THUỐC DIỆT KÝ SINH TRÙNG VỚI LÀN DA

Thuốc diệt ký sinh trùng nào được sử dụng trong da liễu?

Thuốc diệt ký sinh trùng dùng trong da liễu là sản phẩm được bào chế để diệt các loại ký sinh trùng như chấy (chấy rận, rận mu, rận trên người), ve (ghẻ, ve chim), tick, muỗi và bọ chét. Hầu hết các loại thuốc diệt ký sinh trùng là các chế phẩm thoa tại chỗ (chẳng hạn như kem, lotion , dầu gội, dạng bọt hoặc dạng xịt). Ivermectin là một loại thuốc tác dụng toàn thân được sử dụng để điều trị một số trường hợp ghẻ cũng như giun ký sinh trong ruột.

Thế nào là một loại thuốc diệt ký sinh trùng lý tưởng?

• Hiệu quả đã được chứng minh với loại ký sinh trùng xác định
• Có khả năng tiêu diệt trứngcũng như ký sinh trùng trưởng thành
• Không gây kích ứng da và không có độc tính toàn thân
• Dễ sử dụng và không quá tốn kém

Các phương pháp diệt ký sinh trùng thường được sử dụng

Để thuốc diệt ký sinh trùng hoạt động hiệu quả, quan trọng là phải tuân thủ tỉ mỉ các hướng dẫn, bao gồm các hướng dẫn liên quan đến cách sử dụng thuốc, cách giặt quần áo, điều trị các vấn đề tiếp xúc và lặp lại việc thoa thuốc điều trị. Các thuốc thoa tại chỗ chỉ được sử dụng ngoài da. Tránh mọi tiếp xúc với niêm mạc (chẳng hạn như mũi và miệng) và tránh tiếp xúc với mắt.

Chải tóc ướt với dầu xả thông thường và lược răng thưa là cách điều trị được lựa chọn để trị chấy ở trẻ em dưới 2 tuổi.

Suffocants

• Công thức thảo dược được sử dụng điều trị chấy
• Có thể bằng hoặc hiệu quả hơn thuốc diệt ký sinh trùng tổng hợp
• Không cần chải đầu
• Không gây độc

Pyrethrum/pyrethrin/phenothrin (có thể kết hợp với piperonyl butoxide)

• Thuốc diệt ký sinh trùng tự nhiên được tìm thấy trong hoa cúc sử dụng điều trị chấy, rận mu và rận cơ thể.
• Không diệt trứng
• Có thể gây độc cho người khi sử dụng liều lượng cao
• Tham khảo ý kiến ​​bác sĩ trước khi sử dụng ở trẻ em dưới 2 tuổi

Permethrin

• Một dạng tổng hợp của pyrethrin được sử dụng điều trị chấy, rận mu, rận cơ thể, và ghẻ
• Tác dụng đối với chấy trưởng thành và có một số tác dụng diệt trứng
• Có thể xịt lên quần áo, lều và màn chống muỗi để chống ký sinh trùng
• Hiệu quả chống ve và bọ chét
• Hiếm khi gâyđộc ở liều cao. Các tác dụng phụ có thể bao gồm: kích ứng mắt và da, run, mất khả năng phối hợp, hiếu động thái quá và liệt
• Tham khảo ý kiến ​​bác sĩ trước khi sử dụng ở trẻ em dưới 2 tuổi

Organophosphates (malathion, còn được gọi là maldison)

• Được sử dụng thoa tại chỗ để điều trị chấy, rận mu, rận cơ thể, và ghẻ
• Hiệu quả diệt chấy trưởng thành và diệt trứng
• Tham khảo ý kiến ​​bác sĩ trước khi sử dụng ở trẻ em dưới 2 tuổi
• Sản phẩm có chứa cồn dễ cháy, vì vậy không để lotion hoặc tóc ướt tiếp xúc với ngọn lửa hoặc nhiệt điện, chẳng hạn như máy sấy tóc

Benzyl benzoat

• Hydrocarbon được sử dụng thoa tại chỗ để điều trị bệnh ghẻ
• Tham khảo ý kiến ​​bác sĩ trước khi sử dụng ở trẻ em dưới 2 tuổi

Ivermectin

• Được sử dụng thoa tại chỗ đối với chấy kháng thuốc
• Được sử dụng bằng đường uống để điều trị bệnh ghẻ vảy và các dạng bệnh ghẻ khác khi thoa tại chỗ là không hiệu quả hoặc đã thất bại điều trị.
• Có độc tính thần kinh tiềm ẩn
• Không nên dùng cho trẻ em dưới 6 tuổi

Lindane (gamma benzen hexachloride) hiếm khi được sử dụng ở người, đặc biệt là trẻ nhỏ, vì nó gây độc thần kinh (gây co giật và tử vong).

Thuốc diệt ký sinh trùngdạng xịt và bột

Có nhiều loại thuốc diệt ký sinh trùng dạng xịt và bột trên bề mặt giúp kiểm soát bọ chét, rệp và các ký sinh trùng cắn có thể mua được dễ dàng. Những sản phẩm này có chứa các thành phầnthuốc diệt ký sinh trùng như:

• Pyrethroids tổng hợp e.g. permethrin
• Organophosphates (ví dụ: malathion)
• Benzyl benzoat
• Carbamate (ví dụ: propoxur, carbaryl

Tác dụng phụ ngoài da của thuốc diệt ký sinh trùng

• Những người bị dị ứng với hoa cúc có thể bị viêm da tiếp xúc dị ứng với pyrethrin hoặc permethrin, mặc dù trường hợp này rất hiếm gặp. Để đề phòng, nên tránh những sản phẩm này nếu bị dị ứng hoa cúc hoặc cỏ phấn hương. Bệnh nhân bị dị ứng với nhựa thông cũng nên tránh các sản phẩm có chứa pyrethrin.
• Tác dụng phụ thường gặp nhất của permethrin là ngứa (có thể liên quan đến bệnh đang được điều trị, chẳng hạn như ghẻ hoặc chấy, nhưng tình trạng ngứa do tác dụng phụ của thuốc sẽ có thể tăng lên sau khi điều trị). Thuốc kháng histamine đường uống và/hoặc corticosteroid tại chỗ có thể giúp giảm ngứa.
• Permethrin ở nồng độ 5% (liều cao được sử dụng để điều trị bệnh ghẻ) có thể gây ra cảm giác nóng rát hoặc châm chích nhẹ, ngứa, tê, đỏ, sưng hoặc phát ban. Các chế phẩm này cũng chứa một lượng nhỏ formaldehyde, cũng có thể gây dị ứng hoặc viêm da kích ứng do tiếp xúc tuy nhiên hiếm gặp.
• Hiếm khi malathion có thể gây kích ứng da, phát ban, mẩn đỏ và phản ứng dị ứng.
• Thuốc diệt ký sinh trùng dạng xịtđiều trị chấy có chứa hydrocarbon dễ cháy và bỏng do nhiệt đã được báo cáo.
• Benzyl benzoate có thể gây kích ứng da. Thoa lên một vùng da nhỏ, nếu cảm thấy ngứa ran hoặc đau, hãy thử một sản phẩm thay thế.
• Ivermectin có thể gây ngứa trầm trọng hơn thoáng qua khi bắt đầu điều trị. Rất hiếm khi xảy ra hội chứng Stevens-Johnson/hoại tử biểu bì nhiễm độc hoặc các phản ứng quá mẫn khác.

Thận trọng

Permethrin độc đối với mèo. Tiếp xúc hoặc nuốt phải có thể dẫn đến kích ứng da, chán ăn, nôn mửa, tiêu chảy, run và co giật. Nó cũng có thể gây ra phản ứng bất lợi ở những con chó nhỏ (bichon frize, chihuahua, maltese, shih tzu và yorkshire terrier).

Hãy khám và xin ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng ở trẻ em dưới 2 tuổi, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh dưới 6 tháng.

Kháng thuốc diệt ký sinh trùng

Tình trạng kháng thuốc diệt ký sinh trùng là một vấn đề đặc biệt đối với chấy ở một số vùng. Không có thông tin về tình trạng kháng thuốc của chấy rận ở New Zealand. Ở Mỹ, người ta đã tìm thấy chấy kháng permethrin. Ở Anh, chấy kháng cả permethrin và malathion cũng đã được phát hiện và là một vấn đề khó quản lý. Nếu thất bại điều trị, nên lựa chọn sử dụngmột loại thuốc diệt ký sinh trùng khác cho đợt điều trị tiếp theo.

Hầu hết các loại thuốc diệt ký sinh trùng hiện nay được sử dụng để điều trị chấy đều gây độc cho hệ thần kinh của ký sinh trùng. Các loại thuốc với cơ chế tác động khác đang được phát triển, hoạt động bằng cách làm tắc nghẽn các lỗ thở và làm ngạt thở chấy rận. Do cơ chế hoạt động của thuốc, nên tình hình kháng thuốc gia tăng không được mong đợi.

Benzyl alcohol lotion là một trong những chất gần đây đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ chấp thuận là thuốc bán theo toa, để sử dụng cho bệnh nhân từ 6 tháng tuổi trở lên. Các tác dụng phụ thường gặp của benzyl alcohol lotion bao gồm kích ứng da, da đầu và mắt cũng như tê tại chỗ bôi. Sử dụng ở trẻ sinh non có thể dẫn đến các tác dụng phụ nghiêm trọng liên quan đến hô hấp, tim hoặc não như co giật, hôn mê hoặc tử vong.

BS. CKI. Phan Vũ Lam Phương

https://dermnetnz.org/topics/insecticides-and-the-skin

Giới thiệu Đơn vị Da liễu - Thẩm mỹ da Bệnh viện Nguyễn Tri Phương

Đơn vị Da liễu - Thẩm mỹ da Bệnh viện Nguyễn Tri Phương được triển khai dịch vụ thăm khám, chăm sóc và điều trị các tình trạng về da như mụn, sẹo, nám, tàn nhang… với tiêu chí đem lại sự thay đổi tích cực về diện mạo cũng như sự hài lòng của khách hàng sau khi sử dụng dịch vụ.

Với nguồn nhân lực chất lượng có chuyên môn cao là các Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ đến từ Bộ môn Da liễu - Đại học Y Dược TPHCM & Bệnh viện Nguyễn Tri Phương có kinh nghiệm nhiều năm trong giảng dạy, nghiên cứu và điều trị Da liễu – Thẩm mỹ da; sẽ trực tiếp thăm khám, lên phác đồ điều trị và trực tiếp trị liệu cho bệnh nhân, đảm bảo hiệu quả cao nhất.

Thông tin liên hệ

• Đơn vị da liễu – Thẩm mỹ da Bệnh viện Nguyễn Tri Phương. 

• Số 468 Nguyễn Trãi, Phường 8, Quận 5, Tp.Hồ Chí Minh.

• Số điện thoại liên lạc (Trả lời trong ngày) : 0899777709 / Zalo/Viber