Xoắn tinh hoàn là một cấp cứu khẩn cấp trong Tiết niệu. Bệnh hay gặp ở trẻ em và lứa tuổi xung quanh thời kì dậy thì chiếm khoảng (65%). Theo ước tính tỉ lệ mắc bệnh hàng năm của những người dưới 25 tuổi vào khoảng 1/4000 người.
Xoắn tinh hoàn là gì?
Xoắn tinh hoàn là hiện tượng thừng tinh (cuống của tinh hoàn) bị xoắn quanh trục của nó làm tắc nghẽn mạch máu nuôi dưỡng tinh hoàn, gây hậu quả là tinh hoàn bị thiếu máu hoại tử. Nếu điều trị không kịp thời thì sẽ dẫn đến phải cắt bỏ tinh hoàn. Tuy nhiên không phải ai cũng ý thức được tầm quan trọng của bệnh này. Đến khám bệnh muộn sau khi xoắn tinh hoàn xẩy ra hay chẩn đoán nhầm với những bệnh khác là lí do dẫn đến việc cắt bỏ tinh hoàn.
Tại nước Anh theo thống kê mỗi năm có khoảng 400 nam giới phải cắt bỏ tinh hoàn vì bệnh này. Tại Việt Nam, theo thống kê của bệnh viện Việt Đức, tỉ lệ phải cắt bỏ tinh hoàn khoảng 85% do bệnh nhân đến khám muộn. Với một đặc điểm là bệnh xẩy ra ở lứa dậy thì (khoảng 67% trong độ tuổi từ 16-25), người bệnh thường e ngại không muốn đến các bệnh viện có uy tín để khám và do không nhân thức được tầm quan trong của bệnh đối với sức khỏe sinh sản nên người bệnh thường mua thuốc về nhà tự điều trị hoặc đến khám chui lủi tại các phòng khám tư nhân.
Tại các phòng khám tư nhân, bệnh nhân thường được chẩn đoán nhầm với viêm tinh hoàn và điều trị bằng kháng sinh, sau vài tuần điều trị bệnh vẫn không đỡ bệnh nhân mới đến khám bệnh. Đây là hai lí do chính khiến người bệnh đến khám bệnh muộn. Khi đến khám bệnh muộn, cắt bỏ tinh hoàn là điều tất yếu.
Thời gian vàng để giữ được tinh hoàn là từ 4-6 giờ sau khi có triệu chứng đau cấp tính ở tinh hoàn. Nếu bệnh nhân đến vào thời gian này, bác sỹ sẽ cho siêu âm Doppler mầu để chẩn đoán xác định là xoắn tinh hoàn. Khi đã xác định là xoắn tinh hoàn, bệnh nhân sẽ được mổ để tháo các vòng xoắn của thường tinh ra, và cứu được tinh hoàn.
Thời gian gần đây, số bệnh nhân đến khám cấp cứu vì xoắn tinh hoàn có xu hướng tăng lên. Trong số đó phần lớn là đến khám muộn (sau 24 giờ) khoảng 81%, chỉ có 8% là đến trước 6 giờ. Đây là một dấu hiệu báo động cho thấy nhận thức của người bệnh và các cơ sở y tế tuyến cơ sở còn nhiều hạn chế.
Các triệu chứng điển hình của xoắn tinh hoàn
Đau bìu cấp: Đột ngột người bệnh thấy đau bìu một bên, đau với cường độ rất mạnh có thể có vã mồ hôi, càng ngày càng tăng. Đau có thể lan lên bụng dọc theo hướng của thừng tinh hoặc lan xuống đùi. Đau có thể xảy ra bất kì lúc nào nhưng thường hay xảy ra vào ban đêm, lúc nửa đêm, về sáng.
Kèm theo đau bệnh nhân có thể có nôn hoặc buồn nôn.
Có thể có rối loạn tiểu tiện như tiểu buốt hoặc tiểu rắt
Thông thường bệnh nhân không có sốt hoặc sốt nhẹ
Bìu sưng to, đỏ, sờ vào rất đau. Nếu khám kĩ sẽ thấy tinh hoàn bị kéo lên cao trong bìu
Xoắn tinh hoàn cần phải phân biệt với các trường hợp viêm tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn, xoắn mấu phụ mào tinh hoàn. Vì vậy, nếu bạn đang gặp triệu chứng đau bìu cấp tính, bạn cần đi khám ngay tại các cơ sở y tế chuyên khoa.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh