Ung thư da và những điều cần biết

Ung thư da là một trong các ung thư thường gặp, dễ chẩn đoán, có thể điều trị khỏi hoàn toàn nếu phát hiện sớm. Nguyên nhân là do những bộ phận cơ thể đó tiếp xúc nhiều nhất với tia nắng mặt trời. Ung thư da thường do ánh nắng mặt trời và cháy nắng. Hai loại ung thư da phổ biến nhất được gọi là ung thư biểu mô tế bào đáy (ung thư da tế bào đáy) và ung thư biểu mô tế bào vảy (ung thư da tế bào vảy).

1. Ung thư da là gì?

Ung thư da là loại ung thư xuất phát từ biểu mô da – lớp che phủ mặt ngoài cơ thể gồm có 7 lớp tế bào. Nếu tổn thương xảy ra ở lớp tế bào đáy được gọi ung thư biểu mô tế bào đáy. Tương tự ở lớp tế bào vảy sinh ra ung thư biểu mô tế bào vảy. Các tuyến phụ thuộc da như tuyến mồ hôi, tuyến bã sinh ra ung thư tuyến mồ hôi, tuyến bã.

Ung thư da được chia thành:

Ung thư da Melanoma: Những bệnh ung thư phát triển từ melanocytes.
Ung thư da không hắc tố: Loại này chiếm khoảng 20% của khối u ác tính. Chúng được chia thành:
- Ung thư biểu mô tế bào đáy (BCC) phát triển từ tế bào đáy.
- Ung thư biểu mô tế bào vảy (SCC) phát triển từ tế bào vảy.

Xét về vị trí ung thư da có thể xuất hiện ở nhiều vị trí như ung thư da đầu, ung thư da mặt, ung thư da tay…

2. Nguyên nhân gây ung thư da

Tiếp xúc với tia UV: Ánh nắng mặt trời chứa nhiều tia UVA và UVB. Chúng là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư da. Các nghiên cứu cho thấy, phơi nắng tích lũy là nguyên nhân gây SCC. Ngược lại, phơi nắng gián đoạn dữ dội (ví dụ như cháy nắng, phơi nhiễm ở trẻ em) là yếu tố nguy cơ quan trọng nhất gây BCC.
Bức xạ ion hoá: Tia gama, phơi nhiễm phóng xạ…
Dùng thuốc ức chế miễn dịch: Ung thư da có thể thứ phát sau khi bệnh nhân được ghép tạng, suy giảm miễn dịch, HIV, hoặc dùng corticoid kéo dài.
Các bệnh viêm da mãn tĩnh: Các bệnh như viêm mạn tính do sẹo, bỏng, loét mãn tính, viêm da…
Phơi nhiễm asen (Thạch tín).
Yếu tố gia đình: Nghiên cứu cho thấy những đối tượng có anh, chị, em bị ung thư da thì tỷ lệ mắc cao gấp 2- 3 lần người bình thường
Hút thuốc: Những người hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư biểu mô tế bào vảy cao hơn 20% so với những người không hút thuốc.
Bệnh bạch tạng: Người bị bạch tạng có nguy cơ mắc ung thư da rất cao do không có khả năng chống nắng.
Nhiễm trùng HPV: Người nhiễm virus HPV có nguy cơ mắc ung thư biểu mô tế bào vày cao hơn người bình thường.

3. Ai dễ mắc ung thư da?

Do ung thư da chủ yếu do ánh nắng nên tỷ lệ mắc ung thư da cũng liên qua nhiều đến yếu tố môi trường.

Vị trí địa lý: Tỷ lệ mắc ung thư biểu mô vảy cao hơn ở những vùng gần xích đạo.
Tuổi: Tỷ lệ mắc SCC tăng đáng kể theo tuổi. Nó không phổ biến ở những người dưới 45 tuổi, mặc dù tỷ lệ mắc CSCC đang gia tăng đáng kể ở những người trẻ tuổi. Đối với những người trên 75 tuổi, tỷ lệ mắc bệnh cao hơn khoảng 5 đến 10 lần so với tỷ lệ mắc bệnh ở các nhóm tuổi trẻ hơn và cao hơn 50 đến 300 lần so với những người dưới 45 tuổi.
Chủng tộc: Người da đen, người châu Á da sẫm màu và những người có màu da khác có tỷ lệ mắc CSCC được báo cáo thấp, trong khi dân số da trắng, da trắng gốc Tây Ban Nha có tỷ lệ báo cáo cao nhất

4. Triệu chứng ung thư da

Triệu chứng thường gặp nhất của ung thư da là sự thay đổi trên da. Đặc biệt là sự xuất hiện một mụn mới hoặc một vết đau không khỏi. Không phải tất cả các loại ung thư da trông đều giống nhau.

Những thay đổi khác về da cũng có thể do tác hại của ánh nắng mặt trời. Một số người, đặc biệt là những người có làn da trắng, có thể có các đốm vảy, sần sùi hoặc mấp mô được gọi là “keratoses tím”. Keratoses tím thường được tìm thấy trên mặt, tai, cánh tay hoặc da đầu. Chúng đôi khi có thể biến thành ung thư da.

Thay đổi da cũng có thể được gây ra bởi các nguyên nhân không phải là ung thư. Tuy vậy bạn nên gặp bác sỹ nếu như có bất kỳ thay đổi nào về da mà bạn nghĩ là bất thường.

5. Điều trị ung thư da

Bệnh ung thư da có thể áp dụng một hoặc nhiều phương pháp điều trị sau:

Phẫu thuật: Ung thư da thường được điều trị bằng phẫu thuật để loại bỏ hoặc tiêu diệt ung thư. Các bác sĩ có thể làm các loại phẫu thuật khác nhau để điều trị ung thư da.
Xạ trị: Dùng phóng xạ tiêu diệt tế bào ung thư.
Hoá trị: Dùng hoá chất gây độc tế bào điều trị ung thư da trong các trường hợp khối u lan rộng, di căn xa.
Liệu pháp quang động: Liệu pháp quang động giết chết các tế bào ung thư. Đối với liệu pháp này, bác sĩ sử dụng một loại kem và ánh sáng đặc biệt để điều trị bệnh.

6. Phòng ung thư da như thế nào?

Ung thư da có thể được ngăn ngừa? Bạn có thể giúp ngăn ngừa ung thư da bằng cách bảo vệ làn da của bạn khỏi tia nắng mặt trời. Để giảm nguy cơ bị ung thư da, bạn có thể: