✴️ Tiêu chảy cấp vào mùa phụ huynh nên làm gì

Tiêu chảy cấp xuất hiện quanh năm nhưng thường xảy ra nhiều nhất vào mùa hè. Mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh, tuy nhiên trẻ em và người cao tuổi khi mắc tiêu chảy cấp sẽ dễ nguy hiểm hơn và nếu không được xử trí kịp thời có thể gây tử vong nhanh chóng.

Tại sao trẻ dễ bị tiêu chảy cấp vào mùa nắng nóng

Mùa nắng nóng tiêu chảy cấp dễ bùng phát lây lan gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. (ảnh minh họa)

Bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ em thường bùng phát vào mùa nắng nóng. Đây là một trong số những bệnh nguy hiểm nếu không được xử trí kịp thời bé dễ mất nước trầm trọng, ảnh hưởng đến tính mạng.

Mùa hè thời tiết oi bức, nhiệt độ tăng cao, độ ẩm không khí cũng cao tạo điều kiện thuận lợi cho ruồi, muỗi, chuột, gián, kiến … sinh sôi làm mầm bệnh lây lan. Đặc biệt là ở những khu vực đông dân cư, sử dụng chung nguồn nước ăn uống, sinh hoạt không đảm bảo vệ sinh tạo điều kiện cho các vi khuẩn gây bệnh phát triển, đặc biệt là các vi khuẩn vi khuẩn tả (V. cholerae), lỵ (Shigella), E.coli, thương hàn (Salmonella), …

Ngoài ra, mùa nóng các biện pháp chống nóng nực như uống nước lạnh, kem, nước giải khát không rõ nguồn gốc, không đảm bảo vệ sinh rất dễ nhiễm vi khuẩn gây tiêu chảy. Thực phẩm rất dễ hỏng (cả thực phẩm tươi sống, cả thực phẩm chín) nếu không được bảo quản tốt khi ăn phải các thực phẩm này rất dễ bị ngộ độc gây tiêu chảy.

Biểu hiện của tiêu chảy cấp ở trẻ em vào mùa nóng

Biểu hiện của tiêu chảy cấp. (ảnh minh họa)

Tiêu chảy cấp diễn biến rất nhanh và có thể lây lan với tốc độ nhanh chóng, dễ bùng phát thành dịch. Biểu hiện của tiêu chảy cấp ban đầu là triệu chứng của chứng nhiễm khuẩn cấp tính đường tiêu hóa:

+ Nôn ói và tiêu chảy: Nôn xuất hiện trước tiêu chảy khoảng 6-12 giờ và có thể kéo dài 2-3 ngày. Trẻ nôn rất nhiều vào ngày đầu và giảm bớt khi bắt đầu đi tiêu chảy.

+ Phân lỏng toàn nước, có lúc màu xanh dưa cải, có thể có đờm, nhớt nhưng không có máu, đây là đặc điểm quan trọng để chẩn đoán phân biệt với ỉa chảy do vi khuẩn. Tiêu chảy ngày càng tăng trong vài ngày, sau đó giảm dần, kéo dài từ 3-9 ngày.

+ Sốt vừa phải

+ Đau bụng

+ Có thể ho và chảy nước mũi

Do vừa bị nôn và tiêu chảy nhiều lần, nên khi trẻ bị tiêu chảy cấp rất dễ bị mất nước và nếu không được chăm sóc thích hợp sẽ dễ gây ra các biến chứng nguy hiểm.

Biến chứng nguy hiểm do tiêu chảy cấp gây ra

Biến chứng nguy hiểm và trầm trọng nhất của bệnh là khô kiệt do mất nước và mất muối, trẻ co giật, dễ dẫn đến trụy mạch và tử vong nếu không được bù nước kịp thời. Ngoài ra tiêu chảy cấp kéo dài có thể  ảnh hưởng tới sự hấp thu chất dinh dưỡng khiến trẻ kém hấp thu chất dinh dưỡng, gầy gò và dễ lây lan cho các thành viên khác trong gia đình nếu việc vệ sinh không được xử trí đúng cách.

Nguyên tắc xử trí tiêu chảy cấp ở trẻ em

Khi thấy bé có biểu hiện nghi ngờ bệnh tiêu chảy cấp, phụ huynh cần đưa con đến ngay cơ sở y tế uy tín để được xử trí kịp thời. Không chủ quan để bệnh nhi ở nhà hoặc tự ý mua thuốc điều trị cho trẻ vì trẻ có thể bị ngộ độc thuốc do sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc, uống sai liều lượng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng và làm lây lan mầm bệnh ra cộng đồng.

Khi phát hiện trẻ bị tiêu chảy trước khi đến viện phụ huynh có thể bổ sung nước và điện giải cho con bằng dung dịch oresol (cần pha đúng tỷ lệ hướng dẫn), có thể cho bé uống nước gạo rang để tránh mất nước, trẻ đói thì có thể cho bé ăn cháo loãng, uống nhiều nước sau đó cho con đến cơ sở y tế có chuyên khoa nhi ngay để bé được xử trí kịp thời.

Tuyệt đối không dùng thuốc cầm tiêu chảy cho trẻ vì những loại thuốc này có thể làm giảm nhu động ruột, làm liệt ruột, khiến phân không thải ra ngoài (chứ không có tác dụng diệt vi rút – nguyên nhân gây nên tiêu chảy). Bên cạnh đó, phụ huynh tuyệt đối không được tự ý cho trẻ uống thuốc kháng sinh khi chưa có chỉ định và hướng dẫn từ bác sĩ chuyên khoa Nhi.

Phòng bệnh tiêu chảy cấp cho con 

Tăng cường vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường sống

• Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch thường xuyên, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

• Nhà vệ sinh cần sạch sẽ, không đi vệ sinh bừa bãi, không đổ rác thải, phân xuống ao, hồ.

• Không sử dụng phân tươi, phân chưa qua xử lý đảm bảo an toàn để bón cho cây trồng.

• Vệ sinh môi trường sống sạch sẽ

• Hạn chế ra vào vùng đang có dịch

Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm

• Thực hiện ăn chín, uống chín, không uống nước lã.

• Không ăn thức ăn đã có mùi ôi thiu, chuyển màu sắc.

• Hạn chế ăn các đồ còn tươi sống như gỏi cá, tiết canh, nem chua…

• Chọn mua thức ăn từ nguồn thực phẩm an toàn, có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, không sử dụng thực phẩm quá hạn sử dụng.

• Các thức ăn đã nấu chín hoặc thức ăn còn dư, để từ bữa trước sang bữa sau phải được bảo quản tốt;  nếu chỉ sử dụng ngay sau một thời gian ngắn thì đậy lồng bàn, để nơi mát, thoáng gió; nếu muốn để lâu (vài tiếng trở lên) thì phải cho vào tủ lạnh, lưu ý tủ lạnh phải để ở mức độ đủ lạnh cần thiết.

• Rửa tay bằng xà phòng trước khi chế biến thức ăn để đảm bảo không làm nhiễm mầm bệnh từ tay bẩn vào thức ăn.

• Hạn chế tập trung ăn uống đông người như ma chay, đám giỗ, cưới xin, liên hoan… trong vùng đang có dịch.

Bảo vệ nguồn nước sạch và dùng nước sạch

• Hạn chế sử dụng nước ở ao, hồ, sông, …

• Nguồn nước ăn uống, sinh hoạt của các gia đình phải đảm bảo sạch sẽ, có nắp đậy, không để nguồn nước bẩn từ bên ngoài như ao, hồ, sông, suối… chảy vào.

• Ở những khu vực không có nước máy mà đang có dịch tiêu chảy thì tất cả nước ăn uống đều phải được sát khuẩn bằng cloramin B.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp