✴️Thuốc điều trị sa sút trí tuệ
Xem lại: Sa sút trí tuệ và các yếu tố ảnh hưởng
Thuốc điều trị sa sút trí tuệ là gì?
Thuốc điều trị sa sút trí tuệ được dùng trước nhất để điều trị triệu chứng ảnh hưởng đến khả năng suy nghĩ và trí nhớ (triệu chứng về nhận thức). Tiếp theo đó, chúng được dùng để điều trị các triệu chứng ảnh hưởng tới tâm trạng và hành vi (triệu chứng không phải về nhận thức). Chúng không chữa khỏi bệnh sa sút trí tuệ.
Có bốn loại thuốc trên thị trường tại Anh có thể kê toa cho bệnh sa sút trí tuệ: donepezil, rivastigmine, galantamine và memantine. Các loại thuốc này có ở dạng viên, dung dịch, viên hòa tan trong nước, hoặc miếng dán. Chúng có nhiều tên biệt dược khác nhau.
Bên cạnh đó, có nhiều loại thuốc khác có thể kê toa cho người mắc bệnh sa sút trí tuệ, như:
- Thuốc chống trầm cảm nếu nghi ngờ bệnh nhân có trầm cảm. Bệnh trầm cảm thường phổ biến ở người sa sút trí tuệ và có thể bị bỏ sót.
- Aspirin và các thuốc khác điều trị các yếu tố nguy cơ cho đột quỵ và bệnh tim mạch có thể thích hợp với một số người, đặc biệt là người mắc bệnh sa sút trí tuệ mạch máu.
- Thuốc ngủ đôi khi cũng cần thiết nếu chứng khó ngủ xuất hiện thường xuyên.
- Thuốc an thần hoặc thuốc chống động kinh đôi lúc được dùng như là một phương án cuối cùng cho người mắc sa sút trí tuệ dễ bị kích động.
Khi nào kê toa thuốc điều trị sa sút trí tuệ?
Bác sĩ của bạn thường sẽ chuyển bạn đến một bác sĩ chuyên khoa điều trị sa sút trí tuệ, để xác định rằng bạn mắc bệnh này. Bác sĩ chuyên khoa khi đó sẽ quyết định bạn nên bắt đầu điều trị hay không. Quyết định bắt đầu điều trị và điều trị khởi đầu bằng cách nào phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm: nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng và mức độ nghiêm trọng. Sa sút trí tuệ thường được chia thành nhẹ, trung bình và nặng.
Thuốc điều trị sa sút trí tuệ nào thường được kê toa?
Bác sĩ chuyên khoa sẽ quyết định cách điều trị nào là thích hợp cho bạn dựa trên những khuyến cáo quốc gia.
Đối với bệnh nhân Alzheimer mức độ nhẹ hoặc trung bình, một trong các loại thuốc sau đây thường được khuyến cáo: donepezil, galantamine and rivastigmine, với điều kiện:
- Được khởi trị bởi một bác sĩ chuyên khoa điều trị sa sút trí tuệ.
- Bệnh nhân được kiểm tra và đánh giá tình trạng sức khỏe thường xuyên. (Quá trình kiểm tra thường được tiến hành bởi một nhóm bác sĩ chuyên khoa. Thông tin từ người chăm sóc về tình trạng bệnh nhân cũng nên được tham khảo trước khi khởi trị và trong lúc kiểm tra sức khỏe.)
Khả năng điều trị của thuốc điều trị sa sút trí tuệ như thế nào?
Người ta cho rằng khoảng một nửa số bệnh nhân điều trị với thuốc ức chế cholinesterase sẽ cải thiện các triệu chứng ảnh hưởng đến suy nghĩ và trí nhớ. Tuy nhiên khả năng điều trị các triệu chứng khác như kích động hoặc lo âu vẫn chưa được xác định. Cải thiện các triệu chứng thường chỉ có thể thấy sau 6-12 tháng.
Đối với memantine, một số nghiên cứu cho thấy nó có thể làm chậm tiến triển của các triệu chứng ở một số trường hợp.
Nên sử dụng thuốc như thế nào?
Bạn nên khởi đầu với liều thấp, sau đó tăng dần sau một vài tuần cho đến liều điều trị đích. Liều dùng được tăng từ từ vì khi bắt đầu dùng thuốc, bạn có thể gặp các tác dụng phụ không mong muốn – như tiêu chảy, buồn nôn, nôn. Đa số bệnh nhân thấy rằng các tác dụng phụ sẽ mất sau khi dùng một khoảng thời gian. Nếu bạn dung nạp tốt thuốc liều thấp, bác sĩ sẽ tăng liều sử dụng, nếu cần thiết. Tần suất tăng liều phụ thuộc vào loại thuốc mà bạn đang sử dụng. Ví dụ, nếu bạn dùng galantamine, liều sẽ được tăng mỗi 4 tuần. Nếu bạn dùng viên rivastigmine, liều sẽ được tăng mỗi 2 tuần. Hãy đọc thông tin trên hộp thuốc để biết thêm chi tiết.
Thời gian điều trị thường là bao lâu?
Thuốc điều trị sa sút trí tuệ thường chỉ được tiếp tục khi mà thuốc còn hiệu quả đáng kể trên các triệu chứng.
Ai không thể dùng thuốc điều trị sa sút trí tuệ?
Nói chung, đa số mọi người đều có thể dùng các thuốc này. Người có các vấn đề sức khỏe nhất định nên thận trọng khi sử dụng thuốc. Chẳng hạn, bệnh nhân có vấn đề nghiêm trọng về gan hoặc thận có thể không dùng được các thuốc này, hoặc có thể dùng liều thấp hơn. Cũng cần có hỗ trợ chăm sóc với người đã từng có cơn kích động trong quá khứ.
Xem thêm: Điều trị sa sút trí tuệ bằng liệu pháp hương thơm
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
