paracetamol Sử dụng thế nào cho an toàn?

Chỉ định dùng Paracetamol

Ở những bệnh nhân bị suy tim hoặc suy hô hấp có thể sử dụng Paracetamol để giảm lượng tiêu thụ oxy, giảm sản xuất carbon dioxide và giảm cung lượng tim.
Tuy nhiên, ở những bệnh nhân không mắc bệnh tim hoặc phổi, sốt chỉ gây nguy hiểm ở nhiệt độ trên 40⁰C gây ra bởi say nắng hoặc chấn thương não, do đó chúng không đáp ứng với Paracetamol hoặc Aspirin.

Không có bằng chứng cho thấy thuốc hạ sốt ngăn ngừa co giật do sốt.
Các cơn co giật xảy ra là do nhiệt độ tăng nhanh thường xảy ra khi bắt đầu bệnh.
Trong một thử nghiệm kiểm soát cơn co giật do sốt ở trẻ em, trẻ dùng Paracetamol 15-20 mg / kg sau 4 giờ cũng có khả năng bị co giật khác khi trẻ chỉ dùng Paracetamol khi nhiệt độ trực tràng của chúng vượt quá 37,9⁰C

Nên dùng Paracetamol để giảm các triệu chứng sưng nóng do nhiễm trùng cấp tính nhẹ. Tuy nhiên, Paracetamol không có tác dụng rõ rệt: một thử nghiệm được kiểm soát gần đây cho thấy Paracetamol chỉ có tác dụng khiêm tốn ở trẻ bị nhiễm trùng cấp tính và không có sự cải thiện đáng kể về tâm trạng, sự thoải mái, thèm ăn, khát nước.

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng Paracetamol làm giảm sốt ở trẻ em đã tiêm vacxin. Một nghiên cứu khác cho thấy Paracetamol không có tác dụng đáng kể, nhưng chỉ một liều 10 mg /kg paracetamol được tiêm 4 giờ sau khi chủng ngừa được khảo sát ở nghiên cứu này.

Có rất ít nghiên cứu có hệ thống về việc sử dụng Paracetamol để giảm đau sau phẫu thuật, nhưng các thử nghiệm kiểm soát thuốc chống viêm không steroid và kinh nghiệm với Paracetamol cho thấy Paracetamol cung cấp giảm đau đầy đủ cho phẫu thuật nhỏ và cho phép giảm liều phong bế đau sau phẫu thuật lớn. Paracetamol có lẽ nên được sử dụng chủ động trong phẫu thuật, thay vì chờ cơn đau phát triển sau phẫu thuật.

Liều paracetamol

Trong khi một liều duy nhất 5 mg/kg Paracetamol có tác dụng giảm nhiệt độ ở trẻ bị sốt hiệu quả hơn nhiều so với liều 10 mg/kg và thậm chí thời gian hiệu quả kéo dài hơn với liều 20 mg/kg.
Liều duy trì Paracetamol ở trẻ em là 10-15 mg/kg 4 giờ, tối đa 100 mg/kg/ngày và không vượt quá liều hơn 4g/ngày.
Liều ban đầu 20 mg/kg có thể được kê nếu cần có hiệu quả tối đa một cách nhanh chóng.
Tối đa 30 mg/kg 8 giờ cho liều hiệu quả trong phạm vi điều trị.
Một liều duy nhất 30 mg/kg Paracetamol khi đi ngủ có tác dụng an thần khi trẻ bị nhiễm trùng cấp tính nhẹ, nhưng tránh việc lạm dụng và cần tham vấn bác sĩ khi sử dụng liều lượng lớn thường xuyên.

Các bậc cha mẹ thưỡng lo lắng khi trẻ bị sốt do nhiễm trùng. Trên thực tế, sốt thường là phản ứng có lợi của cơ thể đối với nhiễm trùng và sốt vừa phải giúp cải thiện khả năng miễn dịch. Do đó, không phải trường hợp nào cũng dùng thuốc để hạ sốt.
Kết quả của 9 thử nghiệm đối chứng ở động vật có vú về tác dụng của Paracetamol và aspirin đối với tỷ lệ tử vong và tiêu diệt virus. Bốn thử nghiệm cho thấy aspirin làm tăng tỷ lệ tử vong trong nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus.
Một nghiên cứu cho thấy việc sản xuất kháng thể bị suy yếu bởi cả Paracetamol và Aspirin. Điều này cho thấy rằng Aspirin và Paracetamol làm tăng tỷ lệ tử vong trong nhiễm trùng nặng, và chúng có thể kéo dài sự nhiễm trùng đồng thời làm giảm phản ứng kháng thể trong bệnh nhẹ.

Mặc dù hàng triệu trẻ em được điều trị bằng Paracetamol nhưng có rất ít tác dụng độc tính nghiêm trọng được ghi nhận.
Các báo cáo về 7 trường hợp tử vong và 11 trường hợp nhiễm độc gan liên quan đến Paracetamol ở trẻ em. Những ca tử vong do liều lượng hơn 300 mg/kg/ngày kéo dài trong 1-6 ngày.
Những ca bị nhiễm độc gan nhưng sống sót đều có liều lượng trên 150 mg/kg/ngày trong 2-8 ngày.
Các trường hợp ngộ độc Paracetamol khác ở trẻ em xảy nhiều nhưng chưa được phát hiện và ghi nhận nhưng bằng chứng cho thấy độc tính từ Paracetamol rất hiếm khi xảy ra với liều dưới 150mg/kg/ngày. Liều Paracetamol không được vượt quá 100mg/kg/ngày ở trẻ em và không bệnh nhân nào nên dùng quá 4g/ngày.

Phần kết luận

Tác dụng hạ sốt của Paracetamol rất hữu ích ở bệnh nhân sốt do suy tim hoặc suy hô hấp.
Tác dụng giảm trong nhiễm trùng cấp tính nhẹ, cho đau sau phẫu thuật và sau khi tiêm vắc-xin 3 trong 1.
Không khuyến khích ưu tiên việc sử dụng Paracetamol để điều trị sốt ở bệnh nhân không mắc bệnh tim, phổi, hoặc để ngăn ngừa co giật do sốt (cân nhắc thêm các lựa chọn khác để hạ sốt).
Paracetamol có thể làm giảm phản ứng kháng thể với nhiễm trùng, tăng tỷ lệ mắc bệnh và tử vong trong nhiễm trùng nặng.
Các bậc phụ huynh cần nhận ra rằng sốt là một phản ứng hữu ích đối với nhiễm trùng và Paracetamol nên được sử dụng nhằm giảm bớt sự khó chịu, nhưng không phải để chống lại sốt.