✴️ Tình trạng dính trong bệnh lý lạc nội mạc tử cung

Dạng xơ dính hình thành khi mà mô ở vùng chậu chịu tổn thương và bản chất mô xơ dính là kết quả quá trình hồi phục của cơ thể sau các tổn thương này.

Cần phân biệt dính với mô nội mạc tử cung lạc chỗ là dạng mô phát triển và chảy máu theo sự thay đổi của nội tiết giống như mô nội mạc trong lòng tử cung.

Mặc dù bệnh lí lạc nội mạc tử cung là một yếu tố nguy cơ của vấn đề dính, tuy nhiên đây không phải là nguyên nhân duy nhất và dính cũng không phải là kết quả tất yếu của bệnh lí này.

Trong chủ đề này, chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu được chi tiết về vấn đề dính trong bệnh lí lạc nội mạc tử cung cũng như cách bác sĩ chẩn đoán và điều trị.

Dính trong lạc nội mạc tử cung là gì?

Dính là những dải mổ sợi dày hình thành bên trong cơ thể. Đây thường là một đáp ứng của chính cơ thể đối với quá trình viêm và chấn thương. Và vì vậy dây dính cũng có thể hình thành sau các phẫu thuật thực hiện trong ổ bụng.

Mô lạc nội mạc tử cung phát triển mạnh có thể tạo ra dây dính này. Bệnh lí lạc nội mạc tử cung hình thành do nội mạc tử cung phát triển lạc chỗ ở vị trí: vòi trứng, buồng trứng, bàng quang, thành chậu,.... và sẽ được gọi là mô lạc chỗ.

Mô nội mạc tử cung lạc chỗ sẽ gây ra đáp ứng viêm tại vị trí nó phát triển đồng thời cũng gây chảy máu tương ứng với chu kì kinh nguyệt của người phụ nữ. Cơ thể đáp ứng với quá trình viêm này bằng những mô xơ dính sau khi hồi phục.

Điều quan trọng bạn cần biết là những mô dính này có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, và mức độ nặng tỉ lệ thuận với mức độ dính.

• Lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng kết hợp với dính có thể tạo nên nang lạc nội mạc tử cung tại buồng trứng, đôi khi có thể ảnh hưởng tới cung cấp máu nuôi cho chính buồng trứng;
• Một trong những biến chứng phức tạp đó chính là ảnh hưởng lên khả năng sinh sản, bằng cách cản trở trứng di chuyển hay tạo ra môi trường không thuận lợi để trứng có thể làm tổ. Các nghiên cứu cho thấy 30-50% bệnh nhân có lạc nội mạc tử cung gặp các vấn đề về sinh sản.

Tuy nhiên bệnh lí lạc nội mạc tử cung không phải là nguyên nhân duy nhất gây ra tình trạng dính. Một vài nguyên nhân tại vùng chậu sau đây cũng có thể gây ra tình trạng này:

• Rối loạn viêm nhiễm;
• Nhiễm trùng nặng;
• Các tổn thương cơ tử cung hoặc mô xung quanh;
• Phẫu thuật, bao gồm cả phẫu thuật điều trị lạc nội mạc tử cung.

Phẫu thuật điều trị bệnh lí lạc nội mạc tử cung có thể làm nặng hơn tình trạng dính, kể cả phẫu thuật để loạn bỏ mô xơ dính cũng có thể gây ra tình trạng xơ dính mới.

Triệu chứng

Mặc dù nhiều người có tổn thương dính cho bệnh lí lạc nội mạc tử cung thường than phiền về triệu chứng đau vùng chậu (đau bụng dưới),  rất ít nghiên cứu đánh giá mối liên hệ giữa 2 vấn đề này.

Một vài chuyên gia cho rằng mối liên hệ giữa tình trạng đau bụng và dính là không rõ ràng.

Nhiều chuyên gia cho rằng triệu chứng đau do bệnh lí lạc nội mạc tử cung  khác với đau do dính: “Đau trong lạc nội mạc tử cung là kết quả trực tiếp của quá trình viêm diễn ra tại tổn thương lạc nội mạc. Mô dính, trong trường hợp dính với ruột, có thể gây ra triệu chứng đau riêng của nó một cách khác biệt so với lạc nội mạc tử cung”.

Một nghiên cứu năm 2009 nhận thấy vai trò trực tiếp của dính trong triệu chứng đau do lạc nội mạc tử cung. Các nhà nghiên cứu nhận thấy có mối liên hệ giữa đặc điểm đau bụng và vị trí của mô dính.

Tuy nhiên một nghiên cứu nhỏ hơn gần đây cho thấy sự hiện diện của mô dính trong vùng chậu không tương quan với mức độ đau mà bệnh nhân tự đánh giá trong nghiên cứu này. Thực tế là nhóm có điểm đánh giá đau thấp nhất lại bao gồm những bệnh nhân có mức độ dính nhiều nhất. Một vài triệu chứng khác thường được ghi nhận bao gồm:

• Đau vùng âm đạo;
• Đau bụng;
• Buồn nôn;
• Táo bón;
• Tiêu chảy;
• Đi tiêu ra máu;
• Các tổn thương buồng trứng bao gồm cả xoắn;
• Ra huyết giữa chu kì;
• Tình trạng viêm mạn tính gây đau.

Các bác sĩ thường phân loại bệnh lí lạc nội mạc tử cung thành 4 giai đoạn theo mức độ nghiêm trọng cũng như số lượng mô lạc chỗ. Giai đoạn 3, 4 thường đi kèm với mô xơ dính.

Tuy nhiên hiện tại không có đồng thuận nào về các triệu chứng mà mô xơ dính của bệnh lí lạc nội mạc tử cung gây ra, các nghiên cứu vẫn đang trong quá trình thực hiện.

Những vị trí có thể gặp

Mô dính có thể gặp ở bất kì đâu tại vùng chậu hoặc trong ổ bụng, bao gồm:

• Vòi trứng và buồng trứng;
• Trực tràng;
• Bề mặt ngoài của tử cung;
• Bàng quang.

Loại bỏ mô dính

Phẫu thuật có thể loại bỏ mô dính, trong nỗ lực cải thiện khả năng mang thai ở bệnh nhân hiếm muộn hoặc để giảm triệu chứng đau hay chảy máu.

Tuy nhiên phẫu thuật không điều trị được căn nguyên của bệnh lí này, chính vì thế mà những vấn đề trên đây có thể quay trở lại.

Lạc nội mạc tử cung có thể gây ra tình trạng dính nặng hơn sau khi phẫu thuật bởi vì chính việc phẫu thuật đã là yếu tố nguy cơ chủ yếu của vấn đề dính.

Sau các can thiệp của phẫu thuật để loại bỏ mô dính, trong quá trình hồi phục thì nguy cơ hình thành sẹo xơ dính ngay tại đó lại tăng lên.

Các chuyên gia khuyến cáo cân nhắc cẩn thận việc phẫu thuật để loại mô xơ dính do lạc nội mạc tử cung để tránh tạo ra nhiều mô xơ dính hơn nữa.

Phẫu thuật không chữa được bệnh lí lạc nội mạc tử cung, phẫu thuật chỉ có thể giúp giảm các triệu chứng. Tùy vào tình trạng sức khỏe, các khó chịu cũng như mục đích điều trị của bệnh nhân mà cân nhắc những bổ sung thêm những biện pháp khác giúp giảm hình thành mô xơ dính.

Trong những ngày sau phẫu thuật, vấn đề mấu chốt là giảm nguy cơ nhiễm trùng bằng cách sử dụng kháng sinh. Bạn nên khám bác sĩ ngay khi có các dấu hiệu như sốt, đau tăng dần, sưng đỏ hay những dấu hiệu khác của nhiễm trùng.

Cho tới hiện tại vẫn chưa có các nghiên cứu đánh giá kết quả dài hạn sau phẫu thuật điều trị vấn đề dính.

Tổng kết

Dính trong bệnh lý lạc nội mạc tử cung vẫn còn là một vấn đề khá mơ hồ, thường sẽ không được phát hiện cho đến khi đi khám. Việc thăm khám phụ khoa sẽ giúp xác định các yếu tố như:

• Mức độ dính;
• Có cần phải điều trị không?;
• Các lựa chọn điều trị;
• Nguy cơ của phẫu thuật.

Theo nguyên tắc phẫu thuật có thể làm nặng hơn tình trạng xơ dính, chính vì vậy mấu chốt là cân nhắc giữa lợi ích và tác hại của biện pháp điều trị. Điều này phải được chuyên gia về bệnh lí lạc nội mạc tử cung tư vấn và quyết định.

Xem thêm: Liệu thảo mộc có thể làm giảm triệu chứng của bệnh lí lạc nội mạc tử cung?

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp