✴️ Các vấn đề về mắt thường gặp

Đau mắt

Đau mắt khi đọc hàng giờ, làm việc trên máy tính hoặc lái xe đường dài. Trường hợp này cần phải để cho mắt nghỉ ngơi giống như bất kỳ bộ phận nào khác trên cơ thể.

Nếu cảm thấy căng thẳng, hãy cho mắt nghỉ một chút. Nếu tình trạng vẫn không thuyên giảm sau vài ngày, hãy đi khám để tìm ra chính xác nguyên nhân.

Mắt đỏ

 Bề mặt của mắt xuất hiện nhiều mạch máu giãn to khi chúng bị kích thích hoặc bị nhiễm trùng khiến cho cho đôi mắt có màu đỏ. Đau mắt, một đêm muộn, thiếu ngủ hoặc dị ứng cũng có thể là nguyên nhân khiến cho mắt đỏ. Nếu chấn thương là nguyên nhân, hãy nhờ bác sĩ kiểm tra chi tiết hơn.

Mắt đỏ có thể là triệu chứng của một tình trạng mắt khác, như viêm kết mạc hoặc tổn thương do ánh nắng mặt trời. Nếu thuốc nhỏ mắt không cần kê đơn và  nghỉ ngơi không cải thiện được tình trạng trên, hãy đi khám bác sĩ.

Bệnh quáng gà

Trường hợp khó nhìn vào ban đêm, đặc biệt là trong khi lái xe, tìm đường ở những nơi tối có thể là các biểu hiện của quáng gà. Tuy nhiên, cận thị, đục thủy tinh thể, keratoconus và thiếu vitamin A đều có thể gây ra chứng hạn chế tầm nhìn vào ban đêm có thể điều trị khắc phục.

Một số trường hợp mắc các triệu chứng bẩm sinh, hoặc phát triển từ một căn bệnh thoái hóa liên quan đến võng mạc. Nếu mắc bệnh này cẩn thận ở những nơi thiếu ánh sáng.

Nhược thị (Nhìn yếu)

Nhược thị xảy ra khi một mắt không phát triển đúng cách. Bệnh thường xuất hiện ở một bên mắt và làm cản trở tầm nhìn. Bệnh phát hiện ở trẻ sơ sinh, trẻ em và người lớn và hiếm khi ảnh hưởng đến cả hai mắt. Nếu không được điều trị sớm, bệnh sẽ ảnh hưởng đến thị lực vĩnh viễn. Khi mắt không được điều trị, não bộ sẽ bỏ qua những hình ảnh mà mắt nhận được, dẫn đến tình trạng khuyết tật vĩnh viễn.

Vấn đề về thị lực có thể tránh được nếu mắt lười được phát hiện và điều trị sớm. Phương pháp điều trị bao gồm đeo kính hiệu chỉnh hoặc kính áp tròng và sử dụng miếng che hoặc các phương pháp khác để trẻ sử dụng bên mắt yếu.

Mắt lác (Strabismus) và rung giật nhãn cầu (Nystagmus)

Lác mắt, hay còn gọi là lé mắt là bệnh mà mắt không di chuyển theo hướng giống nhau khi ta nhìn vào một vật. Mắt lác xảy ra khi một hoặc cả hai mắt nhìn theo hướng lệch vào trong hoặc lệch ra ngoài. Tình trạng này sẽ không thể tự khỏi. Vì vậy cần khám bác sĩ nhãn khoa, hoặc chuyên gia về mắt để khắc phục.

Rung giật nhãn cầu là tình trạng chuyển động theo nhịp có chu kỳ của nhãn cầu có thể xảy ra ở cả hai mắt hay chỉ một mắt, do nguyên nhân sinh lý hay bệnh lý, bẩm sinh hay mắc phải. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng và phối hợp của cơ thể..

Có nhiều phương pháp điều trị, bao gồm trị liệu thị lực để giúp mắt khỏe hơn. Phẫu thuật cũng là một lựa chọn, bác sĩ sẽ kiểm tra mắt và lựa chọn phương pháp điều trị nào có thể phù hợp nhất.

Bệnh mù màu

 Tình trạng không thể nhìn thấy một số màu nhất định hoặc không thể biết được sự khác biệt giữa chúng (thường là đỏ và xanh lục). Bệnh mù màu là bệnh di truyền  liên quan đến cặp nhiễm sắc thể giới tính phát sinh do đột biến hoặc thiếu một gen trên nhiễm sắc thể X, làm rối loạn tế bào cảm thụ ánh sáng ở mắt cần để phân biệt màu sắc. Các thống kê đều cho hay nam giới mắc chứng mù màu có tỷ lệ cao hơn nhiều so với nữ.

Ngoài ra, mù màu có thể do mắc bệnh, do ảnh hưởng một số thuốc, hóa chất hay do lão hóa.

Không có cách điều trị đối với trường hợp bẩm sinh. Đối với các trường hợp khác, kính áp tròng đặc biệt có thể giúp nhận biết sự khác biệt giữa các màu nhất định.

Viêm màng bồ đào

Đây là tên của một nhóm bệnh gây viêm màng mạch nho - là lớp giữa của mắt chứa hầu hết các mạch máu. Bệnh này có thể phá hủy mô mắt và thậm chí gây mù mắt gặp phải ở mọi mọi lứa tuổi. Các triệu chứng có thể biến mất nhanh chóng hoặc diễn ra trong một thời gian dài.

Những người có tình trạng hệ thống miễn dịch như AIDS, viêm khớp dạng thấp hoặc viêm loét đại tràng có thể dễ bị viêm màng bồ đào. Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Nhìn mờ, đau mắt, mắt đỏ
• Nhạy ánh sáng

Nếu các triệu chứng trên không khỏi sau vài ngày, cần đi khám bác sĩ. Có nhiều cách điều trị viêm màng bồ đào khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân thực thể.

Lão thị

 Là tình trạng mắt giảm khả năng điều tiết nên không tập trung vào vật ở trong khoảng nhìn gần, gặp khó khăn khi đọc, viết hoặc làm việc nhìn vào vật cầm trên tay.

Lão thị thường xuất hiện ở những người sau 40 tuổi. Người bắt đầu bị lão thị thường đưa mục tiêu muốn nhìn rõ ra xa mắt và nheo mắt để nhìn.

Kính đọc sách, kính áp tròng, LASIK - là phẫu thuật mắt bằng laser và các phương pháp khác có thể được sử dụng để khôi phục thị lực tốt.

Ruồi bay trước mắt (Floaters)

Đây là những đốm nhỏ hoặc đốm sáng lơ lửng trên tầm nhìn. Hầu hết các trường hợp nhìn thấy chúng trong phòng đủ ánh sáng hoặc ngoài trời vào ban ngày.

Ruồi bay trước mắt thường vô hại, nhưng đôi khi chúng có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn về mắt như bong võng mạc. Đó là khi võng mạc ở phía sau mắt tách ra khỏi lớp bên dưới. Khi đó có thể thấy ánh sáng lóe lên với ruồi bay trước mắt hoặc một bóng tối cắt ngang qua tầm nhìn.

Nếu nhận thấy sự thay đổi đột ngột về loại hoặc số lượng đốm hãy đến gặp bác sĩ nhãn khoa càng sớm càng tốt.

Khô mắt

 Xảy ra khi mắt không thể tạo ra đủ nước mắt khiến người mắc phải cảm thấy như có gì đó trong mắt hoặc đau rát. Trong trường hợp nghiêm trọng khô mắt có thể dẫn đến mất thị lực. Dưới đây là một số biện pháp giúp cải thiện tình trạng trên:

• Sử dụng máy tạo độ ẩm trong nhà;
• Sử dụng thuốc nhỏ mắt hoặc nước mắt nhân tạo không kê đơn;
• Cắm ống dẫn lưu nước mắt;
• Sử dụng nhiệt (Lipiflow) - phương pháp sử dụng nhiệt và áp lực để điều trị khô mắt;
• Kem mí có bổ sung testosterone;
• Bổ sung dinh dưỡng với dầu cá và omega-3.

Nếu khô mắt mãn tính, bác sĩ có thể kê toa thuốc nhỏ như cyclosporine (Cequa, Restocation) hoặc lifitegrast (Xiidra) để kích thích sản xuất nước mắt.

Chảy nhiều nước mắt

Có thể nhạy cảm với ánh sáng, gió hoặc thay đổi nhiệt độ. Vì vậy cần bảo vệ mắt bằng cách sử dụng kính râm phù hợp khi ra ngoài trời.

Chảy nhiều nước mắt cũng có thể báo hiệu một vấn đề nghiêm trọng hơn như nhiễm trùng mắt hoặc tắc ống dẫn nước mắt. Cả hai tình trạng này đều có thể  điều trị hoặc khắc phục.

Đục thủy tinh thể

Thủy tinh thể có dạng thấu kính trong suốt, hai mặt lồi, nằm sau mống mắt không chứa mạch máu và thần kinh. Bình thường thủy tinh thể có chức năng điều tiết, cho ánh sáng đi qua và hội tụ tại võng mạc giúp ta có thể nhìn thấy mọi vật.

Khi bị đục thủy tinh thể, ánh sáng khó xuyên qua. Kết quả là không thể nhìn thấy rõ ràng và có thể nhận thấy ánh sáng chói hoặc quầng sáng xung quanh đèn vào ban đêm. Đục thủy tinh là một quá trình kéo dài không gây ra các triệu chứng như đau, đỏ hoặc chảy nước mắt.

Tình trạng đục thủy tinh thể mức độ nhẹ có thể không ảnh hưởng nhiều đến thị lực. Nếu tình trạng tiến triển và ảnh hưởng nhiều đến thị lực của bạn, phẫu thuật để cải thiện tình trạng là điều cần thiết.

Bệnh tăng nhãn áp

Bình thường, trong mắt có một áp lực cân bằng nhất định. Nhưng nếu mức độ áp lực quá cao có thể làm tổn thương dây thần kinh thị giác.

Một dạng phổ biến là bệnh tăng nhãn áp góc mở nguyên phát. Hầu hết những người mắc tình trạng này đều có triệu chứng sớm hoặc đau. Vì vậy, cần theo dõi và kiểm tra mắt thường xuyên.

Bệnh tăng nhãn áp có thể được gây ra bởi:

• Chấn thương mắt
• Tắc mạch máu
• Rối loạn viêm mắt

Điều trị tình trạng trên bao gồm thuốc nhỏ mắt theo toa hoặc phẫu thuật.

Rối loạn võng mạc

Võng mạc là một lớp lót mỏng ở phía sau mắt được tạo thành từ các tế bào thu thập hình ảnh và dẫn truyền chúng vào não. Rối loạn võng mạc ngăn gây cản trở hoạt động dẫn truyền này. Có nhiều nguyên nhân gây rối loạn võng mạc khác nhau bao gồm:

• Thoái hóa điểm vàng do tuổi.
• Bệnh võng mạc tiểu đường gây tổn thương các mạch máu trong võng mạc.
• Bóc tách võng mạc xảy ra khi võng mạc tách ra khỏi lớp bên dưới.

Các tình trạng trên cần phải chẩn đoán sớm và điều trị, tránh những biến chứng.

Viêm kết mạc.

Kết mạc mắt bao gồm kết mạc nhãn cầu và kết mạc mi. Khi lớp niêm mạc này bị viêm do các tác nhân gây ra như nhiễm trùng, tiếp xúc với hóa chất và chất kích thích hoặc dị ứng. Viêm kết mạc có thể gây đỏ, ngứa, rát, rách, chảy mủ hoặc cảm giác lộm cộm trong mắt.

Bệnh giác mạc

Giác mạc là một mảnh mô mỏng trong suốt có hình vòm nằm phía trước nhãn cầu, cho phép ánh sáng đi vào trong mắt, có nhiệm vụ bảo vệ mắt và góp phần vào hoạt động khúc xạ của mắt. Bệnh, nhiễm trùng, chấn thương và tiếp xúc với chất độc có thể làm tổn thương giác mạc. Các triệu chứng của bệnh giác mạc bao gồm:

• Mắt đỏ, đau, nhìn mờ.
• Chảy nước mắt
• Giảm thị lực, chói sáng.

Các phương pháp điều trị chính bao gồm: sử dụng kính thuốc, thuốc nhỏ mắt hoặc điều trị phẫu thuật.

Vấn đề mí mắt

Mí mắt giúp bảo vệ mắt, điều hòa lượng nước mắt ở mặt trong của mí mắt và hạn chế lượng ánh sáng có thể đi vào mắt.

Đau, ngứa, rách mí và nhạy cảm với ánh sáng là những triệu chứng phổ biến của các vấn đề về mí mắt. Tùy tình trạng mắc phải có thể lựa chọn phương pháp điều trị có thể bao gồm làm sạch, dùng thuốc hoặc phẫu thuật.

Thay đổi tầm nhìn

Khi lớn tuổi hơn có thể thấy rằng mắt có những thay đổi rõ rệt về tầm nhìn. Điều này hoàn toàn bình thường. Tình trạng này có thể cần đeo kính hoặc kính áp tròng hoặc lựa chọn phẫu thuật (LASIK) để điều chỉnh thị lực của mình.

Các tình trạng khác cũng có diễn tiến nghiêm trọng hơn khi già đi. Các bệnh về mắt như thoái hóa điểm vàng, tăng nhãn áp và đục thủy tinh thể, có thể gây ra các vấn đề về thị lực. Vì vậy cần theo dõi và chăm sóc sức khỏe mắt thường xuyên hơn.

Các vấn đề với kính áp tròng.

Nhiều người sử dụng kính áp tròng nhưng không phải ai cũng sử dụng đúng cách. Rửa tay trước khi chạm vào kính, thực hiện theo các hướng của bác sĩ và tuân thủ các quy tắc sau:

• Không bao giờ làm ướt bằng cách cho chúng vào miệng vì có thể gây nhiễm trùng nhiều hơn.
• Hãy chắc chắn rằng đeo kính có kích thước phù hợp vì chúng có khả năng làm trầy mắt.
• Sử dụng thuốc nhỏ mắt an toàn cho kính áp tròng.
• Không bao giờ sử dụng các dung dịch muối tự chế vì có thể không đảm bảo vệ sinh và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nghiêm trọng.

Nếu thực hiện theo đúng các quy tắc trên mà vẫn có vấn đề với mắt, hãy đi khám bác sĩ.

Một khi biết vấn đề đang mắc phải là gì, bạn có thể cùng với bác sĩ quyết định xem phương pháp khắc phụ nào là tốt nhất cho bản thân.

Xem thêm: Phẫu thuật LASIK

Tìm hiểu: Nhược thị

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp