Lạc nội mạc tử cung là tình trạng gì?
Lạc nội mạc tử cung là bệnh lí khá thường gặp và thường gây đau bụng. Trong chu kì kinh nguyệt bình thường, đường giữa của tử cung hay còn được gọi là lớp nội mạc tử cung trở nên dày lên để chuẩn bị cho thai tới làm tổ. Nếu như không có thai, lớp nội mạc này sẽ bong gây ra hành kinh và chu kì này sẽ lặp lại mỗi tháng. Trong bệnh lí lạc nội mạc tử cung, cơ chế bệnh sinh vẫn chưa được hiểu hoàn toàn, các mô tế bào giống như mô nội mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung. Nó có thể xuất hiện trong hoặc trên bề mặt buồng trứng, vòi trứng và các cấu trúc nâng đỡ tử cung hay là đi tới các vị khác của vùng chậu. Thỉnh thoảng cũng có thể quan sát thấy ở cổ tử cung, âm đạo, trực tràng, bàng quang, ruột non và những nơi khác.
Vấn đề là những mô này hoạt động giống như mô nội mạc tử cung bình thường, nghĩa là cũng phát triển lên và “sụp đổ” theo chu kì, tuy nhiên mô lạc chỗ lại không thể bong ra giống như mô chính vị lúc hành kinh. Kết quả là những mô lạc chỗ này gây ra phản ứng viêm và kích thích tại vị trí đó. Việc phát triển mô nội mạc tử cung lạc chỗ có thể ngăn chặn trứng rụng khỏi buồng trứng hoặc không cho trứng có thể được thụ tinh bởi tinh trùng. Nó còn có thể gây ra sẹo và làm tắc vòi trứng, ngăn không cho trứng và tinh trùng gặp nhau.
Cùng với vấn đề sinh sản, những dấu hiệu và triệu chứng của lạc nội mạc tử cung bao gồm:
- Đau vùng chậu;
- Đau khi giao hợp;
- Đau khi đi tiểu;
- Đau khi ruột có nhu động;
- Đau thành bụng nhiều;
- Đau lưng vùng thấp;
- Cường kinh (ra máu nhiều khi hành kinh) hoặc ra huyết âm đạo giữa chu kì;
- Mệt mỏi.
Đôi khi một vài phụ nữ có lạc nội mạc tử cung không có triệu chứng.
Chẩn đoán lạc nội mạc tử cung
Hầu hết phụ nữ mắc bệnh lí này có thể thụ thai như bình thường. Nhưng nếu bạn gặp khó khăn để có thai thì có thể lạc nội mạc tử cung là nguyên nhân. Một số phương pháp chẩn đoán như:
- Khám vùng chậu: Giúp bác sĩ phát hiện những vấn đề như u nang hoặc mô sẹo ở tử cung. Ngoài ra, khám vùng chậu cũng giúp tìm ra nguyên nhân cụ thể gây chảy máu bất thường ở tử cung.
- Siêu âm: Mặc dù siêu âm không phải là biện pháp tốt nhất, chuẩn xác nhất để phát hiện ra lạc nội mạc tử cung, nhưng nó lại rất hiệu quả trong việc tìm ra các u nang buồng trứng- vấn đề thường gặp ở những phụ nữ mắc căn bệnh này.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): Phương pháp này có thể tạo ra một hình ảnh rõ ràng về bên trong cơ thể. Bên cạnh đó, thông qua hình ảnh MRI, bác sĩ có thể xác định và đưa ra đánh giá toàn diện về vị trí cũng như mức độ của các khối lạc nội mạc tử cung.
- Nội soi: Khi các phương pháp xét nghiệm trước đó không đưa ra được kết luận chính xác, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện nội soi ổ bụng. Trong quá trình xét nghiệm, một vết cắt nhỏ ở gần bụng sẽ được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa, sau đó, dụng cụ nội soi được đặt vào nhằm kiểm tra xem có bất kỳ dấu hiệu nào của lạc nội mạc tử cung hay không.
Mang thai và lạc nội mạc tử cung
Thuốc uống, có thể chỉ sử dụng thuốc hoặc kết hợp với phẫu thuật, giúp làm giảm quá trình viêm và giảm đau. Nếu bạn và bác sĩ cùng quyết định phẫu thuật, phẫu thuật viên sẽ cố gắng loại bỏ càng nhiều mô lạc càng tốt. Ở một số người, phẫu thuật có thể cải thiện đáng kể khả năng có thai. Tuy nhiên bạn cần phải hiểu rằng tỉ lệ có thai có xu hướng thấp hơn ở những bệnh nhân lạc nội mạc tử cung nặng.
Bởi vì phụ nữ có lạc nội mạc tử cung gặp vấn đề của sự rụng trứng, những lựa chọn điều trị khác là sử dụng các thuốc kích thích sinh sản chẳng hạn như Clomid để thúc đầy việc rụng trứng. Tiêm nội tiết cũng có thể được áp dụng với mục đích này. Một khi bạn bắt đầu rụng trứng thành công, các bác sĩ sẽ đề nghị thử các biện pháp hỗ trợ sinh sản, có thể sẽ bơm tinh trùng trực tiếp vào buồng tử cung.
Bạn luôn phải ghi nhớ rằng những lựa chọn điều trị tiêu chuẩn của bệnh lí này cũng làm cho bạn không thể có thai. Trong đó Danazol có nguy cơ gây dị tật cho thai. Chính vì vậy bạn cần báo cho bác sĩ biết nguyện vọng mang thai trước khi tiến hành điều trị.
Bệnh lí vòi trứng
Các bất thường ở vòi trứng là nguyên nhân chiếm tỉ lệ cao của những trường hợp vô sinh. Thỉnh thoảng, vòi trứng bị tắt hoặc bị xơ hóa tạo sẹo do kết quả của quá trình nhiễm trùng hoặc 1 số bệnh lí.
Khi rứng được phóng thích khỏi buồng trứng, nó sẽ đi vào 1 vòi trứng, là 1 ống hẹp kết nối buồng trứng tới tử cung. Thông thường, trứng sẽ kết hợp với tinh trùng ở vòi trứng trong quá trình thụ tinh và hợp tử sẽ tiếp tục đi vào buồng tử cung. Tuy nhiên nếu như vòi trứng bị viêm nặng hoặc bị tắc nghễn thì không có cách nào trứng có thể được thụ tinh bởi tinh trùng.
Vòi trức có thể bị tổn thương do một số bệnh lí như: lạc nội mạc tử cung, viêm vùng chậu, nhiễm trùng và các bệnh lí lây qua đường tình dục.
Mang thai khi vòi trứng bất thường
Để xác định vòi trứng có bị tắc hay không, các bác sĩ sẽ đề nghị chụp HSG hoặc là nội soi ổ bụng. Khi chụp HSG, dung dịch cản quang sẽ được tiêm bởi 1 ống qua âm đạo để đi vào tử cung. Sau đó bạn sẽ được chụp Xquang để xem thử vòi trứng có bị tắc hay là các chất cản quang vào được ổ bụng trong trường hợp 2 vòi trứng thông thương bình thường.
Một phương pháp chụp HSG khác chỉ với siêu âm thay vì sử dụng tia X đó chính là sử dụng nước muối và khí hoặc bọt. Nếu khi vòi trứng bị tắc, bác sĩ có thể phải phẫu thuật đề khai thông hoặc xử lí các thương tổn.
Nếu như rụng trứng bình thường, các bác sĩ sẽ xem xét khả năng sử dụng các biện pháp hỗ trợ sinh sản mà không cần sử dụng tới vòi trứng chẳng hạn như: tiêm tinh trùng vào nang trứng, thụ tinh trực tiếp trong buồng tử cung và thụ tinh trong ống nghiệm.
Xem thêm: Tình trạng dính trong bệnh lý lạc nội mạc tử cung
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
