Với mỗi độ tuổi, trẻ có những nhu cầu và khả năng thích ứng với đồ ăn khác nhau. Đặc biệt, cách nêm gia vị, sử dụng dầu ăn theo từng độ tuổi ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe của bé.
Nêm gia vị quá sớm ở độ tuổi nhỏ có thể dẫn đến rối loạn vị giác, góp phần làm biếng ăn ở trẻ nhỏ. Dư thừa muối và đường ảnh hưởng đến thận và các vấn đề sức khỏe của trẻ. Tương tự, thêm quá nhiều dầu vào thức ăn làm cấu trúc thức ăn trở nên quá "bóng mỡ", giảm khả năng nhận biết cấu trúc thực phẩm khiến trẻ chán ăn. Quá nhiều dầu cũng làm cản hấp thu một số chất dinh dưỡng, đầy bụng hoặc thừa cân, béo phì. Vì vậy, chúng ta cần bổ sung gia vị, dầu ăn một cách hợp lý.
Muỗng dùng ước lượng dưới đây có kích thước: dài 4 cm, rộng 3 cm.
Cha mẹ không nên giới thiệu đường, muối, nước mắm, nước tương, bột nêm cho bé dưới 1 tuổi. Ở độ tuôi này, trẻ cần phát triển vị giác dựa trên vị tự nhiên của thực phẩm. Chúng giúp vị giác trẻ ổn định và dễ thích nghi ở giai đoạn sau.
Trường hợp bé đã dùng trên 40 ngày khó quay trở lại mức vị giác xuất phát (như vị sữa mẹ). Tuy nhiên, cha mẹ có thể "chữa cháy" cho tình trạng này bằng một số cách sau:
- Bạn chỉ thêm gia vị vào giai đoạn ướp của thịt heo, bò, thịt gà, cá (thịt cá chiên không cần). Lượng gia vị sử dụng là 1/2 muỗng trên 200 g thịt sống, ướp không quá 30 phút. Rau củ quả không nên thêm gia vị.
- Sử dụng muối giả từ thực vật.
- Tiêu: Dùng 1/3 muỗng/ngày (chỉ dùng cho trẻ trên 10 tháng)
- Hành, tỏi: 1 muỗng/ngày (chỉ dùng cho trẻ trên 10 tháng)
- Rau thơm các loại: 1 muỗng/ngày
- Trẻ từ 6 tháng đến hết 6 tháng tuổi nên ưu tiên dùng dầu oliu (loại virgin/extra virgin) hoặc dầu hướng dương 100%, chỉ cần 1/2-1 muỗng cà phê/ngày, không quá 4 ngày/tuần.
- Trẻ từ 7- 12 tháng: Bé có thể dùng các loại dầu oliu, dầu đậu nành, dầu hướng dương (không cần 100% thành phần), dầu óc chó... Liều dùng 1-2 muỗng/ngày, không quá 4 ngày/tuần. Bạn nên chọn một loại dầu ở trên hoặc kết hợp nhiều nhất là hai loại.
Trẻ từ 1 đến 3 tuổi
- Muối, đường, bột nêm: 1/2 muỗng/ngày
- Mước mắm, nước tương: 1 muỗng/ngày
- Hạt tiêu: 1/3 muỗng/ngày
- Hành, tỏi: 1 muỗng/ngày
- Rau thơm các loại: 1 muỗng/ngày
- Mật ong: 1 muỗng/ngày (nếu cần)
- Trẻ có thể dùng dầu oliu, dầu đậu nành, dầu óc chó, dầu hướng dương. Bé không nên sử dụng dầu dừa và dầu thực vật tinh luyện hỗ hợp. Liều dùng 2-3 muỗng/ngày, không quá 4 ngày/tuần. Nếu thực đơn có món chiên xào, bạn không cần thêm dầu trực tiếp vào thức ăn.
- Bé từ 2 tuổi bị thừa cân, béo phì nên tránh ăn mỡ và da động vật.
Bé trên 3 tuổi
Cha mẹ có thể cho trẻ ăn đa dạng theo khẩu vị của gia đình. Tuy nhiên, bạn vẫn nên hạn chế đường, muối, nước mắm trong chế biến để giảm nguy cơ mắc bệnh mạn tính như tim mạch, huyết áp, đái tháo đường và ung thư dạ dày khi bé trưởng thành.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh