✴️ Phân màu xanh: nguyên nhân và cách xử trí đúng
Thực tế nguyên nhân gây tình trạng đi phân màu xanh rất đa dạng, thông thường là do thói quen ăn uống song cũng có trường hợp là dấu hiệu bệnh lý đường tiêu hóa. Cần dựa trên triệu chứng, thói quen ăn uống và thăm khám để xác định chính xác nguyên nhân gây phân màu xanh.
1. Phân bình thường có màu gì?
Màu thông thường của phân là màu nâu hoặc vàng nâu. Các chất thải tiêu hóa khác do hệ tiêu hóa không hấp thu được thải ra thường ít có màu hoặc màu không rõ ràng, ví dụ phân màu xanh
Phân có màu nâu hoặc vàng nâu là phân bình thường
Tuy nhiên màu sắc của phân có thể thay đổi do nhiều nguyên nhân như:
Tiêu chảy
Tình trạng tiêu chảy khiến cho thức ăn không có đủ thời gian lưu lại trong đường tiêu hóa để hấp thụ hết dinh dưỡng, cũng không đủ điều kiện cho vi khuẩn phân hủy và tạo ra màu đặc trưng của phân. Do đó nếu bị tiêu chảy, phân của bạn thường bị nhạt màu, không có màu và chứa lượng nước nhiều hơn.
Xuất huyết đường tiêu hóa
Khi một cơ quan nào đó của hệ tiêu hóa bị tổn thương chảy máu, máu có thể lẫn vào sản phẩm tiêu hóa và đẩy ra ngoài. Khi đó, màu máu đỏ tươi hoặc đỏ sậm, nâu do tồn tại lâu trong hệ tiêu hóa sẽ làm thay đổi màu sắc của phân.
Màu của phân ảnh hưởng bởi thực phẩm bạn ăn
Có 1 số loại thực phẩm có màu sắc đậm hoặc ít bị hấp thu khi tiêu hóa cũng làm thay đổi màu sắc của phân là sản phẩm tiêu hóa thải ra.
Phân có thể thay đổi màu sắc do thực phẩm màu bạn ăn
2. Tại sao phân màu xanh?
Phân có màu xanh hầu hết nguyên nhân xuất phát từ chế độ ăn uống, khi cơ thể bạn tiêu thụ lượng lớn rau cải hoặc hoa quả xanh như: rau bó xôi, cải xoăn, việt quất, bông cải xanh,... hoặc thực phẩm chứa nhiều chất diệp lục như rong biển, tảo, đậu cô ve,... Ngoài ra, các loại thực phẩm nhuộm màu xanh nhân tạo khi ăn vào cũng có thể được đẩy ra ngoài cùng phân, gây tình trạng đi ngoài ra phân màu xanh.
Tuy nhiên, nếu bạn không ăn nhiều những thực phẩm này hoặc tình trạng đi phân màu xanh kéo dài, nguyên nhân có thể phức tạp hơn như:
2.1. Phân màu xanh do sắc tố mật
Mật là chất lỏng được gan tạo ra, lưu trữ trong túi mật và được tiết ra ngoài dạ dày khi cần phân hủy chất béo từ thực phẩm bạn ăn. Chất lỏng này tự nhiên có màu vàng xanh, nếu được tiết ra vừa đủ để phân hủy các chất béo thì sẽ không khiến phân đổi màu.
Tuy nhiên, nếu hoạt động điều tiết mật gặp sự cố khiến mật tiết quá nhiều, cơ thể sẽ bài tiết ra ngoài ở dạng chất thải. Ngoài ra, trong trường hợp bạn bị đau quặn bụng, tiêu chảy,... khiến mật cùng thực phẩm không có đủ thời gian lưu trong dạ dày để phân hủy mà được đẩy ra ngoài sớm cũng khiến cho phân có màu xanh lục.
Phân màu xanh có thể do sắc tố mật
2.2. Phân màu xanh do thuốc kháng sinh
Nếu bạn đang điều trị bằng thuốc kháng sinh, nhất là các nhóm thuốc mạnh do bệnh nhiễm trùng nặng thì thuốc có thể giết chết phần lớn vi khuẩn bình thường trong đường ruột. Điều này khiến cho vi khuẩn hoạt động kém đi, phân cũng không được nhuộm màu nâu do vi khuẩn của đường ruột dưới. Kết quả là màu sắc của phân bị thay đổi, phụ thuộc vào loại thuốc uống và thực phẩm bạn ăn.
Các thuốc thường gây đổi màu phân gồm: thuốc chống viêm không steroid như indomethacin, chất bổ sung sắt, thuốc tránh thai Medroxyprogesterone,...
2.3. Phân màu xanh do thủ thuật y tế
Sau khi thực hiện thủ thuật y tế lớn như cấy ghép nội tạng, tủy xương,... khi cơ thể xảy ra phản ứng thải ghép, đường tiêu hóa cũng bị ảnh hưởng. Người bệnh thường gặp triệu chứng tiêu chảy, kém hấp thu dẫn đến phân màu xanh.
2.4. Phân màu xanh do nhiễm trùng
Những loại vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng gây hại ở đường ruột có thể gây ra nhiều bệnh lý như ngộ độc thực phẩm, viêm dạ dày, rối loạn tiêu hóa,... Một trong những triệu chứng người bệnh có thể gặp phải là tình trạng phân đổi màu xanh.
2.5. Phân màu xanh do bệnh về đường tiêu hóa
Nguyên nhân bệnh lý có thể liên quan bao gồm: bệnh Celiac, hội chứng ruột kích thích, viêm loét đại tràng, viêm túi thừa, bệnh Crohn,...
Phân màu xanh có thể do bệnh về đường tiêu hóa
3. Làm gì khi phân màu xanh?
Như vậy, có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng đi phân màu xanh, hầu hết trường hợp nguyên nhân do chế độ ăn uống hoặc ảnh hưởng bởi thuốc điều trị. Nếu do thực phẩm hay thuốc, bạn có thể thay đổi các loại thực phẩm ăn hàng ngày, hạn chế rau xanh hay chế phẩm nhuộm xanh để ngăn ngừa tình trạng đi ngoài phân xanh.
Ngoài ra, cần lưu ý chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ chất dinh dưỡng để đảm bảo đường ruột hoạt động bình thường, khỏe mạnh, ngăn ngừa bệnh lý cũng như rối loạn hệ vi sinh đường ruột. Những vấn đề sức khỏe đường ruột này không chỉ gây đổi màu phân mà còn ảnh hưởng rất nhiều đến cơ thể.
Nếu đã thực hiện các biện pháp trên nhưng việc đi ngoài phân xanh không được cải thiện mà kéo dài, đi kèm với triệu chứng nghiêm trọng hơn thì nên sớm đi khám bác sĩ. Dựa trên thăm khám, triệu chứng và xét nghiệm nếu cần thiết, bác sĩ sẽ xác định nguyên nhân. Nếu do bệnh lý đường ruột hoặc túi mật, sẽ cần điều trị nếu ảnh hưởng đến sức khỏe tiêu hóa.
Cần theo dõi và đi khám nếu phân màu xanh đi kèm với triệu chứng bất thường khác
Như vậy, màu sắc của phân sẽ phản ánh một phần sức khỏe của bạn, nếu phân màu xanh hoặc có màu sắc bất thường hãy chú ý hơn đến chế độ ăn uống hàng ngày và sức khỏe hệ tiêu hóa. Nếu phân có màu xanh đi kèm với triệu chứng bất thường, hãy sớm đi khám tại cơ sở y tế uy tín.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
