Acetylcysteine là thuốc kích thích gan sản xuất glutathion, 1 chất cần thiết để làm bất hoạt chất chuyển hoá trung gian của paracetamol độc cho gan.
TÊN CHUNG QUỐC TẾ ACETYLCYSTEIN
Acetylcysteine
DẠNG THUỐC VÀ HÀM LƯỢNG ACETYLCYSTEIN
Dung dịch uống 10% (100 mg/ml), 20% (200 mg/ml).
Dung dịch tiêm 20%, ống 5ml, 10 ml.
CHỈ ĐỊNH ACETYLCYSTEIN
Quá liều paracetamol.
CHỐNG CHỈ ĐỊNH ACETYLCYSTEIN
Mẫn cảm với thuốc.
THẬN TRỌNG ACETYLCYSTEIN
Hen phế quản.
LIỀU LƯỢNG VÀ CÁCH DÙNG ACETYLCYSTEIN
Liều lượng
Tiêm truyền tĩnh mạch, người lớn, ban đầu 150 mg/kg pha với 200 ml dung dịch glucose 5%, truyền trong 15 phút; sau đó 50 mg/kg trong 500 ml glucose 5%, truyền trong 4 giờ; sau cùng 100 mg/kg trong 1000 ml glucose 5% truyền trong 16 giờ. Đối với trẻ em, thể tích dịch truyền cần phải giảm để tránh tăng gánh dịch truyền. Liều acetylcystein vẫn giống như liều người lớn.
Hoặc uống: Liều đầu tiên 140 mg/kg, dưới dạng dung dịch 5%, tiếp theo là 70 mg/kg, uống cách nhau 4 giờ một lần, tổng cộng 17 lần. Acetylcystein được thông báo rất hiệu quả khi dùng trong vòng 8 giờ sau khi bị quá liều paracetamol. Hiệu quả giảm sau thời gian đó, nhưng gần đây cho rằng điều trị chậm tới 24 giờ sau vẫn có ích.
Cách dùng
Pha loãng dung dịch tiêm bằng dung dịch glucose 5% để tiêm truyền.
TÁC DỤNG KHÔNG MONG MUỐN ACETYLCYSTEIN
Phát ban, phản ứng phản vệ. Xử trí: Có thể làm giảm nôn bằng cách dùng dung dịch acetylcystein pha loãng. Phản ứng phản vệ: Adrenalin dung dịch 1/1000, 0,3 - 0,5 ml tiêm dưới da, thở oxygen, truyền dịch, hít thuốc chủ vận beta-adrenergic nếu co thắt phế quản, tiêm tĩnh mạch 500 mg hydrocortison hoặc 125 mg methylprednison. Có thể dự phòng phản ứng quá mẫn (3% khi tiêm tĩnh mạch) bằng cách cho trước kháng histamin.
QUÁ LIỀU VÀ XỬ TRÍ ACETYLCYSTEIN
Quá liều có triệu chứng giống như phản ứng phản vệ nhưng nặng hơn nhiều, đặc biệt giảm huyết áp, suy hô hấp, đông máu rải rác nội mạch, suy thận và tử vong. Quá liều acetylcystein xảy ra khi tiêm truyền quá nhanh và với liều quá cao.
Xử trí: Điều trị hỗ trợ.
ĐỘ ỔN ĐỊNH VÀ BẢO QUẢN ACETYLCYSTEIN
Bảo quản trong lọ đóng kín ở 15 - 30oC. Sau khi tiếp xúc với không khí, dung dịch phải bảo quản ở 2 - 8oC để làm chậm oxy hoá và phải dùng trong vòng 96 giờ. Phải pha loãng dung dịch ngay trước khi dùng và dung dịch đã pha loãng chỉ ổn định trong 1 giờ.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
