Sỏi niệu quản là tình trạng sỏi di chuyển từ thận xuống niệu quản, bị ngưng đọng tại đây dẫn đến cản trở dòng chảy của nước tiểu, căng đầy bể thận gây ra những cơn đau dữ dội, làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh viêm đường tiết niệu.
Người mắc bệnh sỏi niệu quản có cảm giác đau quặn vùng thắt lưng, kèm theo các triệu chứng bí tiểu cấp tính: đái ra máu và rối loạn các chức năng của bộ phận xung quanh, đó có thể là: rối loạn xuất tinh, rối loạn đường tiết niệu, rối loạn cương dương,…
Sự gia tăng kích thước sỏi niệu quản nếu không được sớm điều trị, sẽ ảnh hưởng đến chức năng của thận, thậm chí dẫn đến mất hoàn toàn chức năng của thận, hư hại nghiêm trọng đến hoạt động của hệ tiết niệu.
Sỏi niệu quản thường xuất hiện ở nơi có dòng nước tiểu yếu hoặc đường tiểu quá nhỏ, uốn khúc, bị hẹp hay tắc nghẽn. Do đó những vị trí có sỏi thường là thận, niệu quản dưới hoặc sát bàng quang, cổ bàng quang, niệu đạo, lỗ sáo. Sự di chuyển của sỏi, nhất là những sỏi có gai nhọn sẽ cọ xát, va chạm vào đường niệu gây ra những cơn đau lưng, đái ra máu nếu sỏi ở thận, niệu quản.
Sỏi tại bàng quang, niệu đạo sẽ gây tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu khó. Nếu bị kẹt trong cuống đài thận, sỏi sẽ chèn ép làm bế tắc cuống đài thận nên đài thận giãn nở, lâu dần thận sẽ giãn mỏng như một túi nước.
Khi các đài thận bị căng trướng nước tiểu, sẽ tạo ra áp lực cao tác động vào thần kinh thận và vỏ thận gây ra cơn đau quặn thận. Khi sỏi kẹt trong niệu đạo hoặc ở bàng quang sẽ gây bí tiểu cấp tính hay mạn tính. Khi sỏi cọ xát vào đường niệu thì niêm mạc dễ bị phù nề, viêm, là điều kiện tốt cho vi khuẩn xâm nhập, gây viêm nhiễm đường tiểu. Người bệnh sẽ thấy đau lưng, tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu đục.
Nếu nhiễm khuẩn nặng sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như suy thận. Nếu thận mủ toàn diện có thể phải cắt bỏ thận. Bế tắc đường tiểu làm tồn đọng nước tiểu gây viêm nhiễm lâu ngày sẽ dẫn đến xơ hóa thành đường tiểu. Hậu quả của xơ hóa sẽ dẫn đến giảm chức năng co bóp đường tiểu, chít hẹp làm bế tắc đường tiểu, tồn đọng nước tiểu.
Ngoài ra, viêm nhiễm nặng ở đường tiểu còn gây hoại tử đường tiểu, xuất hiện các lỗ rò ở bàng quang, niệu quản. Đã có những trường hợp vỡ thận và vỡ bàng quang do sỏi. Sự hiện diện lâu ngày của sỏi dẫn đến hiện tượng vô niệu (không có nước tiểu) hoặc suy giảm chức năng thận, nhất là khi có sự kết hợp của viêm nhiễm gây ra suy thận.
Bệnh sỏi niệu quản rất nguy hiểm và ảnh hưởng nặng nề tới sức khỏe, sinh hoạt. Vì thế cần phải phát hiện và điều trị sớm bệnh để tránh những biến chứng nguy hiểm xảy ra. Do đó khi thấy có các biểu hiện tiểu buốt, tiểu rắt cần phải đi khám để phát hiện bệnh kịp thời.
Hiện nay với kỹ thuật điều trị hiện đại, bệnh sỏi niệu quản đã có nhiều biện pháp phù hợp để chữa trị. Tùy theo dạng sỏi khác nhau mà tiến hành xử trí sỏi bằng dùng thuốc làm tan sỏi hay mổ nội soi, tán sỏi ngoài cơ thể. Chỉ những trường hợp sỏi quá to mới phải mổ mở.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh