✴️ Trẻ bị kiết lỵ: nguyên nhân triệu chứng và cách chăm sóc
1. Trẻ bị kiết lỵ có triệu chứng gì?
Trước hết cần biết rằng, kiết lỵ là dạng bệnh nhiễm trùng đường ruột với triệu chứng điển hình là tiêu phân nhầy máu. Phân lỏng chủ yếu chứa dịch nhầy và máu nên nếu không bổ sung nước và điều trị tiêu chảy kịp thời, trẻ có thể gặp phải những biến chứng nguy hiểm.
Ngoài ra, tùy vào loại vi khuẩn gây bệnh mà triệu chứng kiết lỵ ở trẻ có thể khác nhau. Hai dạng bệnh kiết lỵ thường gặp nhất ở trẻ gây ra các triệu chứng sau:
Lỵ trực khuẩn
Ở thể bệnh kiết lỵ này, trẻ có dấu hiệu sốt cao liên tục, đau bụng kéo dài. Ngoài ra là tình trạng tiêu chảy nhẹ nhiều lần, đi phân lỏng không thể kiểm soát.
Kiết lỵ Amip
Trẻ bị bệnh kiết lỵ này thường có triệu chứng đau quặn bụng từng cơn điển hình, cùng với đó là đi ngoài nhiều lần. Trong phân của trẻ có thể kèm theo dịch nhầy và máu, nhất là ở những lần đi đại tiện sau. Biểu hiện sốt có thể có hoặc không, nếu có trẻ thường chỉ bị sốt nhẹ.
Dù ở thể nào, kiết lỵ ở trẻ càng kéo dài càng khiến trẻ mệt mỏi, mất nước. Ban đầu triệu chứng tiêu hóa do kiết lỵ có thể khiến trẻ quấy khóc, sau đó cơ thể mệt mỏi có thể khiến trẻ lịm đi. Cần cẩn thận nếu đau bụng đột ngột, đau nghiêm trọng xuất hiện, đây có thể là biến chứng kiết lỵ như: thủng ruột, viêm ruột thừa, lồng ruột, xuất huyết tiêu hóa.
2. Nguyên nhân khiến trẻ bị kiết lỵ
Tác nhân gây kiết lỵ ở trẻ là các loại vi khuẩn gây rối loạn tiêu hóa và tổn thương đường ruột, tiêu biểu như: E.Coli thể động lực, vi khuẩn Salmonella, Vi khuẩn Shigella, Vi khuẩn Campylobacter,… Những vi khuẩn này thường có trong thức ăn, đồ uống hoặc dụng cụ ăn uống không đảm bảo vệ sinh và an toàn thực phẩm.
Ngoài do nguồn thực phẩm trẻ ăn và tiếp xúc không đảm bảo, kiết lỵ còn xuất hiện ở trẻ chưa vệ sinh cá nhân, rửa tay sạch sẽ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh tốt. Hơn nữa, hệ miễn dịch cơ thể nói chung và đường ruột của trẻ chưa thực sự hoàn thiện nên nguy cơ rối loạn, tổn thương do vi khuẩn cũng cao hơn. Vì thế mà trẻ em dễ bị kiết lỵ và bị nhiều hơn so với người lớn dù có thể dùng chung một nguồn thực phẩm.
Dù ít gặp nhưng vi khuẩn gây bệnh kiết lỵ có thể đến từ các loại thú cưng nuôi trong nhà như mèo, chó. Chúng ăn và nạp vào cơ thể vi khuẩn này, sau đó ra ngoài qua đại tiện nhưng không được chủ nhà dọn dẹp sạch sẽ. Đây sẽ trở thành nguồn lây nhiễm gây bệnh kiết lỵ và các bệnh lý liên quan đến rối loạn tiêu hóa khác.
3. Chăm sóc trẻ bị kiết lỵ như thế nào?
Đa phần trẻ được chẩn đoán bị kiết lỵ dựa trên các dấu hiệu bệnh, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị tốt nhất. Ngoài ra cần lưu ý đến các vấn đề sau để chăm sóc trẻ bị kiết lỵ tốt hơn, giảm triệu chứng và phục hồi sức khỏe nhanh nhất.
3.1. Chế độ ăn phù hợp cho trẻ bị kiết lỵ
Chế độ ăn rất quan trọng với trẻ bị kiết lỵ nói riêng và các rối loạn tiêu hóa khác, điều đầu tiên cha mẹ cần lưu ý là bổ sung cho trẻ đủ nước và Oresol, tránh mất nước và mất cân bằng điện giải. Việc uống quá nhiều nước lọc với trẻ có thể khó khăn, vì thế hãy làm phong phú nước uống để trẻ uống được nhiều hơn bằng cách luân phiên cho trẻ uống nước lọc, nước dừa, nước muối loãng, nước ép trái cây, nước gạo rang, nước Oresol,…
Do tiêu chảy nên trẻ bị kiết lỵ cơ thể rất mệt mỏi. Cùng với triệu chứng tiêu hóa thường khiến trẻ lười ăn, biếng ăn, bỏ bữa. Vì thế hãy cố gắng giúp trẻ ăn nhiều hơn bằng cách lựa chọn thực phẩm dễ ăn, dễ nuốt, dễ hấp thụ như cháo, súp, canh,… Các loại cháo phù hợp, giàu dinh dưỡng và dễ tiêu hóa cho trẻ bị kiết lỵ bao gồm: cháo hạt sen, cháo gạo rang, cháo thịt bằm,…
Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng của trẻ cần đảm bảo đủ và cân bằng giữa 4 nhóm chất: Tinh bột, chất đạm, vitamin, chất xơ,… Dù trẻ thường biếng ăn nhưng nếu ăn uống đầy đủ, cơ thể mới nhanh phục hồi và triệu chứng kiết lỵ cũng dần biến mất.
Không nên quá thúc ép trẻ ăn mà nên nương theo khả năng ăn của trẻ, có thể chia nhỏ bữa ăn và ở cạnh động viên, giúp trẻ ăn được nhiều hơn. Bổ sung lợi khuẩn probiotic cũng giúp tiêu hóa của trẻ hoạt động tốt hơn trong giai đoạn mắc bệnh và sau đó.
3.2. Có nên cho trẻ bị kiết lỵ uống sữa không?
Sữa là nguồn thực phẩm giàu và đa dạng dinh dưỡng, rất tốt cho sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên nhiều cha mẹ lo lắng, trẻ bị kiết lỵ uống sữa có thể làm trầm trọng hơn tình trạng tiêu chảy cũng như các biến chứng bệnh.
Song các chuyên gia khuyên rằng, trẻ bị kiết lỵ vẫn cần nạp đầy đủ khẩu phần sữa hàng ngày phù hợp với độ tuổi và sự phát triển. Việc dung nạp đủ chất dinh dưỡng và lợi khuẩn từ sữa sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch và tăng khả năng chống chọi bệnh.
Sữa lạnh có thể khiến trẻ khó chịu, vì thế nên hâm nóng trước khi cho trẻ uống.
3.3. Lưu ý khi chăm sóc trẻ bị kiết lỵ
Khi trẻ bị kiết lỵ, cha mẹ hoặc người chăm sóc nên lưu ý một số vấn đề sau:
- Hạ sốt cho trẻ bằng thuốc dưới sự chỉ dẫn của bác sĩ, tránh sốt quá cao gây co giật.
- Rửa tay sạch sẽ cho trẻ cũng như bản thân trước và sau khi giúp trẻ đi vệ sinh.
- Không tự ý dùng thuốc cầm tiêu chảy.
- Đưa trẻ đi bệnh viện nếu tiêu chảy kéo dài không đáp ứng với điều trị.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
