Sỏi thận bàng quang là bệnh lý phổ biến ở hệ tiết niệu, gây ra nhiều đau đớn, khó chịu cho người bệnh. Vậy đâu là triệu chứng khi bị sỏi? Bệnh có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm gì?
1. Sỏi thận bàng quang là gì?
Sỏi thận bàng quang là sỏi được hình thành trong thận, qua quá trình di chuyển cùng nước tiểu thì rơi xuống bàng quang. Các viên sỏi nhỏ có thể theo dòng chảy của nước tiểu ra ngoài cơ thể. Các viên sỏi có kích thước lớn sẽ bị mắc kẹt lại trong bàng quang và cần biện pháp tác động khác.
Sỏi thận bàng quang thường do sỏi thận rơi xuống
2. Các dấu hiệu bị sỏi thận bàng quang
Sỏi thận bàng quang dễ bị nhầm lẫn với các bệnh như: U bàng quang, u xơ tuyến tiền liệt,…Người bệnh cần chụp X-quang để có kết quả chính xác. Tuy nhiên bạn cũng có thể xác định tình trạng của bệnh thông qua các dấu hiệu.
2.1. Đau quặn ở thận
Khi sỏi thận rơi xuống bàng quang sẽ gây ra cơn đau quặn thận. Cơn đau sẽ tăng dần về mức độ dữ dội và tần suất. Ban đầu đau tại bụng dưới sau lan xuống vùng bàn chân. Đối với nam giới sẽ thấy đau, buốt tại dương vật mỗi lần đi tiểu.
2.2. Tiểu ngắt quãng do sỏi thận bàng quang
Sỏi gây chặn ở đường tiết niệu. Người bệnh đang tiểu sẽ bị dừng lại đột ngột mặc dù chưa tiểu hết, sau lại tiếp tục tiểu bình thường.
2.3. Tiết dắt, tiểu són, đau buốt khi tiểu
Sỏi bàng quang gây ra tình trạng người bệnh buồn tiểu, đi tiểu nhiều lần trong ngày, mỗi lần chỉ đi được rất ít. Lý do vì sỏi gây tổn thương cơ vòng tại bàng quang làm chúng mở nhiều lần khiến nước tiểu thoát ra liên tục dẫn tới buồn tiểu. Dấu hiệu này gây ra nhiều phiền toái và ảnh hưởng tới cuộc sống của người bệnh.
2.4. Nước tiểu có màu bất thường
Khi thấy nước tiểu có màu đục hơn bình thường có thể bạn đang bị sỏi bàng quang. Trong nước tiểu có thể xuất hiện váng, máu và có mùi hôi khó chịu. Sỏi gây tắc nghẽn và cọ xát làm tổn thương bàng quang khiến nước tiểu bị ứ đọng dẫn tới viêm nhiễm. Đặc biệt, một số trường hợp nặng, nước tiểu lẫn cả mủ.
3. Nguyên nhân sỏi thận rơi xuống bàng quang
Vì sao sỏi thận có thể rơi xuống bàng quang? Đâu là nguyên nhân chính gây sỏi thận bàng quang?
Nguyên nhân lớn nhất chính là người bệnh bị sỏi thận. Các viên sỏi hình thành ở nhiều vị trí khác nhau trên hệ tiết niệu: Thận, bể thận, đài bể thận,… Trong quá trình lọc máu và nước tiểu, sỏi bị cuốn rơi xuống bàng quang. Một số trường hợp sỏi to ko thể rơi xuống bàng quang sẽ kẹt ở đường niệu quản gây ra biến chứng nguy hiểm.
Bệnh nhân bị sỏi thận lớn, biến chứng nhưng không điều trị dứt điểm sẽ khiến chúng rơi xuống bàng quang.
Nguyên nhân chủ yếu gây bệnh là do sỏi thận
4. Các biến chứng
Sỏi thận bàng quang nếu không sớm phát hiện sẽ tăng nhanh về kích thước. Chúng chèn ép vào đường tiết niệu gây ra các biến chứng.
4.1. Viêm bàng quang cấp
Sỏi cọ xát vào niêm mạc và thành bàng quang gây viêm loét và nhiễm trùng. Điều này gây ra viêm bàng quang cấp. Nếu tình trạng đó không được can thiệp kịp thời sẽ gây viêm bàng quang mạn tính.
4.2. Viêm đường tiết niệu
Nước tiểu kèm sỏi rơi xuống niệu quản và bàng quang khiến quá trình vận chuyển nước tiểu bị gián đoạn. Nước tiểu bị ứ đọng lâu tại bàng quang là cơ hội tốt cho vi khuẩn phát triển dẫn tới viêm đường tiết niệu.
4.3. Rò bàng quang
Sỏi bàng quang gây nhiễm trùng ảnh hưởng tới hệ thần kinh cơ vòng tại đây. Bàng quang không điều khiển được cơ vòng gây ra rò rỉ nước tiểu khiến người bệnh đi tiểu không tự chủ được. Biến chứng này gây ảnh hưởng nhiều tới cuộc sống của bệnh nhân.
4.4. Viêm thận do sỏi thận bàng quang
Sỏi làm tắc nghẽn dòng chảy của nước tiểu ở niệu quản khiến dội ngược trở lại thận. Các loại vi khuẩn trong nước tiểu xâm nhập vào các bộ phận của đường tiết niệu: Đài bể thận, 2 quả thận gây suy thận. Tình trạng này diễn ra lâu dần còn gây nhiễm trùng máu và nhiều biến chứng nguy hiểm khác.
5. Cách thức chẩn đoán sỏi thận bàng quang
Đầu tiên, bệnh nhân sẽ được chẩn đoán lâm sàng bằng cách thăm khám vùng bụng dưới để đánh giá các triệu chứng ban đầu. Bệnh nhân cũng cần cung cấp thông tin bệnh sử để bác sĩ đánh giá tình trạng. Sau đó để có kết quả chính xác bệnh nhân sẽ được chỉ định thực hiện một số xét nghiệm.
5.1. Xét nghiệm máu
Máu của người bệnh sẽ được lấy để mang đi xét nghiệm. Từ kết quả phân tích sẽ nhận biết mức độ viêm nhiễm.
5.2. Xét nghiệm nước tiểu
Xét nghiệm này giúp phân tích trong thành phần nước tiểu xem có lẫn máu, mủ hoặc có gì bất thường hay không. Dựa vào đó để xác định chính xác bệnh lý.
5.3. Chụp X-Quang vùng hạ vị xác định sỏi thận bàng quang
Hình ảnh thu được sẽ nhận biết sỏi đã rơi xuống bàng quang hay chưa? Đồng thời kết quả cũng giúp xác định vị trí và kích cỡ của viên sỏi.
5.4. Nội soi
Ống nôi soi đưa vào niệu đạo và vòng lên bàng quang giúp quan sát chi tiết hơn. Bác sĩ sẽ quan sát trên màn hình máy tính để chẩn đoán tình trạng, kích thước của sỏi.
6. Các phương pháp điều trị
Sau khi xác định chính xác tình trạng của sỏi thận bàng quang bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Hiện nay có nhiều biện pháp trị sỏi:
6.1. Điều trị nội khoa
Chữa bệnh bằng thuốc Tây giúp điều trị bệnh nhanh, cắt cơn đau, giảm triệu chứng. Tùy thuộc vào kích thước sỏi và tình trạng bệnh mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc phù hợp. Các loại thuốc thường dùng trong việc điều trị sỏi là:
– Thuốc giảm đau;
– Thuốc kháng viêm;
– Thuốc điều chỉnh lượng khoáng chất nhằm giảm hình thành sỏi;
– Thuốc ức chế Cystine, axit uric (Hạn chế tích tụ các chất cặn làm tăng kích thước của sỏi).
Người bệnh cần lưu ý sử dụng thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả điều trị và an toàn cho sức khỏe.
Bên cạnh đó, sỏi bàng quang còn có thể được điều trị bằng một số phương pháp dân gian như sử dụng rau dừa nước, dứa,… Đây là cách thức dễ thực hiện, lành tính nhưng chỉ sử dụng cho các trường hợp sỏi nhỏ và cần kết hợp cùng điều trị Tây y. Thăm khám với bác sĩ là việc cần làm, từ đó có hướng điều trị phù hợp nhất.
6.2. Điều trị ngoại khoa
Nếu điều trị bằng thuốc không thành công, bệnh nhân sẽ được chỉ định can thiệp điều trị ngoại khoa.
– Tán sỏi nội soi: Biện pháp này được ưu tiên sử dụng vì mang lại hiệu quả cao, ít gây đau đớn và giúp người bệnh nhanh bình phục. Tuy nhiên phương pháp này chỉ dùng cho sỏi kích thước lớn và bị mắc kẹt ở niệu quản, bàng quang. Kỹ thuật này dùng sóng siêu âm để phá vỡ sỏi và hút chúng ra ngoài.
– Mổ mở: Thủ thuật này chỉ dùng cho sỏi lớn hơn 30mm khi các biện pháp tán sỏi nội soi ko có kết quả. Đây là biện pháp xâm lấn vì vậy sẽ gây rủi ro cao, dễ viêm nhiễm và để lại sẹo lớn.
7. Biện pháp phòng ngừa sỏi thận bàng quang
Sỏi thận bàng quang không chỉ gây đau đớn mà còn ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Vì vậy bạn hãy thực hiện các biện pháp phòng tránh bệnh.
7.1. Uống đủ nước
Nước có vai trò vô cùng quan trọng trong hệ bài tiết. Mỗi ngày cơ thể thể cần được bổ sung từ 1,5 tới 2,5 lít nước để hòa tan các chất cặn độc hại.
Uống nhiều nước có lợi cho sức khỏe
7.2. Chế độ dinh dưỡng khoa học
Thường xuyên ăn các loại rau xanh, trái cây để cung cấp chất xơ, chất oxy hóa, khoáng chất, vitamin,…Đặc biệt là các loại rau xanh, trái cây có màu đỏ, các loại hạt ngũ cốc,…
7.3. Hình thành thói quen tốt, tập luyện thể dục thể thao
Những người khỏe mạnh hay bị bệnh đều cần xây dựng lối sống khoa học, ăn ngủ điều độ. Bên cạnh đó mỗi người nên tăng cường tập luyện thể dục thể thao để nâng cao sức khỏe.
7.4. Hạn chế thực phẩm không lành mạnh
Không nên ăn các loại đồ ăn nhanh, đồ nhiều dầu mỡ, chất kích thích, đồ uống có cồn,…Những thực phẩm này chứa nhiều chất phụ gian, chất béo gây ra áp lực chuyển hóa lớn cho thận. Chúng còn đẩy nhanh quá trình kết tủa của các gốc oxalate gây hình thành sỏi.
Sỏi thận bàng quang là tình trạng rất phổ biến ở người bệnh bị sỏi thận. Khi xuất hiện triệu chứng bạn không nên chủ quan mà cần kiểm tra thường xuyên để có phương án điều trị và phòng tránh phù hợp. Hy vọng với những thông tin trong bài viết sẽ giúp bạn có cách chăm sóc sức khỏe tốt hơn.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
