm có thể nhanh chóng dẫn đến thoái hóa khớp và tổn thương vĩnh viễn.

Các biến chứng của viêm khớp nhiễm khuẩn thường bao gồm:

Viêm xương khớp.

Biến dạng khớp.

Trong trường hợp nghiêm trọng, các khớp có thể cần phải được phẫu thuật tái tạo. Nếu nhiễm trùng ảnh hưởng đến khớp chân, tay giả, khớp chân tay giả có thể cần phải được thay thế.

Kiểm tra và chẩn đoán

Các xét nghiệm sau đây thường giúp chẩn đoán viêm khớp nhiễm trùng:

Phân tích dịch khớp. Để khám phá chính xác những loại vi khuẩn gây ra nhiễm trùng, bác sĩ thường dùng một mẫu dịch trong khớp (chất lỏng hoạt dịch) thông qua một cây kim đưa vào trong gian xung quanh khớp. Chất lỏng hoạt dịch thường trong và nhớt. Nhiễm trùng do vi khuẩn có thể làm thay đổi màu sắc, khối lượng của hoạt dịch. Phân tích chất lỏng hoạt dịch để xác định những sinh vật gây nhiễm trùng.

Xét nghiệm máu. Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu để xem có vi khuẩn hiện diện trong máu.

Kiểm tra hình ảnh X quang và các hình ảnh khác của khớp bị ảnh hưởng cũng có thể đánh giá thiệt hại cho khớp.

Phương pháp điều trị và thuốc

Các bác sĩ dựa vào thuốc kháng sinh và thoát dịch khi điều trị viêm khớp nhiễm khuẩn.

Thuốc kháng sinh, bác sĩ phải xác định vi khuẩn gây ra nhiễm trùng, và sau đó chọn kháng sinh hiệu quả nhất để nhắm mục tiêu vi khuẩn cụ thể. Kháng sinh thường được dùng thông qua tĩnh mạch ở cánh tay đầu tiên. Sau đó, trong một số trường hợp, có thể chuyển sang kháng sinh uống. Điều trị kháng sinh bao lâu phụ thuộc vào sức khỏe, loại vi khuẩn đang bị nhiễm bệnh và mức độ nhiễm trùng. Thông thường, điều trị kéo dài khoảng 2 - 6 tuần.

Thuốc kháng sinh có nguy cơ tác dụng phụ, bao gồm buồn nôn, nôn và tiêu chảy. Phản ứng dị ứng cũng có thể xảy ra. Nói chuyện với bác sĩ về các tác dụng phụ để có thể điều chỉnh.

Thoát dịch bị nhiễm từ khớp phục vụ ba mục đích: Nó loại bỏ vi khuẩn từ khớp, làm giảm áp lực lên khớp, và cung cấp cho bác sĩ mẫu để kiểm tra vi khuẩn và các sinh vật khác. Các phương pháp phổ biến nhất của loại bỏ dịch khớp là thông qua nội soi khớp. Nội soi khớp, một ống với máy ảnh video ở đầu được đặt trong khớp thông qua một vết rạch nhỏ. Ống hút sau đó được đưa vào thông qua vết rạch nhỏ xung quanh khớp để hút hết dịch ổ khớp bị bị nhiễm.

Bác sĩ có thể loại bỏ chất lỏng từ khớp với một cây kim (arthrocentesis). Arthrocentesis có thể được lặp đi lặp lại, thường là hàng ngày, cho đến khi không có vi khuẩn được tìm thấy trong dịch. Khớp hông, khó khăn để truy cập, có thể cần phải phẫu thuật mở để thoát dịch. Lặp lại phẫu thuật đôi khi cần thiết.

Khi nhiễm trùng được kiểm soát, bác sĩ có thể đề nghị chuyển động nhẹ nhàng để giữ chức năng chung. Chuyển động có thể giữ cho khớp không trở nên cứng và cơ yếu. Chuyển động cũng khuyến khích lưu thông máu và lưu thông máu giúp quá trình chữa bệnh của cơ thể nhanh hơn.

Lối sống và các biện pháp khắc phục hậu quả

Nếu đã được chẩn đoán viêm khớp nhiễm khuẩn, các biện pháp tự chăm sóc có thể giúp cảm thấy tốt hơn trong quá trình điều trị. Dưới đây là một số gợi ý:

Thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ điều trị.

Với sự cho phép của bác sĩ, tham gia vào các hoạt động tác động thấp.

Sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen (Advil, Motrin, những loại khác) hoặc aspirin, để giảm bớt đau khớp. Nghỉ ngơi khớp bị ảnh hưởng và áp gạc ấm cũng có thể giúp giảm đau và viêm.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP