Tìm hiểu về chất điện giải
Chất điện giải là gì?
Tất cả chúng ta đều cần chất điện giải. Tuy nhiên thông thường, cơ thể đã có sẵn các chất điện giải rồi. Chất điện giải thường có trong các loại thực phẩm trong chế độ ăn hàng ngày và cơ thể tự động sử dụng chúng cho các quá trình trong cơ thể mà không cần ta phải kiểm soát. Chất điện giải là nhóm các chất khoáng bao gồm natri, kali, magie, clo và kẽm. Bạn đã bao giờ toát mồ hôi nhiều rồi cảm thấy gợn trên da? Đó chính là khi các chất điện giải thoát ra từ các lỗ chân lông.
Vai trò chính của các chất điện giải là điều tiết lượng chất lỏng trong cơ thể, thiết yếu cho các bộ phận như tim, não, thận, cơ... hoạt động bình thường. Nhưng chỉ nạp các chất điện giải qua chế độ ăn liệu có đủ? Còn những khi ta tập luyện thể lưc hoặc thời tiết trở nên nóng và ta đổ mồ hôi nhiều hơn thì sao?
Nước chiếm khoảng 60% thể tích cơ thể, và tất nhiên uống đủ nước cũng luôn là một việc tốt. Tuy nhiên, trong các môn thể thao cần sức bền, nước có thể đẩy các chất điện giải ra khỏi cơ thể khiến bạn cảm thấy đầy chướng, thậm chí còn còn có thể dẫn đến tử vong.
Có nên bổ sung chất điện giải?
Cho dù bạn không phải là một vận động viên thì cũng vẫn nên bổ sung các chất điện giải vào nước uống hàng ngày một khi bạn đã hiểu cách chúng hoạt động như thế nào. Các chuyên gia khuyến cáo việc này nên được đưa vào thói quen hàng ngày, trừ khi bạn bạn có vấn đề về tim hoặc thận. Khi đó, bạn cần phải có một chế độ ăn uống ít muối.
Các chất điện giải giúp tăng thẩm thấu nước vào cơ thể, giúp cho việc uống nước trở nên hiệu quả hơn. Một lượng chất điện giải vừa đủ sẽ giúp cơ thể cảm thấy tỉnh táo và giữ cân bằng lượng nước trong cơ thể.
Khi bạn đã cảm thấy khát nước, tức là cơ thể đã bị mất 2% nước. Mất nước có thể làm bạn cảm thấy mệt mỏi rã rời và đau đầu. Việc bổ sung các chất điện giải hàng ngày chắc chắn là một việc nên làm.
Tuy nhiên hãy ý thức loại đồ uống bạn đang uống là gì: Hãy bỏ qua những loại đồ uống “không đường” vì chúng sẽ ít hiệu quả hơn. Natri cần phải có đường để có thể được hấp thụ vào cơ thể, vì vậy, đồ uống bổ sung điện giải cần phải có một chút đường. Cafferin cũng không phải một điểm cộng trong những loại đồ uống cung cấp điện giải do caffein là một chất lợi tiểu.
Có nên bổ sung điện giải sau khi tập luyện?
Chúng ta đã hiểu rằng mức điện giải trong cơ thể cần phải được cân bằng và bổ sung điện giải là một điều nên làm. Thế nhưng sau khi tập luyện thì sao? Các chuyên gia khuyên rằng không cần phải lo lắng về việc bổ sung chất điện giải trừ phi bạn phải tập luyện trong vòng 1 giờ đồng hồ trở lên.
Chất điện giải đóng một vai trò thiết yếu trong bất kì việc tập luyện thể chất nào khiến bạn mất nước. Nếu bạn bắt đầu tập luyện khi cơ thể vẫn ở trạng thái đủ nước và muốn tránh việc mất nước qua mồ hôi và nước tiểu, bạn sẽ cần phải bù lại lượng chất lỏng bị mất qua mồ hôi và hạn chế việc đi tiểu.
Để làm được điều đó thì bổ sung các chất điện giải vào nước uống cũng là một cách. Tuy nhiên điều này chỉ cần thiết khi tập luyện với cường độ cao hoặc kéo dài gây mất nước nhiều. Trong những trường hợp này, nếu chỉ uống nước không thì cơ thể thể sẽ mất một lượng lớn nước qua nước tiểu mà lại không bù được nước cho cơ thể, trừ khi bạn có ăn kèm đồ ăn có muối.
Bổ sung chất điện giải qua các nguồn tự nhiên có hiệu quả?
Nếu bạn muốn bổ sung điện giải cho cơ thể mà không dùng đến các loại đồ uống bổ sung đầy chất hóa học thì sao? Hãy cảnh giác với những sản phẩm thay thế từ tự nhiên. Ví dụ, nước dừa được biết đến là một loại thức uống giải khát và bù nước tốt. Tuy nhiên, nước dừa chứa nhiều kali nhưng lại không có nhiều natri, loại chất điện giải giúp giữ nước cho cơ thể.
Đến đây, chắc hẳn bạn đã nghĩ uống nước bổ sung điện giải chắc sẽ tốt hơn uống nước. Hãy khoan nghĩ như vậy vì nước vẫn là một thành phần quan trọng của cơ thể và là một cách để cấp nước khi cần.
Chuyên gia khuyên rằng, nước tuy quan trọng nhưng với những phiên tập luyện kéo dài hoặc nếu bạn là người đổ nhiều mồ hôi (có thể do trời nóng hoặc cường độ tập luyện cao) thì các chất điện giải là một nguồn tốt để bù lại các loại muối cho cơ thể.
Các chất điện giải phổ biến bao gồm natri, clo và kali cũng với một lượng nhỏ canxi và magie. Nước cũng có thể đủ để cơ thể chịu đựng được trong 2-3 tiếng do ta cũng đã dung nạp một phần các chất điện giải qua các thực phẩm trong chế độ ăn hàng ngày. Vì vậy, có một chế độ ăn giàu dưỡng chất cũng rất quan trọng.
Lợi ích của việc bổ sung điện giải
Các chất điện giải là các chất thiết yếu cho các hoạt động của cơ thể. Khi thiếu chất điện giải, bạn sẽ dần cảm thấy khó tập trung, mệt mỏi, dễ bị chuột rút và các cơ quan trong cơ thể cũng sẽ không hoạt động trong trạng thái tốt nhất. Và chỉ nước trắng thì không thể cung cấp đủ hết các chất điện giải. Vì vậy, ta cần nạp các chất điện giải từ chế độ ăn và để đảm bảo nạp đủ chất điện giải thì các loại thực phẩm bổ sung điện giải cũng là một cách tốt.
Tuy vậy, nếu bạn chỉ uống nước nhưng vẫn đang ăn một chế độ ăn cân bằng đầy đủ dưỡng chất thì khả năng là bạn đã bổ sung đủ các chất điện giải cần thiết. Với đó, bạn sẽ chỉ cần bổ sung điện giải khi bạn đổ nhiều mồ hôi hơn như: khi trời nóng, khi tập luyện thể lực, và khi đổ mồ hôi liên tục trong khoảng thời gian nhiều hơn một giờ đồng hồ.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
