Những sự thật thú vị về nguyên tố canxi

Cơ thể bạn không thể tạo ra canxi

Cơ thể người – cũng như tất cả các loài động vật và thực vật khác – đều cần canxi để tham gia vào nhiều hoạt động chức năng. Canxi đóng vai trò quan trọng trong việc dẫn truyền các xung động thần kinh, điều hòa áp suất máu, gây co bóp cơ tim và tham gia vào quá trình đông máu.

Canxi cũng là thành phần chính cấu tạo nên xương và răng. Bạn có thể coi bộ xương như một kho chứa canxi của  cơ thể. Khi không thể nạp đủ canxi từ chế độ dinh dưỡng, cơ thể sẽ lấy canxi từ xương.

Nhu cầu canxi hàng ngày được cung cấp từ các loại thực phẩm cũng như thực phẩm chức năng. Những thực phẩm giàu canxi bao gồm:

• Các sản phẩm có nguồn gốc từ sữa như sữa bò, pho mát, sữa chua
• Các loại rau có lá màu xanh đậm như cải xoăn, súp lơ xanh, rau bi na
• Các loại cá nguyên xương như các mòi
• Các loại bánh mỳ, ngũ cốc, sữa đậu nành và nước trái cây bổ sung canxi

Cơ thể cần canxi để tham gia vào một danh sách dài dằng dặc các chức năng

Theo Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ, phụ nữ cần cung cấp canxi để làm giảm đáng kể nguy cơ mắc các triệu chứng nghiêm trọng trong giai đoạn tiền mãn kinh.

Quỹ dinh dưỡng Anh Quốc cho rằng canxi có thể giúp điều hòa áp suất máu, là một yếu tố quan trọng góp phần giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Tuy nhiên, vai trò của nó trong việc điều hòa chức năng thận cần phải được nghiên cứu thêm.

Đôi khi, canxi cũng có thể được sử dụng để điều trị các trường hợp nhiễm độc do nhện cắn, tuy nhiên các nghiên cứu đã chứng minh rằng phương pháp này thật sự kém hiệu quả hơn hẳn các loại thuốc điều trị khác.

Nhu cầu khuyến nghị canxi hàng ngày

Làm cách nào để biết được bạn đã cung cấp đủ canxi cho cơ thể hay chưa? Viện y tế quốc gia Hoa Kỳ (NIH) khuyến cáo rằng người trưởng thành nên nạp khoảng 1.000 mg canxi mỗi ngày, đối với phụ nữ trên 50 tuổi là 1,200 mg.

Để cung cấp cho bạn cách tính lượng canxi trong chế độ ăn, một cốc sữa chứa 1% bơ có chứa khoảng 305 mg canxi. Bạn có thể tìm hiểu thêm để biết được các loại thực phẩm mà mình ăn hàng ngày có chứa hàm lượng canxi là bao nhiều và điều chỉnh cho phù hợp.

Nếu không cung cấp đủ canxi, bạn có nguy cơ mắc bệnh loãng xương và một số bệnh tật khác

Không cung cấp đủ nhu cầu canxi khuyến nghị hàng ngày sẽ làm gia tăng nguy cơ giảm mật độ xương. Hậu quả là dẫn đến các bệnh loãng xương, xương yếu, xốp và dễ gãy.

Loãng xương là căn bệnh đặc biệt phổ biến ở nữ giới cao tuổi. Đó là lý do tại sao NIH đưa ra khuyến cáo rằng nhóm đối tượng này nên nạp nhiều canxi cho cơ thể hơn là nam giới cùng độ tuổi. Trẻ em không được cung cấp đủ canxi trong giai đoạn đang lớn có thể sẽ không đạt được chiều cao tối đa khi đã trưởng thành.

Các dạng thực phẩm chức năng bổ sung canxi

Thực phẩm chức năng bổ sung canxi là một lựa chọn có thể cân nhắc trong trường hợp bạn không thể lấy đủ canxi từ chế độ ăn. Canxi carbonate và canxi citrate là hai trong số các loại canxi có mặt trên thị trường.

Canxi carbonate có giá thành rẻ hơn và phổ biến hơn. Nó là thành phần có mặt trong hầu hết các thuốc kháng acid. Loại canxi này cần được sử dụng kèm bữa ăn để tăng hiệu quả của thuốc. Canxi citrate thì không cần thiết phải uống kèm thức ăn, nó cũng dễ hấp thụ hơn đối với người già khi lượng acid dịch vị giảm sút.

Cần lưu ý rằng các thực phẩm chức năng bổ sung canxi cũng có những tác dụng phụ. Bạn sẽ có nguy cơ bị táo bón, đầy bụng. Ngoài ra, dạng canxi này cũng gây ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ các dưỡng chất hay một số loại thuốc khác. Do vậy, hãy hỏi ý kiến bác sỹ trước khi muốn sử dụng thực phẩm chức năng bổ sung canxi để đảm bảo không xảy ra bất kỳ tương tác nào.

Một dạng canxi khác cũng khá phổ biến trên thị trường đó là canxi gluconate. Cũng giống như canxi carbonate, loại canxi này nên được sử dụng kèm theo bữa ăn. Canxi gluconate cũng được sử dụng để hạ nồng độ kali máu trong trường hợp tăng kali máu cấp tính.

Quá nhiều canxi có thể gây ra các tác dụng không mong muốn

Đối với bất kỳ các khoáng chất hay chất dinh dưỡng nào, nạp đủ hàm lượng khuyến nghị luôn là lưu ý hàng đầu. Bổ sung quá thừa canxi dễ gây ra nhiều tác dụng phụ.

Các triệu chứng của nạp quá nhiều canxi bao gồm táo bón, đầy bụng. Thừa canxi trong cơ thể cũng dễ gây sỏi thận. Trong một số ít trường hợp, canxi thừa có thể tích lũy trong máu gây tăng canxi huyết.

Một số bác sỹ cho rằng sử dụng các loại thực phẩm chức năng bổ sung canxi có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tuy nhiên một số khác không đồng ý với quan điểm này. Do vậy, tại thời điểm hiện tại chúng ta cần thêm nhiều nghiên cứu để hiểu rõ hơn ảnh hưởng của thực phẩm bổ sung canxi đối với sức khỏe tim mạch.

Vitamin D là người bạn đồng hành với canxi

Một điểm thú vị nhưng vô cùng quan trọng mà chúng ta cần biết đó là cơ thể cần vitamin D để hấp thu canxi. Do vậy, bạn có thể ăn rất nhiều những thực phẩm giàu canxi nhưng sẽ không thu được lợi ích gì nếu nồng độ vitamin D trong cơ thể thấp.

Bạn có thể bổ sung vitamin D từ những thực phẩm như cá hồi và lòng đỏ trứng. Ánh nắng mặt trời cũng kích thích quá trình tổng hợp vitamin D trên da và cũng là nguồn cung cấp vitamin D tiềm năng cho cơ thể. Những người có làn da sẫm màu thường không tổng hợp đủ vitamin D, do vậy sử dụng thực phẩm bổ sung canxi là cần thiết để phòng thiếu hụt.

Lưu ý cho bạn

Canxi là một dưỡng chất thiết yếu để duy trì sức khỏe nói chung. Giống như những khoáng chất và chất dinh dưỡng khác, bạn cần phải theo dõi chặt chẽ lượng canxi nạp vào cơ thể để đảm bảo rằng mình không bị quá thừa hoặc quá thiếu bất kỳ thành phần nào.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp