Thực phẩm có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh sức khỏe, bao gồm nguy cơ phát triển các bệnh mãn tính như bệnh tim, tiểu đường và ung thư. Đặc biệt, sự phát triển của bệnh ung thư đã được chứng minh là bị ảnh hưởng nặng nề bởi chế độ ăn uống.
Nhiều loại thực phẩm có chứa các hợp chất có lợi có thể giúp làm giảm sự phát triển của ung thư. Ngoài ra còn có một số nghiên cứu cho thấy rằng việc ăn nhiều một số loại thực phẩm nhất định có thể liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh.
1. Bông cải xanh
Bông cải xanh có chứa sulforaphane, một hợp chất thực vật có trong các loại rau họ cải có thể có đặc tính chống ung thư mạnh. Một nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy sulforaphane làm giảm kích thước và số lượng tế bào ung thư vú tới 75%. Tương tự, một nghiên cứu trên động vật cho thấy việc điều trị bằng sulforaphane ở chuột giúp tiêu diệt tế bào ung thư tuyến tiền liệt và giảm khối lượng khối u hơn 50%.
Một số nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng ăn nhiều rau họ cải như bông cải xanh có thể làm giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng. Bao gồm bông cải xanh với một vài bữa ăn mỗi tuần có thể mang lại một số lợi ích chống ung thư. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng nghiên cứu hiện có chưa xem xét trực tiếp cách bông cải xanh có thể ảnh hưởng đến bệnh ung thư ở người.
2. Cà rốt
Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng ăn nhiều cà rốt có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư. Ví dụ, một phân tích đã xem xét kết quả của 5 nghiên cứu và kết luận rằng ăn cà rốt có thể làm giảm tới 26% nguy cơ ung thư dạ dày. Một nghiên cứu khác cho thấy rằng ăn nhiều cà rốt có liên quan đến tỷ lệ mắc ung thư tuyến tiền liệt thấp hơn 18%.
Một nghiên cứu đã phân tích chế độ ăn của 1.266 người tham gia bị và không bị ung thư phổi. Nó phát hiện ra rằng những người hút thuốc hiện tại không ăn cà rốt có nguy cơ mắc ung thư phổi cao gấp ba lần so với những người ăn cà rốt hơn một lần mỗi tuần.
Hãy thử kết hợp cà rốt vào chế độ ăn uống của bạn như một món ăn nhẹ lành mạnh hoặc món ăn phụ ngon miệng chỉ vài lần mỗi tuần để tăng lượng tiêu thụ và có khả năng giảm nguy cơ ung thư. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng những nghiên cứu này cho thấy mối liên hệ giữa việc tiêu thụ cà rốt và bệnh ung thư, nhưng không tính đến các yếu tố khác.
3. Đậu
Đậu có nhiều chất xơ, một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng có thể giúp bảo vệ chống lại ung thư đại trực tràng. Một nghiên cứu đã theo dõi 1.905 người có tiền sử khối u đại trực tràng và phát hiện ra rằng những người ăn nhiều đậu khô hoặc đậu nấu chín hơn có xu hướng giảm nguy cơ tái phát khối u. Một nghiên cứu trên động vật cũng phát hiện ra rằng việc cho chuột ăn đậu đen hoặc đậu navy sau đó gây ung thư đại tràng đã ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư tới 75%.
Theo những kết quả này, ăn một vài khẩu phần đậu mỗi tuần có thể làm tăng lượng chất xơ của bạn và giúp giảm nguy cơ phát triển ung thư. Tuy nhiên, nghiên cứu hiện tại chỉ giới hạn ở các nghiên cứu trên động vật và các nghiên cứu cho thấy mối liên hệ nhưng không phải là nguyên nhân. Cần nhiều nghiên cứu hơn để kiểm tra hiệu quả này ở người.
4. Quả mọng
Các loại quả mọng có nhiều anthocyanin, sắc tố thực vật có đặc tính chống oxy hóa và có thể liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư. Trong một nghiên cứu trên người, 25 người bị ung thư đại trực tràng đã được điều trị bằng chiết xuất quả việt quất trong 7 ngày, kết quả cho thấy làm giảm 7% sự phát triển của tế bào ung thư. Một nghiên cứu nhỏ khác đã đưa quả mâm xôi đen đông khô cho bệnh nhân ung thư miệng và cho thấy nó làm giảm mức độ của một số dấu hiệu liên quan đến sự tiến triển của ung thư. Một nghiên cứu trên động vật cho thấy rằng việc cho chuột ăn quả mâm xôi đen đông khô giúp giảm tỷ lệ mắc khối u thực quản tới 54% và giảm số lượng khối u tới 62%. Tương tự, một nghiên cứu khác trên động vật cho thấy rằng việc cho chuột uống chiết xuất quả mọng có tác dụng ức chế một số dấu hiệu sinh học của bệnh ung thư.
Dựa trên những phát hiện này, bao gồm một hoặc hai khẩu phần quả mọng trong chế độ ăn uống của bạn mỗi ngày có thể giúp ức chế sự phát triển của ung thư. Hãy nhớ rằng đây là những nghiên cứu quan sát và động vật xem xét tác động của một lượng chiết xuất quả mọng đậm đặc và cần có thêm nghiên cứu trên người.
5. Quế
Quế nổi tiếng với những lợi ích cho sức khỏe, bao gồm khả năng giảm lượng đường trong máu và giảm viêm. Ngoài ra, một số nghiên cứu trên động vật và ống nghiệm đã phát hiện ra rằng quế có thể giúp ngăn chặn sự lây lan của các tế bào ung thư. Một nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy rằng chiết xuất quế có thể làm giảm sự lây lan của các tế bào ung thư và khiến chúng chết. Một nghiên cứu trên động vật cũng chỉ ra rằng chiết xuất quế gây chết tế bào trong các tế bào khối u, đồng thời làm giảm khối u phát triển và lan rộng.
Sử dụng 1/2–1 thìa cà phê (2–4 gam) quế trong chế độ ăn uống của bạn mỗi ngày có thể có lợi trong việc ngăn ngừa ung thư và cũng có thể đi kèm với các lợi ích khác, chẳng hạn như giảm lượng đường trong máu và giảm viêm. Tuy nhiên, cần có nhiều nghiên cứu hơn để hiểu quế có thể ảnh hưởng đến sự phát triển ung thư ở người như thế nào.
6. Dầu ô liu
Dầu ô liu chứa nhiều lợi ích cho sức khỏe, vì vậy không có gì ngạc nhiên khi nó là một trong những thành phần chính của chế độ ăn Địa Trung Hải. Một số nghiên cứu thậm chí còn phát hiện ra rằng sử dụng nhiều dầu ô liu có thể giúp bảo vệ chống lại bệnh ung thư. Một đánh giá lớn bao gồm 19 nghiên cứu cho thấy rằng những người tiêu thụ nhiều dầu ô liu nhất có nguy cơ phát triển ung thư vú và ung thư hệ tiêu hóa thấp hơn so với những người tiêu thụ ít nhất. Một nghiên cứu khác đã xem xét tỷ lệ ung thư ở 28 quốc gia trên thế giới và phát hiện ra rằng những khu vực tiêu thụ nhiều dầu ô liu hơn có tỷ lệ ung thư đại trực tràng thấp hơn.
Thay thế các loại dầu khác trong chế độ ăn uống của bạn bằng dầu ô liu là một cách đơn giản để thu được các lợi ích sức khỏe. Bạn có thể rưới dầu ô liu lên món salad và rau nấu chín, hoặc thử dùng dầu ô liu trong nước xốt thịt, cá hoặc gia cầm. Mặc dù những nghiên cứu này cho thấy có thể có mối liên hệ giữa lượng dầu ô liu và bệnh ung thư, nhưng cũng có thể có những yếu tố khác liên quan. Cần nhiều nghiên cứu hơn để xem xét tác động trực tiếp của dầu ô liu đối với bệnh ung thư ở người.
7. Nghệ
Củ nghệ là một loại gia vị nổi tiếng với các đặc tính tăng cường sức khỏe. Curcumin, thành phần hoạt chất của nó, là một chất hóa học có tác dụng chống viêm, chống oxy hóa và thậm chí là chống ung thư. Một nghiên cứu đã xem xét tác dụng của curcumin đối với 44 bệnh nhân bị tổn thương ở đại tràng có thể trở thành ung thư. Sau 30 ngày, 4 gam curcumin mỗi ngày giúp giảm 40% số lượng tổn thương.
Trong một nghiên cứu về ống nghiệm, curcumin cũng được phát hiện là làm giảm sự lây lan của các tế bào ung thư đại tràng bằng cách nhắm mục tiêu một loại enzyme cụ thể liên quan đến sự phát triển của ung thư. Curcumin cũng đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư phổi, vú và tuyến tiền liệt trong các nghiên cứu ống nghiệm khác.
Để có kết quả tốt nhất, hãy nhắm đến ít nhất 1/2–3 thìa cà phê (1–3 gam) bột nghệ xay mỗi ngày. Sử dụng nó như một loại gia vị để thêm hương vị cho thực phẩm và kết hợp nó với hạt tiêu đen để giúp tăng khả năng hấp thụ.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
facebook.com/BVNTP
youtube.com/bvntp