Một nghiên cứu quy mô lớn mới được thực hiện ở Nhật Bản kết luận rằng các sản phẩm đậu nành lên men, trái ngược với những sản phẩm đậu nành chưa lên men, có thể giảm nguy cơ tử vong. Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ mang tính chất quan sát và vẫn có những hạn chế.
Các sản phẩm từ đậu nành đã phổ biến ở châu Á từ thời cổ đại và trong những thập kỷ gần đây, chúng ngày càng trở nên phổ biến ở các khu vực phương Tây. Với sự quan tâm ngày càng tăng trong khoa học dinh dưỡng, các nhà nghiên cứu đang muốn tìm hiểu xem liệu có bất kỳ dạng đậu nành nào có thể mang lại lợi ích cho sức khỏe hay không. Ví dụ, các nghiên cứu gần đây đã kết luận rằng tiêu thụ các sản phẩm đậu nành lên men có liên quan đến việc giảm huyết áp và giảm nguy cơ tử vong do các nguyên nhân tim mạch.
Đậu nành và tỷ lệ tử vong
Các nhà khoa học đã thực hiện nghiên cứu trên 42,750 nam giới và 50,165 nữ giới tại Nhật Bản. Họ đặc biệt chú ý đến các sản phẩm đậu nành lên men, bao gồm natto - đậu nành lên men bằng vi khuẩn Bacillus subtilis - và miso - một sản phẩm đậu nành lên men với nấm Aspergillus oryzae. Họ cũng xem xét lượng đậu nành chưa lên men chẳng hạn như đậu phụ và sữa đậu nành. Nhìn chung, các tác giả kết luận rằng việc tiêu thụ nhiều miso và natto - các sản phẩm đậu nành lên men - làm giảm nguy cơ tử vong. Cụ thể, những người tham gia có mức tiêu thụ đậu nành lên men cao nhất có nguy cơ thấp hơn 10% so với những người có mức tiêu thụ các sản phẩm này thấp nhất.
Theo phân tích, các sản phẩm đậu nành, dù lên men hay chưa lên men, đều không ảnh hưởng đến nguy cơ tử vong do ung thư. Các nhà khoa học lưu ý rằng những người ăn nhiều Natto hơn cũng ăn nhiều rau hơn, điều này có thể giúp giải thích tại sao những người này có nguy cơ tử vong thấp hơn. Tuy nhiên, khi họ điều chỉnh lượng rau ăn vào, tác dụng có lợi của Natto đối với nguy cơ tử vong vẫn có ý nghĩa thống kê.
Điểm mạnh và hạn chế
Nghiên cứu trên tại Nhật Bản có những điểm mạnh đáng kể, đặc biệt là cỡ mẫu lớn và thời gian theo dõi kéo dài. Tuy nhiên, có những thiếu sót, đây là một nghiên cứu quan sát, có nghĩa là mối quan hệ có thể là kết quả của các yếu tố mà các nhà nghiên cứu không đo lường được. Ngoài ra, vì nghiên cứu dựa trên lượng thức ăn tự báo cáo, nên có nhiều khả năng có xảy ra sai sót. Hơn nữa, những người tham gia chỉ cung cấp thông tin về chế độ ăn uống tại một thời điểm và chế độ ăn uống có thể thay đổi đáng kể trong nhiều năm. Tóm lại, nghiên cứu bổ sung thêm bằng chứng cho thấy đậu nành lên men có thể có lợi cho sức khỏe, nhưng vẫn chưa có kết quả chính xác. Nhờ sự phổ biến của đậu nành, các nhà khoa học chắc chắn sẽ tiếp tục nghiên cứu. Tuy nhiên, vẫn có nhiều ý kiến trái chiều giải thích rằng các sản phẩm như miso thường được phục vụ trong các món ăn có hàm lượng muối cao. Ăn nhiều muối là một yếu tố nguy cơ của các tình trạng làm tăng nguy cơ tử vong. Nói cách khác, những người ăn nhiều đậu nành lên men có khả năng hấp thụ nhiều muối làm tăng nguy cơ tử vong. Các nhà khoa học đặt câu hỏi liệu đậu nành lên men có thể bảo vệ chống lại tác động tiêu cực của muối trong chế độ ăn uống hay không. Đây là một câu hỏi tất nhiên sẽ cần được nghiên cứu thêm.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
