✴️ Phẫu tích bệnh phẩm tuyến tiền liệt (Cắt bỏ bằng đường niệu đạo)
NGUYÊN TẮC
Không để sót tổn thương, các mảnh cắt phải đại diện cho tổn thương, hạch (nếu có). Bệnh phẩm sau khi pha cần được cố định ngay trong formol đệm trung tính 10%.
CHUẨN BỊ
Người thực hiện
Bác sĩ giải phẫu bệnh - tế bào bệnh học: 01
Kỹ thuật viên giải phẫu bệnh - tế bào bệnh học: 02
Phương tiện, hóa chất
Bàn pha bệnh phẩm: phải đủ rộng, chiều cao thích hợp cho tư thế đứng pha bệnh phẩm.
Dao sắc, kẹp, thớt nhựa sạch, phẳng.
Các lọ đựng dung dịch cố định bệnh phẩm (formol đệm trung tính 10%), thể tích dung dịch cố định lớn hơn 20-30 lần thể tích bệnh phẩm cần cố định.
Khuôn nhựa đựng bệnh phẩm.
Bút chì mềm, nhãn giấy ghi tên, tuổi người bệnh, mã số xét nghiệm, mô xét nghiệm…
Găng tay, khẩu trang, kính bảo vệ mắt và quần áo bảo hộ.
Vòi nước chảy, các dụng cụ và thuốc tẩy trùng để làm sạch dụng cụ.
Bình có chứa dung dịch cố định để lưu bệnh phẩm.
Dụng cụ có nắp kín để đựng các bệnh phẩm đã pha còn dư để đem huỷ.
Bệnh phẩm
Bệnh phẩm được cố định ngay (không quá 30 phút kể từ khi bệnh phẩm được lấy ra khỏi cơ thể) trong formol trung đệm tính 10%, do các khoa, phòng lâm sàng gửi tới.
Phiếu xét nghiệm
Có đầy đủ thông tin về người bệnh (họ tên, tuổi, giới, địa chỉ, điện thoại), khoa phòng yêu cầu xét nghiệm.
Có ghi đầy đủ chẩn đoán lâm sàng, bao gồm các triệu chứng lâm sàng, các kết quả cận lâm sàng khác, phương pháp lấy bệnh phẩm, vị trí, số lượng bệnh phẩm.
Có ghi rõ yêu cầu xét nghiệm, tên bác sĩ yêu cầu xét nghiệm.
Ghi ngày giờ lấy bệnh phẩm, ngày giờ chuyển đến khoa giải phẫu bệnh - tế bào bệnh học, có hay không có cố định bệnh phẩm sơ bộ, loại dung dịch cố định.
Có phần mô tả đại thể, số lượng bệnh phẩm lấy xét nghiệm, vùng lấy bệnh phẩm, loại mô xét nghiệm…
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Quy trình chuẩn bị
Cân chính xác trọng lượng bệnh phẩm.
Quan sát kỹ tất cả các mảnh. Ung thư tiền liệt tuyến thường có màu vàng và/hoặc cứng.
Mô tả đại thể
Cân bệnh phẩm, đếm số mảnh.
Kích thước, hình dạng, màu sắc các mảnh.
Cắt lọc bệnh phẩm làm xét nghiệm mô bệnh học
Lấy số mảnh tối đa làm xét nghiệm. Nếu chẩn đoán chưa rõ hoặc nghi ngờ ung thư, lấy hết số mảnh còn lại làm xét nghiệm.
Nếu tất cả các mảnh nằm trong thùy:
Xếp đầy tất cả các khuôn nhựa.
Nếu còn dư, dùng thêm 1 khuôn nhựa cho mỗi 10g mô dư ra (mỗi khuôn nhựa chứa khoảng 2 g).
Nếu tất cả các mảnh là từ nhiều thùy, thực hiện các bước sau cho mỗi bệnh phẩm (thùy) nhận được:
Lấy tất cả bệnh phẩm của từng thuỳ cho đến khi khuôn nhựa đầy.
Nếu còn dư, thêm 1 khuôn nhựa cho mỗi 10g mô.
Nhận xét theo thứ tự sau:
Thùy trước
Thùy giữa
Thùy sau
Thùy bên bên trái
Thùy bên bên phải
Nếu chẩn đoán ung thư trên vi thể, làm xét nghiệm tất cả bệnh phẩm còn lại.
KẾT QUẢ
Bệnh phẩm lấy làm xét nghiệm không bỏ sót tổn thương, cố định đúng.
NHỮNG SAI SÓT VÀ HƯỚNG XỬ TRÍ
Cần luôn nhớ nếu bệnh phẩm không được cố định ngay sau khi lấy ra khỏi cơ thể hoặc cố định không đúng cách sẽ bị hoại tử là không thể sửa chữa được.
Bệnh phẩm mềm: tránh dùng kẹp có mấu kẹp chặt làm nát bệnh phẩm.
Bệnh phẩm của lần pha trước dính lại trên dụng cụ và dính vào bệnh phẩm sau: thớt pha bệnh phẩm, dụng cụ pha phải rửa sạch trước khi pha từng bệnh phẩm.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
