U màng não - nguồn gốc, vị trí

– Thuật ngữ u màng não (Meningioma) là một tên chung chỉ những u xuất phát từ màng não được đặt tên bởi Harvey Cushing.
– U phát triển từ các tế bào bao màng nhện (tế bào mũ) mà chủ yếu từ lớp ngoài của hạt màng nhện. Thường gặp ở người lớn tuổi 20-60, ưu thế ở nữ, chiếm 13-18% u trong sọ. Hiếm gặp ở trẻ nhỏ, nếu có thường có xu hướng ác tính hay trong bệnh cảnh NF2.
– 90% u màng não ở vị trí trên lều, hiếm khi xuất hiện ở ngoài hệ thần kinh trung ương.
– U phát triển chậm phụ thuộc tế bào màng nhện, thường gần các xoang hay màng cứng, có thể có đa u.

Về phân độ theo WHO ( Grading) các u màng não (UMN) được chia làm 3 bậc:

+ Độ I: Không có biệt hoá, lành tính chiếm hầu hết các trường hợp

+ Độ II: Có một số tế bào không điển hình (atypic), lành tính nhưng có thể chuyển dạng.

+ Độ III: Thoái sản hay giảm biệt hoá ác tính (malignant)

Trong ba nhóm trên, các bn được xếp loại độ II và III có tỉ lệ tái phát tại chỗ, xâm lấn lân cận sau điều trị cao hơn hẳn so với độ I, ngoài ra thời gian sống trung bình của hai nhóm này cũng thấp hơn so với độ I. Đối với BN độ II, tỉ lệ sống sau 2 năm và 5 năm lần lượt là 93% và 73%, tỉ lệ này là 57% và 42% đối với độ III

Tổ chức Y tế thế giới (WHO): UMN được phân loại thành 3 nhóm:

U màng não với mức độ tái phát chậm: WHO – độ I

– U màng não dạng thượng mô (Meningothelial Meningioma)

– U màng não dạng sợi (Fibrous Meningioma)

– U màng não dạng chuyển tiếp (Transitional Meningioma)

– U màng não dạng thể cát (Psammomatous Meningioma)

– U màng não dạng tăng sinh mạch (Angiomatous Meningioma)

– U màng não dạng thoái hóa vi nang (Microcystic Meningioma)

– U màng não dạng chế tiết (Secretory Meningioma)

– U màng não giàu tương bào lympho (Lymphoplasmacyterich)

– U màng não dạng chuyển sản (Metaplastic Meningioma)

U màng não với mức độ tái phát cao hơn: WHO – độ II

– U màng não không điển hình (Atypical Meningioma)

– U màng não dạng tế bào sáng (Clear cell Meningioma)

– U màng não xâm lấn nhu mô não (Brain invasive Meningioma)

– U màng não dạng nguyên sống (Chordoid Meningioma)

U màng não với mức độ tái phát rất cao: WHO – độ III

– U màng não dạng hình que (Rhabdoid Meningioma)

– U màng não dạng nhú (Papillary Meningioma)

– U màng não dạng thoái sản ác tính (Anaplastic Meningioma)

Nhiều loại u mới nhất hiện nay được mô tả như: Clear cell, rhabdoid và chordoid như là những u màng não có độ ác cao và dễ tái phát. U màng não ác tính được định nghĩa như là một nguyên bào thâm nhiễm, sự xâm lấn vỏ não và có thể di căn. Một loại khác là nguyên bào mạch máu có tương tự về mô học là loại hemangiopericytoma có tỷ lệ tái phát cao.