Phân loại thuốc: những cách phân loại thường gặp

Phân loại Dược Chính:

• Một số thuốc gây nghiện, thuốc hướng tâm thần cần phải được bảo quản riêng, chỉ cấp cho bệnh nhân khi có đơn thuốc của bác sĩ có quyền kê đơn.
• Dược Chính được chia thành các nhóm:
  • Thuốc thường.
  • Thuốc gây nghiện.
  • Thuốc hướng tâm thần.
  • Thuốc phóng xạ.
  • Thuốc corticoid.
  • Thuốc kháng sinh.
  • Thuốc chống ung thư.
  • Thuốc chương trình (lao, phong, tâm thần, sốt rét...).
  • Thực phẩm chức năng.
  • Thuốc đông y.
  • Dịch truyền.

Phân loại theo kê đơn:

• Thuốc kê đơn là thuốc phải có đơn của BS thì mới được phép mua - bán. Thuốc kê đơn có ký hiệu chữ Rx.
• Phân loại thuốc: theo kê đơn, không kê đơn. Khi bệnh nhân đến quầy mua thuốc tự do thì nhân viên dược không được phép bán các thuốc đã phân loại "kê đơn".

Phân loại theo Họ Trị Liệu:

• Là tên của một nhóm thuốc có cùng chức năng.
• Ví dụ:
  • Nhóm tiêu hóa (A)
    • A1: Phân nhóm thuốc dạ dày
    • A2: Phân nhóm thuốc đường ruột
    • A3: Phân nhóm thuốc chống táo bón
    • ...
  • Nhóm tim mạch (B)
    • B1: Phân nhóm tăng huyết áp
    • B2: Phân nhóm mạch vành
    • B3: Phân nhóm trợ tim.
    • ...
  • Nhóm thần kinh (C)
    • C1: ...
• Họ trị liệu chủ yếu giúp cho BS tra cứu nhanh, phục vụ cho Dược Lâm Sàng. Đa phần các kho dược khi nhập thuốc mới không khai báo họ trị liệu.
• Không nên dùng họ trị liệu để phân loại Dược Chính thuốc.

Phân loại theo dạng thuốc (tủ thuốc):

• Các bệnh viện lớn thường chia kho thuốc thành nhiều kho khác nhau phân biệt theo dạng của thuốc: Kho thuốc viên, kho thuốc ống/chai, kho dịch truyền.
• Khi nạp danh mục thuốc thì bắt buộc phân loại dạng thuốc.

Phân loại theo nước sản xuất:

• Khi nhập thuốc, cần khai báo nước sản xuất để phân loại.
• Phân loại đơn giản: trong nước và nước ngoài.
• Phân loại đầy đủ: kê tên nước sản xuất.
• Việc thống kê thuốc theo nước sản xuất chỉ chia thành 2 nhóm: trong nước và nước ngoài.

Phân loại tự do để xếp kho:

• Nếu dùng 1 phân hệ Dược để quản lý chung cho tất cả các loại thuốc và vật tư y tế thì cần phân loại theo chủng loại.
• Phân loại theo hình thức: Thuốc ống, thuốc viên, thuốc gói, dịch truyền, cao dán...
• Phân loại theo tác dụng: Thuốc đông y, thuốc lao, thuốc ung thư...

DANH MỤC CHUYÊN MÔN DƯỢC

• Danh mục hoạt chất quốc tế (ATC).
• Danh mục họ trị liệu.
• Danh mục phân loại dược chính.
• Danh mục dạng bào chế:
  • Thuốc viên
    • Viên nén.
    • Viên nhộng.
    • Viên đạn (tọa dược).
    • Viên sủi.
  • Thuốc nước
    • Ống uống
    • Ống tiêm
    • Chai / lọ.
  • Thuốc bột
    • Lọ.
    • Ống.
    • Gói.
  • Dạng sirop
  • Dạng phun
  • Dạng miếng dán
  • Que thử
• Danh mục liều sử dụng:
  • Viên
  • Muỗng cafe
  • Giọt
  • ml
  • mg
  • UI
• Danh mục đường sử dụng
  • Dùng đường miệng:
    • Uống
    • Ngậm
    • Ngậm dưới lưỡi
    • Rơ
    • Khò
    • Súc miệng
    • Nhai
    • Nhỏ dưới lưỡi
  • Dùng qua da
    • Chích/tiêm bắp
    • Tiêm mạch
    • Tiêm dưới da
    • Truyền tĩnh mạch.
  • Dùng ngoài da
    • Dán
    • Băng
    • Thoa
    • Xức
    • Bôi
    • Xoa
    • Đắp
  • Dùng đường thở
    • Hít
    • Ngửi
    • Xông
    • Nhỏ mũi.
  • Dùng qua lỗ tự nhiên
    • Nhét hậu môn
    • Đặt âm đạo
    • Nhỏ tai
    • Nhỏ mắt
    • Nhỏ mũi.
  • Dạng cao
    • Xoa.
    • Dán.
  • Bơm tiêm pha sẵn
    • Tiêm.