Tác giả: Huỳnh Thanh Long*, Nguyễn Mạnh Khiêm, Phạm Hồng Nam,
Nguyễn Thị Hồng Thắm, Nguyễn Ngọc Nghị, Đặng Thị Thùy Mai,
Trần Hạnh, Đỗ Quốc Hùng, Nguyễn Thị Ngọc Mai, Trần Thanh Nhàn
-------------------------------------
*Bệnh viện Nguyễn Tri Phương
TÓM TẮT
Đặt vấn đề: Phẫu thuật nội soi (PTNS) cắt túi mật là “tiêu chuẩn vàng” để điều trị viêm túi mật cấp do sỏi (VTMCDS), đặc biệt là trên các bệnh nhân cao tuổi. Tuy vậy việc đánh giá thời điểm can thiệp điều trị VTMCDS tại thời điểm trước và sau 72h tính từ lúc khởi phát bệnh chưa được quan tâm đầy đủ.
Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu tiến cứu mô tả loạt ca các bệnh nhân cao tuổi (từ 60 tuổi trở lên) chẩn đoán VTMCDS được PTNS cắt túi mật tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương từ tháng 03/2023 đến tháng 8/2023. Các bệnh nhân được chia thành 2 nhóm theo thời gian từ lúc có triệu chứng đến lúc phẫu thuật: nhóm I (Phẫu thuật ≤ 72h) & nhóm II (Phẫu thuật > 72h)
Kết quả: Có 32 bệnh nhân được đưa vào nghiên cứu. Tỷ lệ nam/nữ là 2/3; trung bình 69,5 ± 8,1 tuổi; không có sự khác biệt về tuổi và giới tính giữa 2 nhóm. Triệu chứng lâm sàng nổi bật là đau bụng (100%), sốt (68,8%). Trong mổ quan sát Nhóm I ít viêm dính vùng tam giác gan mật so với nhóm II (p<0,05). 6 trường hợp tai biến trong mổ thuộc nhóm II. Kết quả phẫu thuật của nhóm I tốt hơn nhóm II (p < 0,05), tỉ lệ kết quả phẫu thuật tốt là 78,1%, mức độ trung bình là 21,9%
Kết luận: PTNS cắt túi mật điều trị VTMCDS trên người cao tuổi cho thấy kết khả quan. Phẫu thuật trong vòng 72h đầu từ khi có triệu chứng cho thấy kết quả tốt hơn.
Từ khóa: Phẫu thuật nội soi cắt túi mật, viêm túi mật do sỏi, người cao tuổi.
KẾT LUẬN
VTMCDS trên người cao tuổi thường chẩn đoán trễ. Hầu hết các bệnh nhân phẫu thuật sau 72 giờ khởi phát triệu chứng do triệu chứng lâm sàng không điển hình, nhiều bệnh nền nội khoa cần điểu chỉnh. Đối với nhóm bệnh nhân cao tuổi, phẫu thuật sớm trước 72 giờ từ khi khởi phát cho thấy có nhiều ưu điểm như ít viêm dính vùng tam giác gan mật, thời gian phẫu thuật ngắn hơn, ít tai biến, biến chứng sau mổ và cho kết quả ra viện tốt hơn so với phẫu thuật sau 72 giờ khởi phát.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyễn Đình Hối, Nguyễn Mậu Anh. Sỏi túi mật Sỏi đường mật. 2012;Nhà xuất bản Y học, Hà Nội
2. Zafar SN, Obirieze A, Adesibikan B, Cornwell EE, Fullum TM, Tran DD. Optimal time for early laparoscopic cholecystectomy for acute cholecystitis. JAMA surgery. 2015;150(2):129-136.
3. Blohm M, Österberg J, Sandblom G, Lundell L, Hedberg M, Enochsson L. The sooner, the better? The importance of optimal timing of cholecystectomy in acute cholecystitis: data from the National Swedish Registry for Gallstone Surgery, GallRiks. Journal of Gastrointestinal Surgery. 2017;21(1):33-40.
4. Nguyễn Văn Hải, Nguyễn Tuấn. Kết quả của cắt túi mật nội soi trong viêm túi mật cấp do sỏi. Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh. 2005;9(2):tr. 109-113.
5. Vũ Bích Hạnh. Nghiên cứu một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả phẫu thuật nội soi cắt túi mật trong điều trị viêm túi mật cấp do sỏi. 2010;Học viện Quân y
6. Lê Quang Minh. Nghiên cứu chỉ định và đánh giá kết quả điều trị viêm túi mật cấp bằng phẫu thuật cắt túi mật nội soi. Luận án tiến sĩ y học. 2013;Viện nghiên cứu khoa học y dược lâm sàng 108, Hà Nội
7. Phan Khánh Việt. Nghiên cứu phẫu thuật cắt túi mật nội soi trong điều trị viêm túi mật cấp do sỏi. 2016;Học viện Quân Y, Hà Nội
8. Hoàng Mạnh An. Đánh giá kết quả điều trị viêm túi mật cấp do sỏi bằng phẫu thuật cắt túi mật nội soi. Tạp chí Y Dược học quân sự. 2009;34(4):tr. 81-85.
9. Phạm Văn Cường, Trịnh Hồng Sơn, Lê Trung Hải. Nghiên cứu ứng dụng qui trình chẩn đoán và điều trị phẫu thuật sỏi mật tại các tỉnh biên giới và miền núi phía Bắc. 2016;Đại học Y Hà Nội, Hà Nội
10. Nguyễn Đình Hối, Nguyễn Mậu Anh. Siêu âm trong bệnh sỏi đường mật. Sỏi đường mật. 2012;Nhà xuất bản Y học, Hà Nội:tr. 213-231.
11. Lo C-M, Liu C-L, Fan S-T, Lai E, Wong J. Prospective randomized study of early versus delayed laparoscopic cholecystectomy for acute cholecystitis. Annals of surgery. 1998;227(4):461.
12. Trần Kiến Vũ. Nghiên cứu ứng dụng phẫu thuật cắt túi mật nội soi trong điều trị viêm túi mật cấp tại Bệnh viện đa khoa Trà Vinh. 2016;Đại Học Y Hà Nội, Hà Nội
13. Nguyễn Tấn Đạt. Đánh giá kết quả điều trị VTMC giữa CTMNS sớm và trì hoãn. Luận văn bác sĩ chuyên khoa II. 2009;Học viện Quân Y, Thành phố Hồ Chí Minh.
14. Gurusamy KS, Davidson C, Gluud C, Davidson BR. Early versus delayed laparoscopic cholecystectomy for people with acute cholecystitis. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2013;(6)
15. Bùi Văn Chinh. Đánh giá kết quả phẫu thuật nội soi điều trị sớm viêm túi mật cấp. Tạp chí Y học thực hành. 2011;775+776:tr. 286-288.
16. Stevens KA, Chi A, Lucas LC, Porter JM, Williams MD. Immediate laparoscopic cholecystectomy for acute cholecystitis: no need to wait. The American journal of surgery. 2006;192(6):756-761.
17. Casillas RA, Yegiyants S, Collins JC. Early laparoscopic cholecystectomy is the preferred management of acute cholecystitis. Archives of surgery. 2008;143(6):533-537.
18. Văn Tần. Tiến bộ trong cắt túi mật qua nội soi ổ bụng tại bệnh viện Bình Dân. Y học Việt Nam. 2006;319 (Số đặc biệt về Phẫu thuật nội soi):tr. 163-178.
19. Lê Trung Hải. Cắt túi mật nội soi trong viêm túi mật cấp. Phẫu thuật nội soi cắt túi mật, các kỹ thuật và tiên bộ mới. 2010;nhà xuất bản Y học, Hà Nội,:tr. 48-55.
20. Nguyễn Văn Qui. Cắt túi mật nội soi điều trị viêm túi mật cấp. Tạp chí Y học thực hành. 2013;tập 6,:tr. 32-34
