Những yếu tố nào ảnh hưởng đến chiều cao của một người?

Những yếu tố nào ảôtYếu tố chính ảnh hưởng đến chiều cao của một người là cấu tạo gen hoặc DNA. Tuy nhiên, nhiều yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến chiều cao trong quá trình phát triển, bao gồm dinh dưỡng, nội tiết tố và tình trạng bệnh lý.

Các nhà khoa học cho rằng DNA chịu trách nhiệm cho khoảng 80% về chiều cao của một người. Ví dụ, điều này có nghĩa là những người cao có xu hướng sinh con cũng cao hơn.

Bài viết này thảo luận về các yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao của một người, các biện pháp có thể tăng chiều cao trong quá trình phát triển và liệu người lớn có thể tăng chiều cao của họ hay không.

Làm thế nào để tăng chiều cao trong quá trình phát triển

Con người không thể kiểm soát hầu hết các yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao của mình. Điều này là do DNA quyết định các yếu tố này, và chúng không thể thay đổi.

Tuy nhiên, có một số yếu tố có thể làm tăng hoặc giảm sự phát triển trong thời thơ ấu và tuổi dậy thì. Trẻ em và trẻ đang trong tuổi dậy thì có thể thực hiện một số biện pháp để tối đa hóa chiều cao khi trưởng thành.

Các yếu tố này bao gồm:

Đảm bảo dinh dưỡng tốt

Dinh dưỡng đóng một vai trò rất quan trọng đối với sự tăng trưởng. Trẻ không có chế độ dinh dưỡng tốt có thể không cao bằng trẻ được dinh dưỡng đầy đủ.

Các nhà dinh dưỡng khuyến cáo rằng trẻ em và trẻ đang trong tuổi dậy thì nên có một chế độ ăn uống cân bằng, đa dạng với nhiều trái cây và rau quả. Điều này sẽ đảm bảo rằng cơ thể nhận được tất cả các vitamin và khoáng chất cần thiết để phát triển.

Protein và canxi đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe và sự phát triển của xương. Một số thực phẩm giàu protein bao gồm:

Thịt, cá, trứng, sữa
Một số loại đậu, hạt
Các loại rau giàu protein, chẳng hạn như rau bina, măng tây và rau cải xanh

Một số thực phẩm giàu canxi bao gồm:

Sữa và các sản phẩm từ sữa
Phô mai
Bông cải xanh
Cải xoăn
Đậu nành
Quả cam
Cá mòi, cá hồi

Đảm bảo dinh dưỡng tốt trong thai kỳ cũng rất quan trọng đối với sức khỏe xương và sự phát triển của thai nhi.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo rằng những người đang mang thai nên bổ sung nhiều loại thực phẩm, chẳng hạn như:

Cam và rau xanh
Hoa quả
Sữa
Các loại đậu, hạt
Thịt, cá.

Ngủ đủ giấc

Giấc ngủ giuớ thúc đẩy tăng trưởng và phát triển ở trẻ em và trẻ đang trong độ tuổi dậy thì. Trong khi ngủ sâu, cơ thể tiết ra các hormone cần thiết để phát triển. Do đó, ngủ đủ giấc có thể cho phép sự phát triển tối ưu.

Ngủ không đủ giấc trong thời gian dài có thể cản trở sự phát triển khỏe mạnh, gây ra các vấn đề sức khỏe khác và làm suy giảm khả năng tập trung, học tập và các hoạt động thường nhật của trẻ.

Tập thể dục thường xuyên

Tập thể dục thường xuyên rất quan trọng để phát triển thể chất thích hợp, giúp tăng cường sức khỏe của xương và các mô cơ. Ví dụ, tham gia các hoạt động vận động ngoài trời hoặc chơi thể thao có thể giúp xương khỏe mạnh hơn, đặc hơn và chắc hơn.

Những yếu tố nào ảnh hưởng đến chiều cao?

Quá trình phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ em được diễn ra liên tục. Điều này là do những thay đổi trong các mảng tăng trưởng tại các xương dài của cánh tay và chân. Khi các đĩa tăng trưởng tạo ra xương mới, xương dài ra và trẻ sẽ cao hơn.

Trong năm đầu đời, trẻ sơ sinh thường tăng trưởng 50% chiều cao. Trong độ tuổi từ 2 đến 5, trẻ em thường tăng từ 6,3–8,9 cm mỗi năm.

Đến 10 tuổi, trẻ em thường sẽ tăng thêm khoảng 6,3 cm mỗi năm. Trong thời gian dậy thì, kéo dài từ khoảng 11 tuổi đến 21 tuổi sẽ tăng thêm khoảng 15–20% chiều cao cuối cùng khi trưởng thành.

Sau đó, các mảng tăng trưởng ngừng tạo xương mới và cơ thể sẽ ngừng phát triển. Do quá trình lão hóa điển hình, cơ thể bắt đầu giảm chiều cao dần dần khi già đi.

Các yếu tố sau có thể ảnh hưởng đến chiều cao của một người:

DNA

DNA là yếu tố chính xác định chiều cao của một người. Các nhà khoa học đã xác định được hơn 700 biến thể gen khác nhau xác định chiều cao. Một số gen này ảnh hưởng đến các đĩa tăng trưởng, và một số gen khác ảnh hưởng đến việc sản xuất các hormone tăng trưởng.

Phạm vi chiều cao bình thường là khác nhau đối với những người có nguồn gốc dân tộc khác nhau, với DNA là yếu tố quyết định chính.

Một số tình trạng di truyền, bao gồm cả hội chứng Down và hội chứng Marfan, cũng có thể ảnh hưởng đến chiều cao khi trưởng thành của một người.

Nội tiết tố

Cơ thể sản xuất ra các hormone hướng dẫn các đĩa tăng trưởng tạo ra xương mới. Các hormone này bao gồm:

Hormone tăng trưởng: Được tạo ra bởi tuyến yên và là hormone quan trọng nhất để tăng trưởng. Một số tình trạng sức khỏe có thể hạn chế lượng hormone tăng trưởng mà cơ thể tạo ra, và điều này có thể ảnh hưởng đến chiều cao. Ví dụ, những đứa trẻ mắc một tình trạng di truyền hiếm gặp được gọi là thiếu hụt hormone tăng trưởng bẩm sinh sẽ phát triển với tốc độ chậm hơn nhiều so với những đứa trẻ khác.

Hormone tuyến giáp: Tuyến giáp tạo ra các hormone ảnh hưởng đến sự tăng trưởng.

Hormone giới tính: Testosterone và estrogen rất quan trọng đối với sự phát triển ở tuổi dậy thì.

Chiều cao trung bình dựa trên giới tính và tuổi tác

Nam giới có xu hướng cao hơn phụ nữ. Trẻ trai ở tuổi dậy thì thường sẽ có một sự phát triển vượt bậc thường là sau khoảng 2 năm và thời gian dậy thì kéo dài hơn so với các bạn gái cùng trang lứa.

Các trẻ gái thường sẽ trải qua một đợt tăng trưởng sẽ giảm dần sau khi bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt, trung bình xảy ra ở độ tuổi khoảng 12,5 tuổi.

Người lớn có tăng chiều cao được không?

Khi một người đã qua tuổi dậy thì, các mảng tăng trưởng ngừng tạo xương mới. Chúng hợp nhất với nhau và cơ thể ngừng phát triển. Điều này có nghĩa là khi một người đến tuổi trưởng thành sẽ không có khả năng tăng chiều cao.

Các tư thế thích hợp và giữ cho cơ lưng và các cơ khác khỏe và hoạt động tích cực có thể giúp một người đứng thẳng hơn và trông cao hơn.

Testosterone có làm cho bạn cao hơn không?

Khi trẻ đến tuổi vị thành niên, chúng sẽ trải qua sự gia tăng sản xuất các hormone sinh dục estrogen và testosterone. “Bước nhảy” về hormone này đánh dấu sự bắt đầu tuổi dậy thì.

Ngoài sự phát triển của các cơ quan sinh dục, tuổi dậy thì còn gây ra sự tăng trưởng vượt bậc kết thúc bằng việc tăng chiều cao. Nếu thanh thiếu niên dậy thì muộn, chúng có thể không phát triển đúng theo độ tuổi.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự chậm phát triển. Điều này bao gồm thiểu năng sinh dục, là tình trạng testosterone thấp mạn tính. Tình trạng này có thể trì hoãn sự phát triển.

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) hiện chỉ chấp thuận bổ sung testosterone cho nam giới vị thành niên có bệnh lý được chẩn đoán gây ra testosterone thấp, chẳng hạn như thiểu năng sinh dục hoặc dậy thì muộn vì các lý do khác.

Tóm lược

DNA quyết định chiều cao của một người. Tuy nhiên, các yếu tố môi trường, chẳng hạn như dinh dưỡng và tập thể dục, có thể ảnh hưởng đến sự tăng trưởng trong quá trình phát triển.

Khi lớn hơn, trẻ cần có chế độ dinh dưỡng tốt và vận động nhiều để giúp cơ thể tạo ra các kích thích tố cần thiết để phát triển. Thanh thiếu niên sẽ trải qua một sự phát triển vượt bậc trong giai đoạn dậy thì. Sau đó, xương của chúng sẽ ngừng phát triển và chúng sẽ không cao thêm được nữa.

Một số hormone tăng trưởng có thể sử dụng để tăng chiều cao. Tuy nhiên, chỉ sử dụng cho những người có tình trạng y tế cụ thể.

Liên hệ với bác sĩ để được đánh giá và xác định điều trị nếu bạn lo lắng rằng con bạn gặp các vấn đề về sự phát triển.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP