1. Thế nào là mổ nội soi u xơ tuyến tiền liệt?
U xơ tuyến tiền liệt hay phì đại tuyến tiền liệt lành tính là bệnh lý thường gặp nam giới. Bệnh có xu hướng mắc tăng lên theo tuổi. Sự gia tăng kích thước của tuyến tiền liệt sẽ chèn ép vào niệu đạo, bàng quang gây rối loạn bài xuất nước tiểu như tiểu khó, tiểu rắt, nhiễm trùng đường tiểu hoặc các vấn đề về thận.
Phẫu thuật là phương pháp điều trị tối ưu làm giảm kích thước của tuyến tiền liệt. Trước đây phương pháp mổ hở được áp dụng để bóc tách lấy khối u. Phương pháp này gây mất máu nhiều, người bệnh mất nhiều thời gian nằm viện và phục hồi. Ngày nay phương pháp mổ nội soi u xơ tuyến tiền liệt được áp dụng rộng rãi, thay thế dần phương pháp mổ hở.
Mổ nội soi điều trị u xơ tiền liệt tuyến là phương pháp cắt bỏ khối u bằng nội soi qua đường niệu đạo. Bác sĩ sẽ đưa mua ống nội soi soi qua đường niệu đạo để cắt khối u xơ thành mảnh nhỏ và đưa ra ngoài cơ thể.
2. Nội soi u xơ tuyến liệt liệt áp dụng cho những trường hợp nào?
Phương pháp nội soi u xơ tuyến tiền liệt được chỉ định trong các trường hợp sau:
- Bệnh nhân đã điều trị nội khoa bằng thuốc nhưng không thành công.
- U xơ tiền liệt tuyến gây ra các biến chứng ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống như: không thể đi tiểu; tiểu ra máu; tắc nghẽn niệu đạo gây nhiễm trùng đường tiết niệu, sỏi bàng quang; có tổn thương thận.
- Áp dụng cho khối phì đại tuyến tiền liệt có trọng lượng nhỏ hơn 60g. Nếu khối u quá lớn thì thời gian mổ sẽ kéo dài, diện cắt lớn, gây chảy máu nhiều và tăng nguy cơ biến chứng.
Một số trường hợp không được chỉ định bao gồm:
- Trường hợp hẹp niệu đạo không đặt được máy nội soi.
- Bệnh nhân bị rối loạn đông máu chưa được điều trị ổn định
- Bệnh nhân bị viêm tuyến tiền liệt cấp tính hoặc nhiễm khuẩn đường tiết niệu.
3. Quy trình phẫu thuật nội soi u xơ tuyến tiền liệt.
Phương pháp này được xem là “tiêu chuẩn vàng” trong điều trị phì đại lành tính tuyến tiền liệt hiện nay với nhiều ưu điểm vượt trội.
3.1 Quy trình mổ nội soi u xơ tuyến tiền liệt
Các bước thực hiện phẫu thuật nội soi phì đại đại tuyến tiền liệt như sau:
- Bước 1: Tiến hành gây mê tủy sống. Bệnh nhân được hướng dẫn nằm ở tư thế sản khoa.
- Bước 2: Bác sĩ đưa dụng cụ nội soi vào tuyến tiền liệt theo đường niệu đạo để tiến hành can thiệp.
- Bước 3: Cắt nhỏ khối u xơ và cầm máu bằng dao điện.
- Bước 4: Hút khối u xơ đã bị cắt bỏ ra ngoài bằng ống nội soi.
Toàn bộ quá trình phẫu thuật sẽ được thực hiện qua màn hình máy tính. Thời gian phẫu thuật kéo dài khoảng 1 giờ. Sau 3 đến 5 ngày bệnh nhân có thể xuất viện.
3.2 Lưu ý sau mổ nội soi u xơ tuyến tiền liệt
Trong 3 ngày đầu sau mổ bệnh nhân sẽ được rửa bàng quang liên tục bằng ống thông niệu đạo bàng quang. Ống thông này thường được rút ra sau 3 đến 4 ngày. Bệnh nhân sẽ được ra viện khi đã có thể tiểu được sau khi rút ống, nước tiểu trong hoặc có máu không đáng kể. Bệnh nhân tái khám sau 3 đến 4 tuần xuất viện. Trong thời gian này, bệnh nhân cần uống nhiều nước, khoảng 2-3 lít nước mỗi ngày để rửa sạch bàng quang.
Cùng với đó, các triệu chứng như tiểu buốt, tiểu nhiều lần, tiểu gấp… cũng có thể xảy ra trong một tháng vì đây là thời gian liền sẹo. Trong thời này, bệnh nhân cũng không nên quan hệ tình dục. Hạn chế đi xe đạp hoặc xe máy. Không được sử dụng rượu bia và thức ăn có nhiều gia vị (đặc biệt là tiêu, ớt). Nếu đi tiểu thấy có máu đỏ tươi, máu cục hay bị bí tiểu cần đến bệnh viện ngay để được rửa và thông bàng quang.
Sau khi phẫu thuật bệnh nhân nên tránh sử dụng rượu bia và các chất kích thích
4. Ưu – nhược điểm của phương pháp
So với phương pháp mổ mở truyền thống, nội soi cắt u xơ tuyến tiền liệt có nhiều ưu điểm vượt trội:
- Không có hoặc vết mổ rất nhỏ nên bệnh nhân ít đau hơn, ít để lại sẹo
- Thời gian phục hồi nhanh, thời gian nằm viện ngắn. Thường sau 3 đến 5 ngày bệnh nhân có thể xuất viện.
- Giảm thiểu tối đa các biến chứng trong sau mổ so với phương pháp mổ mở như chảy máu, nhiễm khuẩn.
Tuy nhiên, nội soi u xơ tuyến tiền liệt vẫn tiềm ẩn một số biến chứng sau:
- Bí tiểu cấp tính: khi thực hiện mổ bác sĩ luồn ống thông tiểu qua niệu đạo để dẫn nước tiểu ra ngoài. Do đó sẽ làm người bệnh cảm thấy khó khăn khi đi tiểu.
- Buồn nôn và nôn: có thể do tác dụng phụ của thuốc gây mê, gây tê.
- Xuất tinh ngược dòng: có thể do trong quá trình nội soi sẽ làm tổn thương các dây thần kinh hoặc cơ bao quanh bàng quang.
- Tiểu không tự chủ, tiểu rắt, rò bàng quang, niệu đạo
- Tái phát u xơ tuyến tiền liệt.
Để hạn chế tối đa các rủi ro này, người bệnh nên lựa chọn điều trị tại các bệnh viện uy tín, phẫu thuật với bác sĩ giàu kinh nghiệm, có sự hỗ trợ của trang thiết bị y tế hiện đại và chế độ chăm sóc sau mổ chu đáo.
5.Biện pháp phòng ngừa
Để hạn chế các biến chứng cũng như phục hồi nhanh hơn sau phẫu thuật, người bệnh cần lưu ý một số điểm sau:
- Uống nhiều nước, khoảng 2 đến 3 lít nước mỗi ngày, để làm sạch đường tiết niệu.
- Hạn chế các loại thức ăn nhiều đồ dầu mỡ, thịt động vật chứa nhiều đạm (thịt bò, ức gà, thịt thăn heo). Sau khi mổ nội soi u xơ tiền liệt tuyến, bệnh nhân không nên ăn quá 100g thịt mỗi bữa.
- Tránh sử dụng rượu, bia, cà phê, thuốc lá và các chất kích thích khác.
- Bổ sung các thức ăn có chứa beta carotene, vitamin (A, C), Omega 3. Bao gồm cà chua, cần tây, bông cải xanh, giá đỗ, cà rốt, cá ngừ, cá hồi… Những loại thực phẩm này có tác dụng kháng viêm, chống oxy hóa, ức chế sự phát triển của mô xơ. Từ đó giúp bệnh nhân sau mổ mau khỏi, ngăn ngừa sự phát triển của tuyến tiền liệt.
Mổ nội soi u xơ tuyến tiền liệt là “tiêu chuẩn vàng” trong điều trị ngoại khoa bệnh u xơ tiền liệt tuyến. Bệnh nhân ít đau đớn, thời gian phục hồi nhanh và mau chóng trở về cuộc sống bình thường.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
