Có nên sử dụng Coenzyme Q10 (CoQ10)

Chất chống oxy hóa Coenzyme Q10 được tìm thấy trong hầu hết các loại sinh vật sống và được các tế bào sử dụng để chuyển hóa năng lượng và hoạt động hiệu quả. Lượng CoQ10 tự nhiên sẽ giảm dần khi lớn tuổi. Rất nhiều bệnh và các rối loạn di truyền, bao gồm bệnh tim mạch và một số dạng ung thư, cũng có liên quan đến Coenzyme Q10 nhưng nguyên nhân lại không thực sự là do thiếu CoQ10.

Ngày nay CoQ10 có dưới dạng thực phẩm chức năng, nhưng liệu những loại thực phẩm này có cải thiện chức năng tim mạch hoặc cải thiện sức khỏe hay không thì vẫn còn là vấn đề gây tranh cãi.

Tại sao cơ thể lại cần CoQ10?

Các tế bào trong cơ thể sử dụng CoQ10 để giúp chuyển hóa năng lượng (từ carbohydrate trong chế độ ăn) thành năng lượng ATP – dạng năng lượng mà tế bào có thể sử dụng được để thực hiện rất nhiều chức năng trong cơ thể. Năng lượng ATP rất cần thiết cho các quá trình trao đổi chất trong cơ thể, chức năng cơ xương, và chức năng thần kinh.

CoQ10 cũng hoạt động như một chất chống oxy hóa, cùng với vitamin E, vitamin C, và selen giúp ngăn chặn những tổn thương của tế bào do các gốc tự do gây ra.

Cơ thể cần bao nhiêu CoQ10?

Cơ thể sẽ sản xuất ra CoQ10 với số lượng vừa đủ để dự phòng tình trạng thiếu hụt CoQ10 và chưa có một triệu chứng thiếu CoQ10 nào được quan sát và báo cáo lại trong quần thể dân số. Khoảng một phần tư lượng CoQ10 trong máu được cho là có nguồn gốc từ các loại thực phẩm và ba phần tư còn lại được sản xuất từ các quá trình nội sinh. Thịt và cá là những nguồn dinh dưỡng chính cung cấp CoQ10. Nhưng lượng CoQ10 trong thực phẩm không đủ cao để làm tăng vọt lượng CoQ10 trong cơ thể.

Lợi ích về sức khỏe của thực phẩm chức năng CoQ10

Thực phẩm chức năng CoQ10 có rất nhiều dạng, bao gồm viên nang mềm và viên nén, dạng xịt đường uống. Và mặc dù có một số bằng chứng cho thấy thực phẩm chức năng CoQ10 có thể giúp ích với một số tình trạng bệnh, nhưng các nghiên cứu khác lại cho kết quả ngược lại. Điều đó có nghĩa là cần có thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa để đưa ra kết luận về việc liệu sử dụng thực phẩm chức năng CoQ10 có thể điều trị hoặc dự phòng các tình trạng bệnh lý hay không.

Ví dụ, thực phẩm chức năng CoQ10 thường được kê cho những người đang dùng thuốc hạ mỡ máu statin bị đau cơ. Và mặc dù có rất nhiều nghiên cứu ủng hộ việc sử dụng CoQ10 vì mục đích này, nhưng có 2 nghiên cứu gần đây đã cho thấy kết quả ngược lại. Một nghiên cứu ngẫu nhiên theo dõi 120 bệnh nhân uống statin, và tình trạng đau cơ được báo cáo lại ở trên một phần ba số bệnh nhân. Với những bệnh nhân này, sử dụng thực phẩm chức năng CoQ10 cho thấy không có tác dụng gì cả, theo nghiên cứu thử nghiệm xuất bản tháng 2 năm 2015 trên tạp chí Atherosclerosis.

Một nghiên cứu tổng hợp rất nhiều thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng chỉ ra rằng, không có mối liên quan giữa việc cải thiện tình trạng đau cơ và sử dụng statin, nhưng cần có thêm các nghiên cứu lớn hơn để khẳng định kết quả này. Nghiên cứu tổng hợp này đã được đăng tháng 1 năm 2015 trên Mayo Clinic Proceedings.

Cũng theo Mayo Clinic, các tác dụng khác có thể của thực phẩm chức năng CoQ10 bao gồm:

Hỗ trợ điều trị tăng huyết áp và suy tim
Tăng cường chức năng miễn dịch ở người bị HIV hoặc AIDS.
Cải thiện triệu chứng ở hội chứng mệt mỏi mãn tính.
Giảm lượng cholesterol trong máu
Hỗ trợ điều trị ung thư hoặc bảo vệ các cơ quản khỏi những chất độc khi điều trị hóa trị.
Điều trị bệnh về lợi
Điều trị tình trạng thoái hóa điểm vàng do tuổi tác
Hỗ trợ cho bệnh nhân Alzheimer
Điều trị bệnh Parkinson
Tăng số lượng và tuổi thọ tinh trùng
Dự phòng hoặc điều trị tình trạng đau nửa đầu

Mặc dù chưa có bằng chứng cho việc sử dụng thực phẩm chức năng CoQ10 vì những mục đích ở trên, nhưng các nghiên cứu gợi ý rằng, chỉ nên sử dụng CoQ10 với liều vừa phải (30-200mg/ngày với người trưởng thành). Trẻ em không được khuyến nghị sử dụng CoQ10 trừ khi sử dụng dưới sự theo dõi chặt chẽ của bác sỹ.

Ngoài ra, một điều nữa cần lưu ý đó là thực phẩm chức năng CoQ10 có thể tương tác với các loại thuốc khác mà bạn đang sử dụng hoặc gây ra các phản ứng không mong muốn khác, vì vậy, các chuyên gia khuyến nghị rằng, bất cứ ai có ý định sử dụng thực phẩm chức năng CoQ10 cũng cần tham khảo ý kiến bác sỹ trước.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP