“Ortho” có nghĩa là thẳng hoặc đúng. “Dont” có nghĩa là răng. Đặt hai từ lại với nhau là chỉnh nha, có nghĩa là làm cho răng thẳng.
Răng khấp khểnh đã có từ thời người Neanderthal. Các nhà khảo cổ đã tìm thấy xác ướp Ai Cập với các dây kim loại quấn quanh răng. Hippocrates đã viết về “sự sai lệch” của răng và khớp cắn từ những năm 400 BC trước công nguyên.
Khoảng 2.100 năm sau, một nha sĩ người Pháp tên là Pierre Fauchard đã viết về một dụng cụ chỉnh nha trong cuốn sách đánh dấu lịch sử nha khoa của mình năm 1728. Nha sĩ phẫu thuật “Một chuyên luận về răng”. Ông mô tả dây kim loại, như một mảnh kim loại hình móng ngựa được buộc chặt vào răng để sắp xếp lại răng.
Edward H. Angle là người sáng lập ra chuyên khoa này. Ông là bác sĩ nha khoa đầu tiên chuyên sâu về chỉnh nha – di chuyển răng và chỉnh hàm. Angle đã thành lập nên Hiệp hội chỉnh nha Hoa Kỳ – nơi chỉ có các bác sĩ chỉnh nha mới được kết nạp làm thành viên.
Vàng có thể uốn được nên có khả năng kéo dãn tốt, vì vậy thật dễ dàng để định hình nó thành một công cụ chỉnh nha. Do đó, bệnh nhân phải thường xuyên gặp bác sĩ chỉnh nha để căn chỉnh theo kế hoạch điều trị
Các hành động như mút ngón tay, đẩy lưỡi, chống cằm… là lực tác động gây hại. Răng có thể bị đẩy ra khỏi vị trí, xương hàm có thể bị biến dạng.
Bác sĩ chỉnh nha sử dụng các thiết bị để niềng răng tạo tác động lực nhẹ nhàng, liên tục lên răng để hướng chúng di chuyển vào vị trí mong muốn.
Các tế bào phá vỡ xương được gọi là “Osteoclasts”. Tế bào tái tạo lại xương được gọi là “Osteoblast”. Quá trình này được gọi là “Tái tạo lại xương”. Một chế độ ăn uống cân bằng, đủ dinh dưỡng sẽ giúp hỗ trợ tái tạo lại xương nhanh chóng.
Các loại mắc cài, khí cụ, thiết bị…giống như công cụ để các bác sĩ di chuyển răng. Mỗi công cụ có tác dụng riêng của nó, không phải công cụ nào cũng có thể áp dụng cho mọi kế hoạch điều trị. Chính vì vậy yếu tố quan trọng nhất vẫn là bác sĩ trực tiếp điều trị cho bạn. Việc lên kế hoạch điều trị đúng bởi bác sĩ chuyên sâu về chỉnh nha sẽ quyết định kết quả điều trị của bạn.
Điều trị chỉnh nha là sự hợp tác giữa bệnh nhân và bác sĩ chỉnh nha. Trong khi bác sĩ chỉnh nha cung cấp chuyên môn, kế hoạch điều trị và các thiết bị để làm thẳng răng và chỉnh khớp cắn, thì bệnh nhân chính là chìa khóa thành công.
Bệnh nhân hợp tác tốt, thực hiện tốt các hướng dẫn của bác sĩ chỉnh nha về cách chăm sóc, vệ sinh răng miệng, chế độ ăn uống, đeo khí cụ hỗ trợ (nếu có chỉ định). Một yếu tố cũng rất quan trọng đó là bệnh nhân đến đúng hẹn tái khám theo lịch với bác sĩ chỉnh nha. Răng và hàm sẽ di chuyển đúng hướng và đúng lịch trình khi bệnh nhân tham gia điều trị tích cực.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh