✴️ Táo bón lâu ngày ở trẻ em phải làm sao?
Táo bón lâu ngày ở trẻ em ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe chung, làm chậm quá trình phát triển, thậm chí còn gây ra nhiều bệnh lý khác. Vì vậy các bậc phụ huynh cần phải tìm hiểu cách khắc phục vấn đề này cho trẻ.
Táo bón lâu ngày ở trẻ em diễn ra trong độ tuổi nào?
Biết rõ được độ tuổi con dễ bị táo bón lâu ngày sẽ giúp cha mẹ chủ động hơn trong việc phòng ngừa tình trạng này.
Trẻ dưới 6 tháng tuổi
Táo bón ở trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi xảy ra khi trẻ phải uống sữa ngoài do mẹ không đủ sữa, phải đi làm sớm trong khi bản chất sữa công thức lại có nhiều thành phần protein khác nhau khiến dạ dày còn non nớt, chưa hoàn thiện của trẻ sơ sinh không thể tiêu hóa được dẫn tới việc trẻ bị táo bón.
Thêm vào đó, khi pha sữa công thức, mẹ không pha đúng theo hướng dẫn cũng khiến trẻ có nguy cơ cao bị táo bón.
Nếu trẻ dưới 6 tháng tuổi bú sữa mẹ hoàn toàn nhưng vẫn bị táo bón thì khả năng cao do mẹ có chế độ ăn nhiều đạm, thiếu chất xơ, thiếu dinh dưỡng làm ảnh hưởng tới chất lượng sữa mà trẻ trực tiếp bú.
Táo bón lâu ngày ở trẻ em trên 6 tháng đến dưới 1 tuổi
Trẻ em trong độ tuổi từ 6 tháng tới 1 tuổi đã bắt đầu bước vào giai đoạn ăn dặm nên không thể tránh khỏi tình trạng táo bón kéo dài. Nguyên nhân là do đường tiêu hóa của trẻ bị rối loạn khi phải làm quen với nhiều loại thực phẩm và dạng thức ăn mới dẫn tới đầy hơi, chướng bụng và táo bón xảy ra.
Đối với trường hợp táo bón ở trẻ ăn dặm, cách giải quyết tức thời đó là mẹ hãy điều chỉnh ngay thực đơn ăn dặm cho trẻ, cung cấp thêm chất xơ và khoáng chất giúp quá trình tiêu hóa của trẻ thuận lợi hơn.
Trẻ trong độ tuổi ăn dặm rất dễ bị táo bón lâu ngày
Trẻ từ 1-3 tuổi dễ bị táo bón kéo dài
Bổ sung thực phẩm đa dạng cho trẻ trong độ tuổi từ 1 – 3 tuổi rất cần thiết để đảm bảo dinh dưỡng cho sự phát triển của trẻ. Thời điểm này, trẻ sẽ chuyển từ những dạng thức ăn lỏng như cháo, súp sang tập ăn những món thức ăn thô cứng hơn nên dạ dày của trẻ cần có thời gian thích nghi nên lúc mới đầu sẽ gặp khó khăn trong quá trình tiêu hóa, không hấp thu được hết lượng thức ăn này nên dẫn tới táo bón lâu ngày ở trẻ em.
Còn phải kể đến việc độ tuổi 1 – 3 tuổi là giai đoạn khoảng trống miễn dịch ở trẻ, đề kháng kém, dễ mắc bệnh hô hấp nên có thể phải dùng kháng sinh trong nhiều ngày nên dẫn tới tình trạng mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột và táo bón lâu ngày ở trẻ em.
Tác hại của táo bón lâu ngày ở trẻ em gây ra
Táo bón lâu ngày ở trẻ em sẽ dẫn đến nhiều tác hại nghiêm trọng nếu không được điều trị tích cực:
Tích tụ độc tố trong cơ thể
Cơ thể thải độc tố ra ngoài bằng cách đi đại tiện mỗi ngày, nhưng với tình trạng táo bón lâu ngày ở trẻ em thì rất khó để đi đại tiện mỗi ngày được. Dẫn tới tồn đọng độc tố và làm ảnh hưởng tới các cơ quan bên trong cơ thể.
Mắc trĩ nội, trĩ ngoại
Táo bón lâu ngày ở trẻ em có thể khiến trẻ mắc bệnh trĩ vì trẻ luôn gắng sức rặn khi đi đại tiện dẫn tới hiện tượng tăng áp lực trong ổ bụng làm cho các búi trĩ càng ngày càng to ra sau mỗi lần đi tiêu, sẽ có cả phân lẫn máu.
Táo bón lâu ngày ở trẻ em gây nứt hậu môn
Hậu quả đáng ngại nhất của tình trạng táo bón lâu ngày ở trẻ em là gây nứt hậu môn.
Nguyên nhân dẫn tới tình trạng nứt hậu môn do phân tích tụ lâu ngày trong đại trực tàng sẽ dần trở nên to và rắn chắc hơn, kích thước khối phân lớn hơn độ giãn nở của ống hậu môn, khi trẻ cố rặn sẽ gây rách hậu môn kèm theo đại tiện ra máu rất đau đớn.
Không khắc phục sớm việc chảy máu hậu môn sẽ dẫn tới tình trạng thiếu máu.
Cảm giác đau đớn khi đi ngoài
Tình trạng đau đớn khi đi đại tiện sẽ xảy ra đối với trẻ bị táo bón lâu ngày. Vì nguyên nhân này nên trẻ có tâm lý sợ hãi khi đi ngoài và có xu hướng nhịn đại tiện ngay cả khi trẻ có nhu cầu làm cho táo bón lâu ngày ở trẻ em trở nên nặng nề hơn.
Táo bón khiến trẻ đau đớn khi đi ngoài
Ảnh hưởng tâm lý
Táo bón lâu ngày khiến trẻ ăn uống không ngon miệng, khó chịu mất ngủ, cơ thể mệt mỏi dần hình thành việc sợ phải ăn vì nghĩ ăn xong sẽ phải đi đại tiện đau rát khiến trẻ bị ám ảnh, sợ hãi và khóc lóc không muốn đi. Hơn nữa, trẻ còn mắc chứng đầy hơi chướng bụng vì ăn vào nhưng không đi đại tiện được nên cũng tạo nên chứng sợ ăn ở trẻ em mắc chứng táo bón.
Viêm ống hậu môn trực tràng, áp-xe cạnh hậu môn, rò hậu môn
Táo bón lâu ngày ở trẻ em hình thành nên khối phân cứng, khi trẻ cố rặn khi đi đại tiện, khối phân cứng sẽ làm tổn thương vùng niêm mạc trực tràng, ống hậu môn gây viêm nhiễm, tăng nguy cơ nhiễm trùng, áp xe cạnh hậu môn, rò hậu môn về sau này.
Tắc ruột
Phân trong đại trực tràng ứ đọng càng lâu sẽ càng rắn, dẫn đến tình trạng bán tắc ruột hoặc tắc ruột với các triệu chứng như đau bụng từng cơn xảy ra liên tục, chướng bụng, không đánh hơi hoặc đi ngoài được.
Tăng áp lực trong ruột
Trẻ dễ có nguy cơ bị viêm ruột thừa do tình trạng lòng ruột thừa bị ứ đọng phân, dịch ngày càng nhiều. Ngoài ra, táo bón lâu ngày ở trẻ em còn gây suy yếu và giãn ruột già, tạo thành các túi thừa đại tràng và tăng nguy cơ thủng ruột.
Để phòng ngừa bệnh táo bón lâu ngày ở trẻ em, cách tốt nhất là cha mẹ nên cho trẻ bổ sung thêm nhiều rau củ quả chứa lượng chất xơ dồi dào sẽ giúp cho cơ bụng và thành ruột co bóp tốt hơn. Nếu trẻ không thích ăn rau, mẹ hãy thay thế bằng các loại nước rps hoặc nước luộc củ cải cũng mang lại tác dụng chống táo bón kéo dài ở trẻ em. Cha mẹ cũng đừng quên tạo cho trẻ thói quen đi đại tiện vào một khung giờ nhất định trong ngày và không được tự ý để trẻ sử dụng thuốc nhuận tràng nếu không có chỉ định của bác sĩ.
Táo bón lâu ngày khiến trẻ bị chướng bụng, khó tiêu, ăn kém…
6 cách đơn giản giải cứu trẻ khỏi táo bón lâu ngày
Cha mẹ chính là người ở bên cạnh trẻ mỗi ngày, mỗi giờ nên sẽ nắm rõ và theo dõi sát sao triệu chứng sức khỏe bất thường của trẻ hơn bác sĩ, trong đó có triệu chứng táo bón lâu ngày ở trẻ em. Việc phát hiện sớm triệu chứng sẽ giúp cho việc điều trị bệnh hiệu quả hơn rất nhiều.
Các bậc phụ huynh có thể tham khảo những cách trị táo bón lâu ngày ở trẻ em vô cùng đơn giản, thực hiện ngay tại nhà dưới đây nhé.
Cho trẻ uống nhiều nước
Nguyên nhân phổ biến gây nên tình trạng táo bón lâu ngày ở trẻ là do thiếu nước. Đặc biệt là đối tượng trẻ trên 1 tuổi đang chuyển từ uống sữa, ăn bột sang những dạng thức ăn thô, thiếu nước. Vậy nên cần cho trẻ uống đủ nước mỗi ngày để trẻ đi ngoài dễ dàng hơn.
Tổ chức Y tế khuyến cáo: trẻ dưới 6 tháng bú mẹ hoàn toàn không cần uống nước nhưng nếu bé bị táo bón thì vẫn cho uống 100 – 200ml nước/ngày.
Với trẻ bắt đầu ăn dặm từ 6 – 12 tháng uống 200 – 300ml nước/ngày.
Trẻ 1 – 3 tuổi uống 500 – 600ml nước/ngày.
Trẻ 3 – 5 tuổi uống 1000ml nước/ngày.
Trẻ lớn hơn 10 tuổi uống bằng người lớn: 1500 – 2000ml nước/ngày.
Trẻ cần uống nhiều nước để đi đại tiện được dễ hơn
Massage bụng cải thiện táo bón lâu ngày ở trẻ em
Một trong những cách đơn giản để cải thiện táo bón lâu ngày ở trẻ em mang lại hiệu quả cao là massage bụng cho trẻ, cách này đã được rất nhiều bậc phụ huynh thi nhau áp dụng. Tác dụng của massage bụng giúp tăng cường nhu động ruột, trẻ đi đại tiện dễ dàng hơn. Việc massage còn giúp trẻ được thư giãn tinh thần, kích thích ăn ngon, ngủ sâu giấc, hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Mẹ có thể yên tâm thực hiện cách này cho cả trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Cách thực hiện massage:
– Đặt trẻ nằm ngửa trên giường.
– Dùng 2 ngón tay (ngón giữa và ngón trỏ) sát vào nhau rồi đặt gần với rốn của con và ấn nhẹ xuống, xoay vòng tại chỗ, sau đó tiếp tục xoay vòng ở quanh rốn rồi mở rộng dần ra tạo thành vòng tròn.
– Massage cho tới khi vòng tròn chạm tới phần hông phải của con thì mẹ dừng lại. Lặp lại động tác từ vùng gần rốn của trẻ.
Thực hiện massage theo chiều kim đồng hồ, từ trong ra ngoài để phát huy tác dụng.
Ngâm hậu môn của trẻ vào chậu nước ấm
Ngâm hậu môn của trẻ vào nước ấm hoặc cho trẻ tắm nước ấm khoảng 5 phút sẽ hỗ trợ trẻ đi vệ sinh dễ dàng hơn vì nước ấm có khả năng kích thích cơ vòng hậu môn, thúc đẩy nhu động ruột hoạt động, làm mềm phân. Bên cạnh đó sử dụng khăn ấm áp vào hậu môn cũng là cách giúp con đi vệ sinh nhanh hơn.
Dùng nước ấm ngâm hậu môn áp dụng cho trẻ từ 1 tuổi trở lên, mẹ lưu ý nên thử nhiệt độ nước trước khi ngâm hậu môn cho bé vì da của trẻ rất nhạy cảm, không nên để nước nóng quá sẽ khiến da trẻ bị ửng đỏ hoặc gây bỏng rát.
Tăng cường bổ sung rau củ quả
Liệu mẹ có từng thắc mắc: Rõ ràng ngày nào cũng bổ sung rau xanh cho trẻ mà con vẫn bị táo bón?
Thế nhưng không phải loại rau củ quả nào cũng hỗ trợ làm giảm táo bón lâu ngày ở trẻ nhanh chóng và hiệu quả. Cha mẹ nên tăng cường sử dụng các loại rau củ quả có tính nhuận tràng, chứa hàm lượng chất xơ hòa tan cao trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày của trẻ để quá trình tiêu hóa dễ dàng hơn.
Chất xơ hòa tan có khả năng hòa tan trong chất lỏng vào đường ruột dưới dạng gel giúp làm mềm phân, đẩy phân ra ngoài dễ dàng hơn. Thêm nữa, chất xơ hòa tan còn là thức ăn cho các vi khuẩn có lợi ở đường ruột, gắn kết với các acid mật trong ruột làm giảm nhũ tương hóa chất béo của thức ăn (làm dễ tiêu), thẩm thấu, nối kết với các cholesterol và thải trừ chúng ra khỏi cơ thể.
Trong các loại rau củ như rau đay, mồng tơi, súp lơ, một số loại đậu…và các loại quả như chuối, bơ, táo, mâm xôi…có chứa nhiều chất xơ hòa tan nên mẹ đừng quên bổ sung những loại này vào thực đơn hàng ngày của bé.
Mẹ cho bé ăn râu củ quá chứa hàm lượng chất xơ cao trong mỗi bữa ăn
Tập cho trẻ vận động nhiều hơn
Trẻ sẽ đi đại tiện dễ dàng hơn nếu cơ thể được vận động thường xuyên, đặc biệt là cơ bụng được hoạt động, co bóp thường xuyên.
Đối với trẻ sơ sinh, các mẹ có thể thực hiện một vài động tác nắn chân, nắn tay, vươn vai… massage bụng cho trẻ. Còn trẻ từ 1 tuổi trở lên bố mẹ có thể cho trẻ vui chơi vận động ngoài trời hoặc tập những bài thể dục nhẹ nhàng vừa là cách rèn luyện sức khỏe, tạo tâm lý vui vẻ vừa là một cách giảm táo bón hiệu quả.
Giúp con đi vệ sinh đúng giờ, đúng cách
Đây là biện pháp vô cùng hiệu quả nhưng nhiều cha mẹ lại khá lơ là. Tạo phản xạ cho trẻ và giúp hệ tiêu hóa của trẻ tốt hơn bằng cách duy trì được việc đi vệ sinh đúng cách, đúng giờ. Lưu ý, các bậc phụ huynh tuyệt đối không được cho trẻ sử dụng các thiết bị điện tử và làm trẻ phân tâm trong lúc trẻ đi vệ sinh.
Đặc biệt cha mẹ không nên nóng vội khi trẻ bị táo bón lâu ngày mà cần bình tĩnh và tìm biện pháp xử lý phù hợp, tuyệt đối không thụt tháo, cho trẻ uống thuốc xổ, thuốc nhuận tràng dẫn đến tình trạng tổn thương hậu môn, giảm co thắt cơ vòng hậu môn và khiến trẻ bị phụ thuộc vào thuốc.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
