Một nghiên cứu mới làm sáng tỏ một bí ẩn trước đây: vị giác thay đổi ở những người bị béo phì? Mặc dù nghiên cứu này - hiện công bố trên tạp chí PLOS Biology - được thực hiện trên chuột, nhưng những phát hiện đã làm sáng tỏ phần nào một hiện tượng: sự suy giảm vị giác thường ở những người mắc bệnh béo phì.
Thức ăn ngon kích hoạt các trung tâm của não phóng thích ra dopamin - chất dẫn truyền thần kinh của tình dục, chất kích thích, âm nhạc sôi động. Vị giác mà chúng ta có được là nhờ dẫn truyền qua 50-100 tế bào khác nhau.
Có một thực tế là những người béo phì có xu hướng giảm vị giác. Tuy nhiên, cho đến nay, nhiều nhà nghiên cứu chỉ ít thông tin về những gì đã xảy ra ở mức độ phân tử.
Vì vậy, các nhà khoa học, đứng đầu là Andrew Kaufman và Robin Dando ở Đại học Cornell, Ithaca, New York, đã tìm hiểu và làm sáng tỏ mối liên hệ của vị giác và béo phì.
Béo phì làm giảm vị giác
Trong vòng 8 tuần, Kaufman và nhóm nghiên cứu đã chia chuột thành 2 nhóm: 1 nhóm ăn chế độ ăn thông thường (chỉ bao gồm 14% chất béo), 1 nhóm ăn chế độ nhiều chất béo (bao gồm 58% chất béo). Sau thời gian nghiên cứu, họ nhận ra những con chuột béo phì giảm vị giác hơn những con chuột thông thường. Trên thực tế, chế độ ăn nhiều chất béo đã làm giảm 25% số lượng vị giác của chúng. Nhưng tại sao điều này xảy ra?
Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng những con chuột béo phì có nồng độ TNF-alpha, một loại cytokine tiền viêm, ở mức cao hơn.
Kaufman và nhóm nghiên cứu cũng biến đổi gen làm chuột không có khả năng sản xuất các cytokine này và điều thú vị là họ phát hiện ra rằng những con chuột này không mất đi vị giác - mặc dù được cho chế độ ăn nhiều chất béo và bị béo phì.
Ngoài ra các nhà khoa học đã tiêm TNF-alpha vào lưỡi của những con chuột có cân nặng bình thường. Điều này khiến loàn gặm nhấm cũng mất vị giác mặc dù thực tế là chúng không bị béo phì.
Phản ứng viêm trên người béo phì là chìa khóa đáp án
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng béo phì làm tăng phản ứng viêm – nguyên nhân thường dẫn đến rối loạn tim chuyển hóa (cardiometabolic disorders). Nghiên cứu mới này cho thấy về mặt lý thuyết, chính tình trạng viêm đó là nguyên nhân làm giảm vị giác.
Tác giả kết luận: “Những phát hiện này đã chứng minh rằng tình trạng viêm mãn tính âm ỉ do béo phì gây ra có thể là nguyên nhân gây ra rối loạn chức năng vị giác ở người béo phì - bằng cách làm đảo lộn sự cân bằng giữa sự tạo mới và chết tế bào.”
Trên thực tế, các nhà nghiên cứu lưu ý rằng những con chuột béo phì có tỷ lệ chết tế bào vị giác cao hơn, trong khi tốc độ mà các tế bào tạo mới ở lưỡi giảm đi.
Các dữ liệu này cùng cho thấy rằng người béo phì có chế độ ăn nhiều chất béo có liên quan đến phản ứng viêm âm ỉ gây ra sự gián chế cân bằng của việc duy trì và đổi mới vị giác.
Robin Dando
Những kết quả này hứa hẹn các chiến lược trị liệu mới để giảm bớt rối loạn chức năng vị giác ở người béo phì.
Xem thêm: Người béo phì dễ viêm khớp cột sống thắt lưng
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
