Còi xương do dinh dưỡng là một rối loạn liên quan đến những bất thường ở sự biệt hóa tế bào sụn và sự khoáng hóa đĩa tăng trưởng và bất thường trong khoáng hóa xương do thiếu hụt vitamin D và/hoặc canxi nạp vào ở trẻ em..
Theo bệnh viện Nhi trung ương có khoảng 10% trẻ em đến khám bị còi xương (35% trẻ dưới 3 tuổi). Tại Khoa khám tư vấn dinh dưỡng trẻ em, Viện dinh dưỡng quốc gia, trẻ đến khám có chẩn đoán còi xương có tỷ lệ cao hơn nhiều: năm 2003 là 65,8%, năm 2014 là 39,1% (chủ yếu trẻ dưới 2 tuổi).
Trẻ bị còi xương sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới quá trình phát triển chiều cao của trẻ sau này. Hầu hết những trẻ bị còi xương thường gầy yếu và thấp bé hơn so với bạn bè cùng trang lứa. Do vậy, nếu không phát hiện kịp thời bệnh còi xương ở trẻ, trẻ sẽ không thể phát triển chiều cao được tối ưu.
Thiếu vitamin D là nguyên nhân gây ra tình trạng còi xương ở trẻ nhỏ (dưới 2 tuổi). Thiếu vitamin D sẽ làm giảm hấp thu canxi – một khoáng chất quan trọng cho sự chắc khỏe của xương, răng. Đây là một tình trạng diễn ra ở toàn cầu và ở mọi lứa tuổi, ước tính có khoảng trên 1 tỉ người bị thiếu vitamin D trên thế giới. Ở Việt Nam, thiếu vitamin D khoảng 20-40%, trong đó thiếu nặng 8,9%.
Vitamin D có hàm lượng rất thấp trong thức ăn và sữa mẹ (10-20 UI/100ml), vì vậy phơi nắng rất quan trọng cho sự tăng trưởng và phát triển của trẻ em. Nên thực hiện tuần 3-4 buổi, mỗi buổi 15-20 phút, diện tích da hở tối thiểu 30-40%.
Về lứa tuổi phơi nắng: Theo Tổ chức Y tế thế giới, trẻ dưới 1 tuổi không nên phơi nắng vì làm tăng nguy cơ ung thư da sau này, nếu cần có thể phơi trong bóng râm theo khuyến nghị chung từ 2 tuần tuổi. Trẻ dưới 1 tuổi nên được uống phòng vitamin D để tránh thiếu hụt vitamin D thay vì phải phơi nắng hay ra ngoài hàng ngày để tự tổng hợp vitamin D3.
Có thể con bạn bị còi xương khi con rất nhỏ, nhưng đừng quá lo sợ rằng tương lai bé không đuổi kịp được chiều cao với các bạn. Vậy, có giải pháp nào giúp trẻ bị còi xương đuổi kịp tốc độ tăng trưởng và phát triển chiều cao sau này hay không? Câu trả lời là CÓ, bởi nếu bạn tăng cường bổ sung cho trẻ những dưỡng chất tăng chiều cao, cùng với chế độ ăn, tập luyện, nghỉ ngơi hợp lý thì trẻ sẽ có cơ hội tăng trưởng chiều cao tối ưu, cao bằng bạn bằng bè hoặc thậm chí là cũng có thể cao hơn. Một trong những dưỡng chất quan trọng hỗ trợ đắc lực cho tăng trưởng chiều cao ở trẻ và giúp xương chắc khỏe là canxi. Tuy nhiên, bạn cũng không nên bỏ quên vitamin D và đặc biệt là vitamin K2 cũng là những người bạn đồng hành cùng với canxi để giúp trẻ cao lớn hơn. Trong khi, vitamin D giúp hấp thu được nhiều canxi vào cơ thể hơn, thì vitamin K2 giúp canxi được vào xương nhiều hơn và không bị lắng đọng ở trong mô mềm cũng như mạch máu. Từ đó, giúp xương nhanh dài, hỗ trợ phát triển chiều cao tối ưu ở trẻ. Việc bổ sung phối hợp bộ ba cao lớn vitamin K2-vitamin D-canxi không chỉ giúp xương chắc khỏe để phát triển chiều cao hiện tại mà còn giúp phòng ngừa loãng xương – một căn bệnh rất phổ biến ở Việt Nam sau này.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
